.gif)
_(1).gif)
.jpg)
काठमाण्डौ । लगानीकर्ताको लागि धितोपत्र बोर्डको अध्यक्ष पदले विशेष महत्व राख्ने गर्छ । धितोपत्र सम्बन्धी नियामकीय निकायको सर्वोच्च पदमा आसिन व्यक्तिको क्षमताले धितोपत्र बजारको विकास र लगानीकर्ताको हित निर्दिष्ट गर्ने भएकाले यो पदको विशेष महत्व हुने गर्छ ।
तर यसअघिका धितोपत्र बोर्डका अध्यक्षहरुलाई हेर्ने हो भने धितोपत्र बजारलाई नजिकबाट बुझेका थोरै व्यक्तिहरु मात्रै यो पदमा पुगेको पाइन्छ ।
धितोपत्र बोर्डमा अध्यक्ष पद खाली भएको तीन महिनापछि सरकारले आइतबार १९ जना आवेदकबाट ५ जनाको नाम सर्टलिष्ट गरेको छ । सर्टलिष्टमा धेरैजसो माओवादीनिकट भनेर चिनिने व्यक्ति परेका छन् । ती पाँचैजना अध्यक्ष पदका लागि आफूलाई प्रमुख दाबेदार मान्छन्।
१९ जना आवेदकहरुमा पूँजीबजारको विषयमा राष्ट्रिय र अन्तराष्ट्रिय बजार १० औं वर्ष जाने बुझेका, युनिभर्सिटिका प्रोफेसर तथा विज्ञ सरकारको नजरमा खासै परेको देखिदैन । यसपालिको ५ जनाको सर्टलिष्टमा सेबोनभित्रैबाट २ जनाको नाम परेको छ । जसमा डा. नबराज अधिकारी र मुक्तिनाथ श्रेष्ठ छन् ।
त्यसैगरी बाहिरबाट तत्कालीन बीमा समितिका अध्यक्ष चिरञ्जीबी चापागाई, सन्तोषनारायण श्रेष्ठ र नेप्सेका हालका सीइओ कृष्णबहादुर कार्की रहेका छन् ।
कुनैबेला सेबोनको अध्यक्षको पदमा खासै आकर्षण हुँदैनथ्यो । तर यसपालि नयाँ स्टक एक्सचेञ्ज र कमोडिटि बजारले गर्दा सेबोनको अध्यक्ष पद धेरै आकर्षक र पेचिलो बनेको देखिन्छ ।
नयाँ स्टक एक्सचेञ्जका लागि ३ वटा समूहले यसअघि नै ईच्छा व्यक्त गर्दै आवेदन दिएका छन् । जसमा हिमालयन स्टक एक्सचेञ्ज , अन्नपूर्ण स्टक एक्सचेञ्ज र नेशनल स्टक एक्सचेञ्ज छन् ।
लाइसेन्सका लागि आवेदन दिएको हिमालयन स्टक एक्सचेञ्ज शंकर ग्रुपअन्तगर्त हालको हिमायल रि इन्स्योरेन्समा लगानी गर्ने व्यापारीहरुको समूहको हो । यो समूहमा दीपक भट्टले बीचौलियाको काम गरेको बजारमा चर्चा हुने गरेको छ । तीन सदस्यीय सेबोन अध्यक्ष छनौट समितिका एक सदस्य उदय निरौलालाई दीपक भट्टले नै पठाएका स्रोत दाबी गर्छ । जसको माध्यमबाट भट्टले छनौट समितिले कसलाई पठाउँदै छ ?भन्ने सूचना लिने गरेको स्रोत बताउँछ ।
हिमालयन स्टक एक्सचेञ्जमा भवानी राणा, शेखर गोल्छा र पशुपति मूरारका रहेका छन् ।
त्यसैगरी नेशनल स्टक एक्सचेञ्जमा अग्नी ग्रुप र सिद्धार्थ ग्रुप रहेका छन् । यसमा एनआरएनए समूह पनि संलग्न छ । जसमा जीवा लामिछाने, बद्री केसी र कुल आचार्य पनि छन् । यो समूहले पनि नयाँ स्टक एक्सचेञ्जका लागि तीब्र लविङ गरेको थियो ।
अर्को अन्नपूर्ण स्टक एक्सचेञ्जमा अन्नपूर्ण मिडिया हाउस रहेको छ । यसमा रामेश्वर थापा लगायतका सुरेन्द्र वाग्ले, प्रकाशकुमार श्रेष्ठ र गणेशकुमार श्रेष्ठ रहेका छन् ।
नयाँ स्टक एक्सचेञ्जमा आवेदन दिएर बसेका यी तीनै समूह आफू अनुकूलको सेवोन अध्यक्ष बनाउन सके स्टक एक्सचेञ्जको लाइसेन्स आफ्नो पोल्टामा पार्ने दाउमा छन् । ३ अर्बबराबरको पूँजी रहने नयाँ स्टक एक्सचेञ्जको सम्भाव्यता अध्ययन गर्न राष्ट्र बैंकका बोर्ड सदस्य चिन्तामणि शिवाकोटीको अध्यक्षतामा अध्ययन समिति बनेको छ । यो समितिले आगामी बैशाख पहिलो साता नयाँ स्टक एक्सचेञ्जको विषयमा अध्यन प्रतिवेदन सरकारलाई बुझाउनेछ । ३ अर्ब पूँजी रहने भनिएको यो नयाँ स्टक एक्सचेञ्जको ३० प्रतिशत सेयर सर्वसाधारणलाई निष्कासन गर्नुपर्नेछ ।
.gif)
