काठमाण्डौ । बैंक अफ इङ्गल्याण्डले बिहीबार बढ्दो मुद्रास्फीतिलाई नियन्त्रण गर्नका लागि ब्याजदरमा लगातार पाँचौं पटक वृद्धिको निर्णय गरेको छ ।

मौद्रिक नीति समितिले बैंकदरलाई २५ आधार बिन्दुले १.२५ प्रतिशतमा पुर्याउने पक्षमा ६–३ मत दिएको छ भने तीन असहमत सदस्यले ५० आधार बिन्दुले १.५ प्रतिशतमा वृद्धि गर्ने पक्षमा मतदान गरेका छन् ।

समितिले बिहीबार एक विज्ञप्ति जारी गर्दै भनेको छ कि यसले ‘मध्यम अवधिमा दिगो रूपमा मुद्रास्फीति २ प्रतिशत’को लक्ष्यमा फर्काउन आवश्यक कामहरु गर्नेछ, आर्थिक दृष्टिकोण र मुद्रास्फीतिको दबाबको आधारमा कुनै पनि थप वृद्धिको मापन, गति र समयको साथ।

‘यो समिति मुद्रास्फितिमा निरन्तर आउनसक्ने दवाबप्रति सजग बन्नेछ भने त्यस्ता दवाबहरुलाई सहनका लागि फोर्सफूल एक्सनका लागि समेत तयार बन्नेछ ।’ समाचारमा भनिएको छ ।  

पाँचौपटकको ब्याजदर वृद्धिको यो घोषणालगत्तै डलरको विरुद्धमा पाउण्डको भाउ घटेको थियो । तर, मध्य दिउँसोसम्म भने पुनः बढ्यो।

नीति निर्माताहरूले सुस्त बृद्धि र द्रुत रूपमा अवमूल्यन भइरहेको मुद्राको पृष्ठभूमिमा उपभोक्ता मूल्यहरूलाई नियन्त्रणमा ल्याउने अपरिहार्य कार्यको सामनाको कोशिश गरिरहेका छन् । यूकेले जीवन संकटको ठूलो लागत अहिले सामना गरिरहेको छ।

बैंकले मे को बैठकबाट आफ्नो आधारदरलाई २५ आधार विन्दूले बढाएर १ प्रतिशत पुर्याएको थियो । यो दर १३ वर्षकै उच्च थियो । बैंकले चेतावनी दिंदै त्यसबेलै भनिसकेको थियो कि बेलायती अर्थव्यवस्थामा मन्दीको संकट आउनसक्छ । 

त्यसबेलादेखि, ताजा तथ्याङ्कले देखाएको छ कि यूके मुद्रास्फीति अप्रिलमा वार्षिक रूपमा ९ प्रतिशतले बढेको थियो, जुन ४० वर्ष यताकै उच्च वृद्धि हो । किनभने खाद्य र ऊर्जाको मूल्य बढ्यो।
बैंकले अक्टोबरमा मुद्रास्फिति अझै बढेर ११ प्रतिशतसम्म पुग्नसक्ने विशलेषण गरेको छ । 

त्यसो त अहिले विश्वभर मुद्रास्फितिमा तीव्र दवाब परिरहेको छ । खाद्यान्न र ऊर्जाको बढ्दो लागतका कारण मुद्रास्फीति विश्वव्यापी रूपमा बढिरहेको हो, जुन युक्रेनमा युद्धले बढाएको छ र कृषि वस्तुहरूमा आपूर्तिको डर छ। महामारीको परिणाम स्वरूप आपूर्ति श्रृंखला अवरोध र माग परिवर्तनले पनि व्यापारयोग्य सामानको मूल्य ह्वात्तै बढाइदिएको छ । 

यद्यपि, बिहीबार एक स्टेटमेन्टमा बैंकले स्वीकार गर्‍यो कि सबै अतिरिक्त मुद्रास्फीतिको दबाबलाई विश्वव्यापी घटनाहरूमा सम्मिलित गर्न सकिँदैन, किनभने कडा श्रम बजार र फर्महरूको मूल्य निर्धारण रणनीति जस्ता घरेलु कारकहरूले पनि मुद्रास्फिति बढाउन भूमिका खेलेका छन्  । बैंकका अनुसार मुख्य उपभोग्य वस्तुहरुको मुद्रास्फिति अमेरिकाको तुलनामा बेलायतमा उच्च छ । 

यहाँको अर्थव्यवस्था मार्चमा ०.१ प्रतिशतको संकुचनपछि अप्रत्यासित रुपमा अप्रीलमा पनि ०.३ प्रतिशतले संकुचित भयो । ओईसिडीको प्रक्षेपाअनुसार अर्को वर्षसम्ममा यूके सबैभन्दा कमजोर अर्थव्यवस्था हुनेछ । उच्च ब्याजदर, कर वृद्धि, व्यापारमा तीव्र गिरावट तथा खाद्य र उर्जाको मूल्यमा अचाक्ली वृद्धिले साधारण घरपरिवारलाई ठूलो सकसमा पार्न सक्नेछ ।