साताको कति घण्टा काम गर्दा समृद्ध बनिन्छ ? ९० घण्टाको विषयमा छेडियो बहस, मोदी १०० घण्टा काम गर्छन् !

नयाँदिल्ली । लार्सन एण्ड टुब्रो (एल एण्ड टी)का अध्यक्ष एसएन सुब्रह्मण्यमले आफ्ना कर्मचारीहरूसँगको अनलाइन अन्तरक्रियाको क्रममा उनीहरूलाई हप्तामा ९० घण्टा काम गर्न सल्लाह दिएको विषय भाइरल भएको छ। उनको यो सल्लाहसँगै भारत लगायतका देशहरुमा एउटा कम्पनीले कर्मचारीहरुलाई साताको कति घण्टा काममा लगाउन उचित हुन्छ भन्ने विषयको बहसले ताजगी प्राप्त गरेको ठानिएको छ ।  

सुब्रह्मण्यमले कर्मचारीसँग अन्तरक्रियाका क्रममा यदि सम्भव छ भने, कम्पनीले कर्मचारीलाई आइतबार(साप्ताहिक विदाको दिन) पनि काम लगाउनेछ।

अन्तरक्रियाको क्रममा, सुब्रमण्यमले कर्मचारीहरूका प्रश्नहरूको जवाफ दिए र प्रश्नहरू पनि सोधे। जब उनलाई सोधियो कि यो अर्ब डलरको कम्पनीले किन आफ्ना कर्मचारीहरूलाई शनिबार पनि बोलाउँछ ? जवाफमा उनले भने, 'मलाई माफ गर्नुहोस्, म आइतबार तपाईंलाई काममा ल्याउन सकिन। यदि म तपाईलाई आइतबार पनि काममा लगाउन सकें भने, म अझ खुसी हुनेछु, किनकि म आइतबार काम गर्छु।'

सुब्रमण्यमको यो भनाइपछि, कार्य जीवन सन्तुलनको बारेमा चलिरहेको बहसले गति लिने सम्भावना रहेको भारतीय मिडियाहरुले जनाएका छन्। इन्फोसिसका सह संस्थापक नारायण मूर्तिले हप्तामा ७० घण्टा काम गर्ने सुझाव दिएपछि यो बहस सुरु भएको थियो।

अन्तरक्रियाको क्रममा सुब्रमण्यमले कर्मचारीहरूलाई सोधे, तपाईं आफ्नी श्रीमतीलाई कति समयसम्म हेरिरहन सक्नुहुन्छ ?

सुब्रमण्यमले कर्मचारीहरूले सप्ताहन्तमा घरमा समय बिताउने बारेमा पनि थुप्रै प्रश्नहरु सोधेका थिए ।  

यसको समर्थनमा, सुब्रमण्यमले चीनका एक व्यक्तिसँगको आफ्नो कुराकानीको प्रसंग समेत सुनाएका थिए । उनले भने, 'त्यो मान्छेले दाबी गर्‍यो कि चीनले अमेरिकालाई उछिन्न सक्छ किनभने चिनियाँ कर्मचारीहरूले हप्तामा ९० घण्टा काम गर्छन्, जबकि अमेरिकामा कर्मचारीहरु ५० घण्टा मात्र काम गर्छन्।'

सुब्रमण्यमको बयान समावेश भएको लार्सन एण्ड टुब्रोको आन्तरिक बैठकको भिडियो रेडिटमा सेयर गरिएको छ। धेरै प्रयोगकर्ताहरूले उनको भनाइसँग असहमति व्यक्त गरेका छन्। यो आन्तरिक बैठकको भिडियो कहिले बनाइएको थियो भन्नेबारे कुनै जानकारी छैन।

हालसालै, काम जीवन सन्तुलनको बारेमा, गौतम अदानीले भनेका थिए कि 'तपाईंको काम जीवन सन्तुलन ममाथि र मेरो तपाईंमाथि लाद्नु हुँदैन।' मानौं, कुनै व्यक्तिले आफ्नो परिवारसँग चार घण्टा बिताउँछ र त्यसमा आनन्द पाउँछ, वा अर्को व्यक्तिले आठ घण्टा बिताउँछ र त्यसमा आनन्द पाउँछ, तब यो उसको सन्तुलन हो। यसको बाबजुद पनि, यदि तपाईंले आठ घण्टा बिताउनुभयो भने, तपाईंको श्रीमती भाग्नेछिन्।'

अदानीले भनेका थिए कि जब कुनै व्यक्तिले आफूलाई मनपर्ने काम गर्छ तब सन्तुलन महसुस हुन्छ। जब कुनै व्यक्तिले एक दिन जानैपर्छ भनेर स्वीकार गर्छ, उसको जीवन सजिलो हुन्छ।

स्मरणहोस्,  इन्फोसिसका अध्यक्ष नारायण मूर्ति हप्तामा ७० घण्टा काम गर्ने सल्लाह दिने पहिलो व्यक्ति थिए। उनले भनेका थिए, 'इन्फोसिसमा, मैले भनेको थिएँ कि हामी विश्वका शीर्ष कम्पनीहरूसँग आफ्नो तुलना गर्नेछौं। म तपाईंलाई भन्न सक्छु कि हामी भारतीयहरूले धेरै गर्न बाँकी छ।'

'हामीले हाम्रा आकांक्षाहरू उच्च राख्नुपर्छ किनभने ८० करोड मानिसहरूले निःशुल्क रासन पाउँछन्। यसको अर्थ ८० करोड भारतीय गरिबीमा छन्। यदि हामी कडा परिश्रम गर्न चाहँदैनौं भने, कसले कडा परिश्रम गर्नेछ ?' हालै नारायण मूर्तिले पनि हप्तामा ७० घण्टा काम गर्ने आफ्नो कुरा दोहोर्‍याएका थिए। उनले भने-'युवाहरूले बुझ्नुपर्छ कि हामीले कडा परिश्रम गर्नुपर्छ र भारतलाई नम्बर एक बनाउन काम गर्नुपर्छ।'

१९८६ मा ६ दिनको काम गर्ने हप्ताबाट ५ दिनको काम गर्ने हप्तामा परिवर्तन हुँदा उनीहरू निराश थिए।

नारायण मूर्तिले हप्तामा ७० घण्टा काम गर्ने आफ्नो विवादास्पद भनाइको बचाउ गरेका छन्। उनले भने कि भारतको प्रगतिको लागि कडा परिश्रम धेरै महत्त्वपूर्ण छ। 'मलाई माफ गर्नुहोस्, मैले मेरो दृष्टिकोण परिवर्तन गरेको छैन', मूर्तिले सिएनबिसी ग्लोबल लिडरशिप समिटमा भने-'म यसलाई चिहानमा लिएर जानेछु।'

उनले सन् १९८६ मा भारतले छ दिनको काम गर्ने हप्ताबाट पाँच दिनको हप्तामा परिवर्तन गरेकोमा आफू निराश भएको बताए। 'भारतको विकासको लागि त्याग चाहिन्छ, आराम होइन।'  

भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले हप्तामा १०० घण्टा काम गर्ने कुरामा ध्यानाकर्षण गर्दै उनले भने-'जब प्रधानमन्त्री मोदी यति कडा परिश्रम गरिरहनुभएको छ, हामी हाम्रो कामबाट मात्र हाम्रो वरिपरि भइरहेको कुराको कदर गर्न सक्छौं।'

-Agency