हालको नेप्से कामचलाउ अवस्थामा रहेकाले नयाँ प्रडक्टहरु ल्याउन सकेको छैन । सरकारी संरचनामा चलेको यो नेप्सेका धेरै फाइल अर्थमन्त्रालयमा नै गएर थन्किएका छन् । अर्थमन्त्रालयबाट अध्यक्षको रुपमा आउने व्यक्तिका कारण नेप्सेको उच्च व्यवस्थापनले काम गर्न खोजे पनि सकेको छैन । यहीकारण नयाँ स्टक एक्सचेञ्ज आए नयाँ प्रडक्ट आउने लगानीकर्ताले आशा गरेका छन् ।
बजारको यही अवस्था बुझेको एउटा समूह अब जसरी पनि नयाँ स्टक ल्याउने ध्याउन्नमा छ । यसका लागि सम्भावित अध्यक्षका लागि विभिन्न निकायमा चढाउनुपर्ने दाम स्वार्थ समूहले सहजै जुटाइदिनेछ ।
बजार स्रोत भन्छ,‘यो पद भनेको अरुले किनिदिने पद हो । कुनै योग्यता र क्षमताभन्दा पनि यहाँ पैसाकै थैली महत्वपूर्ण हुन्छ । त्यसैले अब मुख्य विषय भनेको स्टक एक्सचेञ्जको अध्ययन समितिले दिने प्रतिवेदन हुनेछ । उक्त प्रतिवेदनमा स्टक एक्सचेञ्ज आबश्यक नहुने भन्ने देखिएमा सबै खेल हालका लागि अन्त्य हुनेछ । तर त्यो सम्भावना कमै देखिन्छ ।’
स्रोतका अनुसार सबै विषय तयार पारेर नै सेबोनको कार्यविधि आएको छ ।
भावी अध्यक्षका लागि सर्टलिस्टमा परेका ५ मध्ये बजारमा सबैभन्दा बढी चर्चा चिरञ्जीबी चापागाईको सुनिन्छ । चापागाई उद्योग वाणिज्य महासंघका अध्यक्ष चन्द्रप्रसाद ढकालका गाउँले र नजिकका मित्र भएकाले ढकालसँगको चिनजान उनका लागि फलदायी हुन सक्ने आँकलन भइरहेका छन् । ढकालकै कृपाले उनी बीमा समितिमा अध्यक्ष बनेर नयाँ कम्पनीलाई लाइसेन्स दिएका थिए । आइएमई समूहको हाल पनि नेप्सेको मुख्य कारोबार व्यवस्थापन सिस्टम बनाएको र नियन्त्रण राख्ने वाइको कम्पनीमा लगानी रहेको छ । यहीकारण आईएमई समूह सेबोनमा समेत आफ्नो अधिपत्य जमाउन चाहन्छ ।
त्यसपछि दीपक भट्टको समूहले सन्तोषनारायण श्रेष्ठ र धितोपत्र बोर्डभित्रैका मूक्तिनाथ श्रेष्ठमध्ये एकलाई बोर्ड अध्यक्षका लागि अघि सारेको स्रोत बताउँछ । मूक्तिनाथ श्रेष्ठले यसअघि रमेश हमालसँग निकट रहेर काम गरिसकेकाले हमालको ठाउँमा श्रेष्ठलाई राख्नसक्ने सम्भावना पनि उत्तिकै छ ।
हालका नेप्सेका सीइओ कृष्णबहादूर कार्की पनि बोर्ड अध्यक्षको दौडका लागि प्रमुख दाबेदार उम्मेद्वार मानिन्छन् । उनी पनि विभिन्न शक्तिकेन्द्र धाइरहेका छन् । उनले यसअघि अर्थमन्त्री वर्षमान पुनको चेम्बरमा बसेर काम गरिसकेकाले उनको पनि सम्भावना बलियो देखिन्छ । अर्थमन्त्री वर्षमान पुनले भने कार्कीलाई नै अध्यक्ष बनाउन चाहेको स्रोत बताउँछ । प्रधानमन्त्री प्रचण्डबाट वर्षमान पुनको छनौटमा कुनै हस्तक्षेप भएन भने कार्की नै बोर्डको अध्यक्ष हुनेछन् ।
अंकमा पहिलो नम्बरमा आएता पनि सेबोनका निमित्त प्रमुख डा. नवराज अधिकारी यसपालि पनि हिस्स हुनसक्ने सम्भावना देखिन्छ । उनले निमित्तको रुपमा सेबोन हाँक्ने मौका पाए पनि परफरमेन्स अत्यन्त कमजोर देखाएका छन् । सामान्य भन्दा सामान्य निर्णय लिन, दैनिक काम गर्ने क्रममा कतिपय साना निर्णय समेत लिन नसक्ने र अत्यन्त कमजोर मनोबल भएकै कारण उनलाई बोर्ड अध्यक्षको रुपमा सरकारले नियुक्त गर्ने सम्भावना छैन । तर, डा. अधिकारी आफूलाई प्रचण्डको भाञ्जा भन्दै कन्फर्म अध्यक्ष बन्ने दाबी गर्छन् ।
सर्टलिष्टमा परेका ५ जनाको अब अन्तर्वार्ता हुनेछ । जुन एउटा औपचारिकता मात्रै हुने र जसले ठूलो थैली बोकेर सिहंदरबार धाउन सक्यो उही खुमलटारमा अध्यक्ष पदमा आसिन हुने स्रोतले दाबी गरेको छ ।
.jpg)
.gif)
.gif)
.gif)
