काठमाण्डौ । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले अप्रिलदेखि धेरै देशहरूमा पारस्परिक कर लगाउने धम्की दिएका छन्। उनको धम्कीले नेपालको सबैभन्दा ठूलो व्यापार घाटा रहेको भारतको निर्यात क्षेत्रमा चिन्ताको वातावरण सिर्जना गरेको छ।
रोयटर्सको रिपोर्टअनुसार, सिटी रिसर्चका विश्लेषकहरूले यसका कारण भारतले वार्षिक लगभग ७ अर्ब डलर गुमाउन सक्ने बताएका छन्।
सरकारी अधिकारीहरू अझै पनि शुल्क कसरी गणना गरिन्छ भनेर पर्खिरहेका छन्। उनीहरूले यसको प्रतिकार गर्ने योजना बनाइरहेका छन्। साथै, अमेरिकासँग कर घटाउने र व्यापार बढाउने सम्झौतामा पनि काम भइरहेको छ।
सिटी विश्लेषकहरू भन्छन् कि अमेरिकी भन्सार शुल्कबाट रसायन, धातु उत्पादन, गहना, अटोमोबाइल, औषधि र खाद्य उत्पादन क्षेत्रहरू सबैभन्दा बढी प्रभावित हुने सम्भावना छ।
गत वर्ष, भारतको अमेरिकामा व्यापारिक निर्यात लगभग ७४ अर्ब डलरको थियो। यी मध्ये, मोती, बहुमूल्य पत्थर र गहनाको निर्यात ८.५ अर्ब डलरको थियो। यसबाहेक, भारतले अमेरिकालाई ८ अर्ब डलरको औषधि र ४ अर्ब डलरको पेट्रोकेमिकल पनि निर्यात गरेको छ।
भारतले २०२३ मा अमेरिकाबाट आयात हुने सामानहरूमा औसत ११ प्रतिशत भन्सार शुल्क लगाएको थियो, जुन अमेरिकामा भारतीय सामानहरूमा लगाइएको भन्सारभन्दा ८.२ प्रतिशत बढी हो।
अमेरिकाबाट आयात
२०२४ मा, भारतले अमेरिकाबाट लगभग ४२ अर्ब डलरको सामान आयात गर्यो। यसमा काठका सामानमा ७ प्रतिशत, मेसिनरी, जुत्ता र यातायातका उपकरणहरूमा १५ देखि २० प्रतिशत र खाद्य वस्तुहरूमा लगभग ६८ प्रतिशत कर लगाइएको थियो।
गत हप्ता ह्वाइट हाउसले जारी गरेको तथ्यपत्र अनुसार, अमेरिकाले कृषि उत्पादनमा ५ प्रतिशत मोस्ट फेवर्ड नेशन कर लगाउँछ भने भारतको कर ३९ प्रतिशत छ। यसमा भनिएको छ कि भारतले अमेरिकी मोटरसाइकलमा १०० प्रतिशत कर लगाउँछ भने अमेरिकाले भारतीय मोटरसाइकलमा २.४ प्रतिशत मात्र कर लगाउँछ।
कृषि क्षेत्र
यदि अमेरिकाले कृषि उत्पादनहरूमा पारस्परिक भन्सार लगाउने निर्णय गरिदियो भने, यसको सबैभन्दा ठूलो प्रभाव भारतको कृषि र खाद्य उत्पादनहरूमा पर्नेछ। यसको कारण यो हो कि ट्यारिफ भिन्नता धेरै उच्च छ, तर मात्रा कम छ।
त्यसैगरी, कपडा, छाला र काठका उत्पादनहरूमा सबैभन्दा कम क्षति हुनेछ। यसको कारण भनेको दुई देशबीच भन्सार शुल्कको भिन्नता कम हुनु वा धेरै व्यापार नहुनु हो।
साथै, धेरै अमेरिकी कम्पनीहरूले दक्षिण एसियामा यी सामानहरू उत्पादन गर्छन् र भारतको स्वतन्त्र व्यापार सम्झौताको फाइदा उठाउँछन्। यससँगै उनीहरूले यी सामानहरू घरेलु बजारमा धेरै कम शुल्कमा बेच्छन्।
स्ट्यान्डर्ड चार्टर्ड बैंकका अर्थशास्त्रीहरूका अनुसार यदि अमेरिकाले भारतीय सामानहरूमा एकरूप १० प्रतिशत भन्सार शुल्क लगायो भने भारतीय अर्थतन्त्रलाई ५० देखि ६० बेसिस पोइन्टको नोक्सान हुनसक्छ।
भारतले पहिले नै धेरै चीजहरूमा भन्सार घटाएको छ। उदाहरणका लागि, महँगा मोटरसाइकलहरूमा यसलाई ५० प्रतिशतबाट घटाएर ३० प्रतिशतमा झारिएको छ, जबकि बर्बन ह्विस्कीमा यसलाई १५० प्रतिशतबाट घटाएर १०० प्रतिशतमा झारिएको छ। भारतले अन्य शुल्कहरूको समीक्षा गर्ने, अमेरिकाबाट ऊर्जा आयात बढाउने र थप रक्षा उपकरणहरू खरिद गर्ने वाचा पनि गरेको छ।
(एजेन्सी)