काठमाण्डौ । प्रमुख शक्ति केन्द्रहरुलाई रिझाउन ४० करोड रुपैयाँसम्म रेट पुगेको नेपाल धितोपत्र बोर्डको अध्यक्षका लागि तीव्र दौडधूप र चलखेल सुरु भएको छ ।
रु. ४० करोडसम्म घूस बुझाएरै भए पनि अध्यक्ष बन्ने दौडमा केही व्यक्ति लागिपरेका देखिएको छ भने केही भने पैसा नै खर्च नगरी बोर्ड अध्यक्ष बन्न पाइने झिनो आशासहित दौडधूपमा छन् ।
करिब ६० लाख हाराहारीमा सेयर लगानीकर्ताहरु रहेको बजारमा धितोपत्र बोर्डको आगामी अध्यक्ष चासोको विषय बनेको छ । बोर्डमा अध्यक्ष भएर आउने व्यक्तिले नयाँ स्टक एक्सचेञ्ज लगायतका कतिपय दूरगामी महत्व राख्ने निर्णयहरु गर्नसक्ने भएकोले व्यापारिक समूह र शक्तिकेन्द्रहरु पनि आफ्नो पकेटको व्यक्तिलाई खर्च गरेरै भए पनि अध्यक्ष बनाउने ध्याउन्नमा केन्द्रीत छन् ।
यो क्रममा पछिल्लो समय धितोपत्र बोर्डको अध्यक्ष बन्ने लाइनमा प्रवल सम्भावना बोकेका दुईवटा नामहरु बाहिरिएका छन् । ती दुई नामहरुमा प्रभावशाली स्वार्थ समूहहरुले आ–आफ्नो ढंगले तीव्र लविङ गरिरहेका उच्च स्रोतहरुले बताएका छन् ।
भट्ट कि चापागाईं ?
धितोपत्र बोर्डको भावी अध्यक्षको बहसमा पछिल्लो समय प्रभावकारी ढंगले इन्ट्री भएको नाम हो सुशील भट्ट । हाल लगानी बोर्डको प्रमुख कार्यकारी अधिकृतको रुपमा कार्यरत उनी त्यसअघि दुई वर्ष राष्ट्रिय योजना आयोगको सदस्यको रुपमा कार्यरत थिए ।
उनी लगानीबोर्डको सीइओको रुपमा २०७७ साउन १९ गते सोमबार नियुक्त भएका थिए । ४ वर्षे कार्यकालका लागि नियुक्त भए पनि भट्टले धितोपत्र बोर्डको अध्यक्षको रुपमा आउन चाहेका छन् । भट्टभन्दा अगाडि लगानी बोर्डको सीइओको रुपमा कार्यरत महाप्रसाद अधिकारी पनि कार्यकाल नसकिँदै नेपाल राष्ट्रबैंकको गभर्नरमा नियुक्त भएका थिए । त्यही शैलीमा भट्ट पनि कार्यकाल बाँकी छँदै धितोपत्र बोर्डको अध्यक्ष बन्न अगाडि बढेका स्रोतहरुले दाबी गरेका छन् ।
इञ्जिनियरिङको शैक्षिक पृष्ठभूमि भएका भट्ट नेपाल व्यवस्थापन संघको पूर्व अध्यक्ष पनि हुन्। व्यावसायिक पृष्ठभूमिका कारण उनी पटक–पटक विवादमा तानिने व्यक्ति हुन् । नेपालमा विभिन्न परियोजनामा संलग्न चिनियाँ कम्पनी कचौपाको स्थानीय एजेन्ट भएको भनी उनलाई आरोप लाग्ने गरेको छ ।
उनका भाई दीपक भट्ट नेपालका प्रभावशाली व्यापारिक घरानाका भरपर्दा एजेण्ट हुन् । उनै दीपक भट्टले चाँजोपाजो मिलाएर नयाँ स्टक एक्सचेञ्ज ल्याउने शर्तमा रमेशकुमार हमाललाई धितोपत्र बोर्डको अध्यक्ष बनाएका थिए । तर, हमालले स्वार्थ समूहको स्वार्थ पूरा गर्ने अन्तिम समयसम्म प्रयास गरे पनि असफल भएसँगै बोर्डबाट बहिर्गमन रोज्नुपर्यो । हमाललाई बोर्ड अध्यक्ष बनाउने तागत राख्ने दीपकले आफ्नै दाईलाई अध्यक्ष बनाउन नसक्ने भन्ने कुरै रहेन । आफ्नै दाई धितोपत्र बोर्डको अध्यक्ष हुँदा आफ्नो मिसन पूरा गर्न सहज हुने विश्लेषणसहित विभिन्न व्यापारिक घरानाहरुसँग समेतको छलफलपछि सुशील भट्टको नाम अगाडि सारिएको स्रोतहरुको दाबी छ ।
दीपक भट्ट व्यावसायिक घराना शंकर ग्रुप, गोल्छा ग्रुप, मुरारका ग्रुप तथा विभिन्न कम्पनीका एजेन्टको रुपमा चिनिन्छन् । उनी आफैंको पनि निकै ठूलो लगानी हिमालयन स्टक एक्सचेञ्जमा छ । यही स्टक एक्सचेञ्जले नयाँ स्टक एक्सचेञ्जको लाइसेन्स फुत्काउने विगतमा धेरै प्रयास गरेको थियो ।
