काठमाण्डौ । नेपाल स्टक एक्सचेञ्ज (नेप्से)मा सूचीकृत फाइनान्स कम्पनीहरुले साढे ३५ करोड रुपैयाँ घाटा ब्यहोरेका छन् । १५ वित्त कम्पनीहरुले चालु आर्थिक वर्षको तेस्रो त्रैमाससम्म ३५ करोड ५१ लाख रुपैयाँ नोक्सान ब्यहोरेका हुन् ।
१५ मध्ये सो अवधिसम्म जम्मा ७ वटा कम्पनी मात्रै नाफा आर्जन गर्न सफल भएका छन् भने ८ वटा कम्पनीको मुनाफा ऋणात्मक अवस्थामा रहेको छ । नाफा कमाएका ७ वटा कम्पनीले कुल ३१ करोड ९ लाख रुपैयाँ नाफा आर्जन गरेका छन् ।
तर ८ वटा वित्त कम्पनीले ६६ करोड ६१ लाख रुपैयाँ भन्दा धेरै नोक्सानी ब्यहोर्दा समग्र फाइनान्स कम्पनीहरुको नोक्सानी ३५ करोड रुपैयाँ भन्दा बढी देखिएको हो ।
नाफा कमाएका ७ मध्ये सर्वाधिक मन्जुश्री फाइनान्सले तेस्रो त्रैमाससम्म १६ करोड ६३ लाख रुपैयाँ नाफा कमाएको छ । त्यस्तै, दोस्रोमा गोर्खाज फाइनान्सले ५ करोड ४८ लाख, आइसीएफसी फाइनान्सले ३ करोड ३२ लाख, श्री इन्भेष्टमेन्ट फाइनान्सले ३ करोड १२ लाख, मल्टीपर्पस फाइनान्सले १ करोड ५९ लाख, बेष्ट फाइनान्सले ८० लाख २६ हजार र नेपाल फाइनान्स १३ लाख १८ हजार रुपैयाँ नाफा आर्जन गरेका छन् ।
यसका साथै ८ वटा फाइनान्स कम्पनीले भने तेस्रो त्रैमाससम्म ६६ करोड ६१ लाख रुपैयाँभन्दा बढी घाटा ब्यहोरेका छन् । सर्वाधिक घाटा ब्यहोर्नेमा पोखरा फाइनान्स रहेको छ । कम्पनीले सो अवधिसम्म १८ करोड २९ लाख रुपैयाँ घाटा ब्यहोरेको छ ।
त्यस्तै, जानकी फाइनान्सले १० करोड ८६ लाख, गुडवील फाइनान्सले ८ करोड ६४ लाख, समृद्धी फाइनान्सले ६ करोड ९३ लाख, सेन्ट्रल फाइनान्सले ६ करोड १४ लाख, गुहेश्वरी मर्चेण्ट बैंक एण्ड फाइनान्सले ५ करोड ५० लाख, प्रोगेसिभ फाइनान्सले ५ करोड ४९ लाख र रिलायन्स फाइनान्सले ४ करोड ७२ लाख रुपैयाँ घाटा ब्यहोरेको छ ।
१३ फाइनान्सको वितरणयोग्य मुनाफा ऋणात्मक
नाफामा संकुचन आएपनि अधिकांश फाइनान्स कम्पनीहरु लाभांश बाँड्न नसक्ने अवस्थामा देखिएका छन् । चालु आवको तेस्रो त्रैमाससम्म २ वटा फाइनान्सको वितरणयोग्य मुनाफा मात्रै धनात्मक अवस्थामा छ ।
जसमध्ये मन्जुश्री फाइनान्सले १ करोड २५ लाख रुपैयाँ र श्री इन्भेष्टमेन्ट फाइनानसले ३५ लाख २ हजार रुपैयाँ वितरणयोग्य मुनाफाको रुपमा छुट्याएका छन् । १३ वटा फाइनान्स कम्पनी तेस्रो त्रैमाससम्म लाभांश बाँड्न नसक्ने अवस्थामा देखिन्छन् । साढे ६६ करोड रुपैयाँ घाटामा रहँदा ८ वटा फाइनान्सले सो अवधिसम्म ६६ करोड भन्दा बढी घाटा ब्यहोर्दा १३ वटा फाइनान्सको वितरणयोग्य मुनाफा ऋणात्मक देखिन पुगेको छ ।
सो अवधिसम्म त्यस्तो अवस्था सर्वाधिक ऋणात्मक हुनेमा गोर्खाज फाइनान्स रहेको छ । फाइनान्सको वितरणयोग्य मुनाफा ५९ करोड ४७ लाख रुपैयाँ ऋणात्मक रहेको छ ।
त्यस्तै, समृद्धी फाइनान्सको ५३ करोड ६१ लाख, पोखरा फाइनान्सको ४५ करोड ८८ लाख र प्रोगेसिभ फाइनान्सको ४० करोड ४३ लाख रुपैयाँ ऋणात्मक छ ।
