काठमाण्डौ । पछिल्लो समय नेपालको सेयर बजारमा व्यापक रुपमा कर्नरिङ हुन थालेको छ । सप्लाई कम भएका कम्पनीको सेयरमूल्यमा व्यापक चलखेल भइरहँदा समेत सम्बद्ध निकायहरु चूप छन् । नियामक कमजोर भूमिकामा रहेको मौकामा विभिन्न गिरोहहरुले कमजोर वित्तीय अवस्थाका कम्पनीहरुको सेयरमूल्यमा दैनिकजसो पोजिटिभ सर्किट लगाई भाउ रकेट झै उडाइरहेका छन् ।
चलखेल गर्ने गिरोहले कमजोर कम्पनीकै सेयरमा नियोजित ढंगले पोजिटिभ सर्किट लगाउन थालेपछि लगानीकर्ताहरु पनि छोटो समयमा राम्रो रिटर्न हुने भन्दै त्यस्तै कम्पनीमा आँखा चिम्लिएर पैसा खन्याइरहेका छन् । खराब वित्तीय अवस्थाका कम्पनीमा यसरी लगानी गर्दा लगानीकर्ताको करोडौं रुपैयाँ जोखिममा छ र जुनसुकै बेला डुब्नसक्ने अवस्था छ ।
भित्री कारोबारबाट छोटो समयमै मूल्य बढाइएको कम्पनीहरुको सूचीमा पछिल्लो समय समाज लघुवित्त पनि थपिएको छ । एक महिनाअघि मात्र यो कम्पनीको दोश्रो बजार मूल्य प्रतिकित्ता ३४७ रुपैयाँमा सीमित थियो । त्यसपछि लगातार मूल्य बढाएर आज(बुधबार) पनि पोजिटिभ सर्किट लगाई मूल्य प्रतिकित्ता १९७८.५० रुपैयाँ पुर्याइएको हो ।
दोश्रो बजारमा यो कम्पनीको २ लाख २८ हजार ५०० कित्ता सेयर सूचीकृत छन् । थोरै कित्ता सेयर सूचीकृत हुँदा चलखेल गर्ने गिरोहले खुलेआम मूल्य बढाएको देखिन्छ । कारोबार गर्नेहरुले समूह नै बनाएर लगातार यो कम्पनीमा नियोजित कारोबार गरेको देखिन्छ ।
यो विषयमा न धितोपत्र बोर्ड न त नेपाल स्टक एक्सचेञ्जले नै चासो दिएका छन् । खराब वित्तीय अवस्थाको यस्ता कम्पनीको सेयरमा लगानी गर्नेहरु खेलाडीले खेल्न छाडेपछि जुनसुकै बेला डूब्ने अवस्था भए पनि सचेत गराउने निकाय समेत तै चूप मै चूप छन् ।
समाज लघुवित्तसहित केही कम्पनीमा खुलेआम बढेको कर्नरिङको अवस्था हेर्दा बजारमा जति नै मनपरी गरे पनि छुट हुने भाष्य निर्माण भइरहेको छ ।
खराब वित्तीय अवस्था
चालु आर्थिक वर्षको दोश्रो त्रैमासको वित्तीय विवरणअनुसार समाज लघुवित्त १६ लाख ७० हजार खूद घाटामा छ । यो अवधिसम्म यो कम्पनी १ करोड ८८ लाख सञ्चालन घाटामा रहेको छ ।
सो अवधिसम्म कम्पनीले ६७ लाख रुपैयाँ हाराहारीमा मात्र खूद ब्याज आम्दानी गरेको छ । अघिल्लो आर्थिक वर्षको सोही अवधिमा कम्पनीले १ करोड ९३ लाख खूद ब्याज आम्दानी गरेको थियो ।
कुल २ करोड २८ लाख रुपैयाँ चुक्तापूँजी रहेको यो कम्पनीको दोश्रो त्रैमाससम्म प्रतिसेयर आम्दानी ७.३१ रुपैयाँले नेगेटिभ छ । प्रतिसेयर नेटवर्थ १९८.२६ रुपैयाँ रहेको छ ।
यस्तै, रिटर्न अन इक्वीटी(आरओई) ३.६९ प्रतिशतले नेगेटिभ, रिटर्न अन एसेट(आरओए) ०.३५ प्रतिशतले नेगेटिभ, तरलता अनुपात ४.४४ प्रतिशत रहेको छ ।
अघिल्लो आर्थिक वर्षको दोश्रो त्रैमाससम्म यो कम्पनीको खराब कर्जा अनुपात ०.०९ प्रतिशतमा सीमित रहेकोमा बढेर यो वर्ष ४.०१ प्रतिशत पुगेको छ ।