सार्वजनिक संस्थानको नियुक्तिमा सेटिङ मिलाएर कमिशनको खेलोमा लाग्ने गरेका भट्ट हिमालयन स्टक एक्सचेञ्जमा भने प्रमुख सेयरधनीका रुपमा देखिएका छन् । भट्टले ३ अर्बको स्टक एक्सचेञ्जको लाइसेन्स हात पार्न थप ६ अर्ब खर्च गर्न लागेका बताइन्छ । अहिले आवेदन दिँदा नै स्टक एक्सचेञ्जलाई आवश्यक पर्ने चुक्ता पुँजीको १२० प्रतिशत रकम डिल भइसकेको छ । लाइसेन्स पाउने बेलासम्ममा बाँकी रकम थप गरेर कुल ९ अर्ब खर्च गरेर ३ अर्बको कम्पनीको लाइसेन्स वितरण हुने स्रोतहरुको दाबी छ ।
जुन सरकार आए पनि अवसर र लाभ लिन जान्ने भट्टले यसपटक देशका ठूला घरानाका व्यवसायीलाई बोकेका छन् । भट्ट नेपाल आयल निगम प्रमुख नियुक्तिदेखि यस्ता लाइसेन्स वितरण प्रक्रियामा होस् जहाँ पनि जोडिइरहने नाम हो ।
भट्ट निकट स्रोतहरुको दाबीलाई आधार मान्ने हो भने धितोपत्र बोर्डको अबको अध्यक्षमा सुशील भट्टको अर्को विकल्प छैन । ‘माथिल्लो लेभलबाटै यो नाममा ‘ग्रीन सिग्नल’ आइसकेको छ । अरु इच्छुकले आवेदन दिनु वा प्रक्रियामा अन्य नामहरु आउने कुरा अब कर्मकाण्डी प्रक्रियामै सीमित हुने भयो ।’ स्रोतले दाबीका साथ भन्यो ।
सत्तासँग निकट केही स्रोतहरु भने सुशील भट्ट यदि बोर्ड अध्यक्षमा कुनै कारण जान चाहेनन् भने अर्को दाबेदारको रुपमा चिरञ्जिवी चापागाईंलाई लिन्छन् ।
बीमा समितिको अध्यक्ष बनिसकेका उनको कार्यकाल २०७७ पुस १४ गते सकिएको थियो । त्यसपछि फुर्सदिला भएका उनी माओवादीका विश्वासपात्र मानिन्छन् । बीमा समितिको अध्यक्षको रुपमा काम गर्दा समेत चलखेल गरी पार्टीलाई ठूलो आर्थिक लाभ गराएका उनलाई धितोपत्र बोर्डको अध्यक्ष बनाउन माओवादीकै एकथरि नेताहरु पनि लागिपरेका छन् ।
विभिन्न आकर्षक(मालदार) ठाउँहरुको प्रमुखको नियुक्तिमा सत्तासीन दलहरुबीच भागबण्डा गर्ने सहमति बनिसकेको खबरहरु बाहिर आएका छन् । धितोपत्र बोर्डको अध्यक्ष माओवादीको भागमा परेको र सिफारिस समिति पनि माओवादीकै कार्यकर्ताहरु राखेर बनाइएकोले चापागाईं बोर्ड अध्यक्ष बन्ने सम्भावना पनि उत्तिकै प्रवल छ ।
चापागाईं स्वयम् पनि धितोपत्र बोर्डको अध्यक्ष बन्न मोटै रकम खर्च गर्नुपर्ने भन्दै विभिन्न व्यापारिक समूहसँग छलफलमा व्यस्त रहेका बुझिएको छ । केही समूहले उनलाई अगाडि बढ्न र अध्यक्ष बन्दा लाग्ने खर्चको चिन्ता नगर्न वचन समेत दिइसकेका स्रोतहरु बताउँछन् ।
यसरी धितोपत्र बोर्डको आगामी अध्यक्षमा मुख्यगरी भट्ट र चापागाईंकै भिडन्त हुने देखिएको छ ।
अरु को को ?
तर, बोर्डको भावी अध्यक्षको रुपमा अन्य नामहरु पनि चर्चामा छन् । इच्छुकहरुले पनि विभिन्न कोणबाट आफ्नो नाम बाहिर ल्याइरहेका छन् ।
बोर्डको निमित्त प्रमुखको जिम्मेवारी पाएका डा. नवराज अधिकारी पनि अध्यक्ष बन्ने दौडमा छन् । आफू प्रचण्डको पारिवारिक सदस्य रहेको दाबी गर्ने उनले बोर्ड अध्यक्ष आफैंले पाउने दाबी पनि गर्न छाडेका छैनन् ।
धितोपत्र बोर्डबाटै मुक्ति श्रेष्ठ पनि अध्यक्षको दौडमा छन् । तर, उनको सम्भावना भने खासै नरहेको स्रोतहरु बताउँछन् ।
बोर्डदेखि बाहिरका केही व्यक्तिले पनि अध्यक्ष बन्न मन गरेका छन् । मुक्ति अर्याल, शिवराज श्रेष्ठ लगायतका केही नाम पनि चर्चामा छन् । तर, मुक्ति अर्याल लगायतका व्यक्तिहरु भने मोटो रकम खर्च गरेर बोर्डको अध्यक्षमा जानुहुन्न भन्ने लाइनमा अडिग छन् । सार्वजनिक सरोकारका यस्ता नियुक्तिहरुमा पैसाको चलखेल हुनुहुँदैन भन्ने मत राख्ने अर्यालजस्ता अन्य नामहरु पनि दौडका क्रममा बाहिर आउनसक्ने देखिन्छ ।