मन्जुश्री फाइनान्सको ईपीएस र बुकभ्यालु सर्वाधिक
तेस्रो त्रैमाससम्म ७ वटा फाइनान्स कम्पनीको ईपीएस धनात्मक अवस्थामा रहेको छ भने ८ वटाको ईपीएस ऋणात्मक रहेको छ । सो अवधिसम्म सर्वाधिक मन्जुश्री फाइनान्सको ईपीएस १४.९० रुपैयाँ रहेको छ । ईपीएसले कम्पनीको मुनाफा आर्जनको क्षमता देखाउने हुँदा यसलाई कम्पनीको आधारभुत पक्षको विश्लेषणको प्रमुख सूचक मानिन्छ ।
त्यस्तै प्रतिसेयर नेटवर्थ (बुकभ्यालु)मा पनि मन्जुश्री नै अगाडी रहेको छ । कम्पनीको बुकभ्यालु १५९.७५ रुपैयाँ रहेको छ । बुकभ्यालुबाट कम्पनीले दायित्व तिर्न सकिरहेको छ या छैन बुझ्न सकिन्छ । यो दरमा वृद्धि हुनु राम्रो मानिन्छ । नेटवर्थ बृद्धिदरले कम्पनीको दायित्व घटिरहेको बुझ्न सकिन्छ ।
६ वटा फाइनान्सको पीई रेसियो ऋणात्मक
चालु आवको तेस्रो त्रैमाससम्म ६ वटा फाइनान्स कम्पनीको मूल्य आम्दानी अनुपात ९पीई रेसियो०ऋणात्मक रहेको छ । गुडवील फाइनान्सको ३८.९० गुणा, गुहेश्वरी फाइनान्सको ६७.९८ गुणा, सेन्ट्रल फाइनान्सको ४३.६४ गुणा, रिलायन्स फाइनान्सको ६५.७० गुणा र प्रोगेसिभ फाइनान्सको ४९.९७ गुणा रहेको छ ।
सो अवधिसम्म सर्वाधिक थोरै पीई रेसियो मन्जुश्री फाइनान्सको ३३.८९ गुणा रहेको छ । पीई रेसियो १८ देखि २५ को हाराहारीमा भए राम्रो मानिन्छ । सिद्धान्तको आधारमा पीई रेसियो धेरै भएको राम्रो मानिदैन । झन् ऋणात्मक अवस्थामा भएको कम्पनीको वित्तीय अवस्था बिग्रँदो अवस्थामा रहेको बुभ्न सकिन्छ । यो सूचकले कम्पनीले कमाएको १ रुपैयाँलाई लगानीकर्ताले कति रुपैयाँ तिरिरहेका भन्ने देखाउँछ ।
जानकी फाइनान्समा खराब कर्जा चुलियो
चालु आवको तेस्रो त्रैमाससम्म ९ वटा फाइनान्स कम्पनीको नन पर्फमिङ लोन (एनपीएल) ५ प्रतिशतभन्दा बढी छ । सिद्धान्तको आधारमा वित्तीय संस्थाहरुमा खराब कर्जाको अवस्था ५ प्रतिशतभन्दा बढी भएमा राम्रो मानिदैन ।
साथै राष्ट्र बैंकका अनुसार १० प्रतिशत वा सो भन्दा बढी एनपीएल भएमा उक्त संस्थामा खराब कर्जा थुप्रिएर जोखिमको अवस्थामा पुग्न सक्नेछन् । १० प्रतिशतभन्दा बढी खराब कर्जा भएको संस्थाले खुद ब्याज आम्दानी गर्न सक्दैनन् । जसकारण उक्त संस्थाले घाटा ब्यहोर्न सक्ने अवस्था आउँछ ।
तेस्रो त्रैमाससम्म सर्वाधिक एनपीएल २८.९१ प्रतिशत रहेको छ ।
त्यस्तै, समृद्धी फाइनान्सको १७.२३ प्रतिशत, गोर्खाज फाइनान्सको १४.५० प्रतिशत, सेन्ट्रल फाइनान्सको ९.५७ प्रतिशत, प्रोगेसिभ फाइनान्सको ९.३४ प्रतिशत, नेपालको ९.२४ प्रतिशत, रिलायन्सको ८.४८ प्रतिशत, पोखराको ७.९१ प्रतिशत र गुडवीलको ६.४८ प्रतिशत रहेको छ ।
साथै सबैभन्दा थोरै खराब कर्जा श्री इन्भेष्टमेन्ट फाइनान्समा रहेको छ । कम्पनीको एनपीएल २.५५ प्रतिशत मात्रै रहेको छ ।