काठमाण्डौ । नेपाल धितोपत्र बोर्ड (सेबोन)मा लामो समयसम्म अध्यक्ष नहुँदा पौने २८ अर्ब रुपैयाँ बराबरको साधारण सेयर (आइपीओ) निष्कासन प्रक्रिया रोकिएको छ । गत पुष महिनादेखि धितोपत्र बोर्डमा स्थायी अध्यक्ष नहुँदा ३५ वटा कम्पनीको २७ अर्ब ८२ करोड ९१ लाख रुपैयाँ बराबरको प्राथमिक सेयर निष्कासन प्रक्रिया रोकिएको छ ।
आइपीओ निष्कासनको अनुमति माग्दै तीन दर्जन कम्पनीले सेबोनमा निवेदन पेश गरेपनि अनुमति स्वीकृत गर्ने आधिकारिक व्यक्ति नहुँदा कम्पनीहरुले सेयर निष्कासन गर्न नपाएका हुन् ।
हाल धितोपत्र बोर्डमा अर्थमन्त्रालयको प्रतिनिधि अध्यक्षको रुपमा महेश बराल छन् । लामो समये आइपीओ निष्कासनको अनुमति माग्दै बोर्डको पाइपलाइनमा रहेका कम्पनीको फाइल अगाडी बढाउने बरालले बताएका छन् । उनका अनुसार कम्पनीहरुको वित्तीय अवस्था हेरेर स्वीकृतिका लागि प्रक्रिया अगाडी बढाइनेछ भने नेटवर्थ ९० भन्दा कम भएका कम्पनीहरुको हकमा भने बोर्डले थप अध्ययन गर्नेछ ।
धितोपत्र बोर्डको पाइपलाइनमा अधिकांश हाइड्रोपावर कम्पनीहरु छन् । १७ वटा हाइड्रोपावर कम्पनीले आइपीओ निष्कासनको लागि बोर्डमा निवेदन पेश गरेका छन् । १७ हाइड्रोले कुल ६ अर्ब ३१ करोड ५३ लाख रुपैयाँ बराबरको ६ करोड ४२ लाख १३ हजार कित्ता आइपीओ निष्कासनको लागि बोर्डसँग अनुमति मागेका छन् । हाइड्रो कम्पनीहरुले स्थानीय र सर्वसाधारण गरी दुई चरणमा आइपीओ निष्कासनको लागि अनुमति मागेका छन् ।
त्यस्तै, ५ वटा उत्पादन तथा प्रशोधन समूहका कम्पनीहरुले पनि आइपीओ निष्कासनको लागि बोर्डसँग अनुमति मागेका छन् । जसमा तीन सिमेन्ट कम्पनी र दुई उत्पादन कम्पनी रहेका छन् । पाँचवटै कम्पनीले प्रिमियममा आइपीओ जारी गर्न बोर्डमा निवेदन दिएका हुन् । यी कम्पनीहरुले १६ अर्ब ९ करोड ३८ लाख रुपैयाँ बराबरको ५ करोड ४० लाख ४० हजार कित्ता आइपीओ निष्कासनको अनुमति मागेका छन् ।
त्यस्तै, ९ वटा कम्पनी भने अन्य समूहतर्फबाट रहेका छन् । जसमा डिस मिडिया नेटवर्क, एपेक्स हस्पिटालिटी, ह्याम्स हस्पिटल, अन्नपूर्ण केबलकार, प्युअर इनर्जी, अकर्ड फर्मास्युटिकल्स, ट्रेड टावर, कान्तिपुर टेलिभिजन र आइएमई लिमिटेड रहेका छन् । यी कम्पनीहरुले कुल २ अर्ब ७५ करोड ४५ लाख रुपैयाँ बराबरको २ करोड ५४ लाख २५ हजार कित्ता आइपीओ निष्कासनको लागि निवेदन दिएका छन् ।
यसका साथै होटल समूहतर्फबाट भने अर्किड होल्डिङ्स र होटल फरेष्ट इन रहेको छ । यी दुई होटलले पनि साधारण सेयर जारी गर्न सेबोनसँग अनुमति मागेका हुन् । अर्किडले १ अर्ब १५ करोड रुपैयाँ बराबरको १ करोड १५ लाख कित्ता र होटल फरेष्ट इनले ९८ करोड रुपैयाँको ९८ लाख कित्ता आइपीओ जारी गर्न सेबोनसँग अनुमति मागेको हो ।
त्यस्तै, स्वस्तिक लघुवित्तले ८० लाख रुपैयाँ बराबरको ८० हजार कित्ता आइपीओ र बरुण इन्भेष्टमेन्ट लिमिटेडले २४ करोड ७५ लाख रुपैयाँ बराबरको २४ लाख ७५ हजार कित्ता आइपीओ निष्कासनको लागि अनुमति मागेका छन् ।
पाइपलाइनमा रहेका कम्पनीको वित्तीय अवस्था हेरेर फाइलहरु अगाडी बढाउने अध्यक्ष बरालले बताए । साथै ९० भन्दा कम नेटवर्थ भएका कम्पनीको हकमा भने तत्कालै फाइल अघि नबढ्ने उनले बताएका छन् ।