काठमाण्डौ । दशैंविदा अगाडिको ग्राउण्ड जीरोका लागि हामीले पर्यटकीय नगरी पोखरालाई छनौट गरेका छौं । पर्वको रौनकका कारण हुनसक्छ, पोखराका ब्रोकर हाउसहरुमा लगानीकर्ता खासै देखिएनन् । आइतबार पोखराको न्यूरोडमा रहेको नेपाल स्टक हाउस (स्टक ब्रोकर नम्बर १४)मा पुग्दा धेरै लगानीकर्ता थिएनन् । केही लगानीकर्ताले फोनबाट नै सेयर किनबेच गरेको सुनिन्थ्यो । यत्तिकैमा एक लगानीकर्ता फोनमार्फत हिमालयन बैंकको सेयर बिक्रीका लागि राख्न अर्डर दिँदै गरेको सुनिन्थ्यो । यस ब्रोकरमा खासै गतिविधि नदेखेपछि हामी नजिकै रहेको नासा सेक्यूरिटिज(स्टक ब्रोकर नम्बर ५८)को शाखा कार्यालयमा पुग्यौं ।
यहाँ पनि खासै लगानीकर्ताको उपस्थिति देखिएन । मध्यान्हको १२ बज्दै गर्दा बजार सामान्य तरिकाले तलमाथि गर्दै थियो । कारोबार निकै सुस्त देखिन्थ्यो । यहाँबाट हामी त्रिशक्ति सेक्यूरिटिज(स्टक ब्रोकर नम्बर ४८) मा पुग्यौं । यहाँ भने केही लगानीकर्ता बजार हेरेर बसेका भेटियो । हामीले केही समय मोफसलको बजारको विषयमा ब्रोकर प्रतिनिधिसँग पनि भलाकुसरी गर्ने कोशिश गर्यौं ।
ब्रोकर प्रतिनिधिले आजको कारोबार बैंक खुलेका कारण औपाचारिक मात्रै भएको प्रतिक्रिया दिए । उनले भनेः 'हेर्नुुस न डेढघण्टा भइसक्यो, कारोबार एक अर्ब पनि भएको छैन । आजको कारोबार भनेको औपचारिक मात्रै हो । आज धेरैजसो लगानीकर्ता त दशैं मनाउन घर–घर पुगिसकेका छन् ।' उनले गत साता पूँजीबजार सुधार कार्यदलले दिएको सुझावको विषय जोड्दै, त्यसको सकारात्मक प्रभाव दशैंपछिको बजारमा देखिने अनुमान समेत लगाए ।
'सामाजिक सञ्जालहरुमा दशैंपछि पनि आन्दोलन हुने हल्ला सुनिन्छ । कार्यदलले त राम्रै सुझाव दिएको हो ।' उनले पारिपटिको नगरपालिकाको भवन देखाउँदै भनेः 'लौ हेर्नुहोस पोखरामा पनि यस्तो भयो । दशैंपछि पनि के हुने भन्ने संशय नै छ ।'
उनले कोभिडको समयमा र भूकम्पको बेला बजार बढेको उल्लेख गर्दै अप्ठ्यारो अवस्थामा केही न केही नीतिगत सम्बोधनका कारण लगानीकर्ताको मनोबल उच्च हुने गरेको बताए ।
उनले दृष्टान्त दिंदै भनेः 'भूकम्पपछि कम्पनीहरुको पूँजी बढाउने काम भयो । जसले गर्दा बजार बढ्यो । गभर्नरले पूँजी बढाउने नीति लिए । त्यहीकारण बजार बढ्यो । कोभिडको समयमा ब्याजदर तल नै थियो । त्योबेला बैंकहरुलाई सेयर किन्ने मौका दिइयो । त्यहीकारण बजार बढ्यो । अहिलेको सुझाव समितिले पनि बैंकहरुलाई सेयर कारोबार गर्न सहज गर्नुपर्ने सुझाएको छ।'
उनको भनाईमा सुधार कार्यदलले सुझाव दिए पनि त्यसको कार्यान्वयनको पाटो समेत मजबुत हुनुपर्छ । केन्द्रीय बैंकले मौद्रिक नीतिको पहिलो त्रैमासिक समीक्षाबाट सुधार कार्यदलले सुझाएका बैंकसँग सम्बन्धित नीतिगत परिवर्तनको विषयलाई कार्यान्वयनमा ल्याउनुपर्नेमा जोड दिए । त्यसकारण धेरै लगानीकर्ताको अबको प्रतिक्षा नै मौद्रिक नीतिको पहिलो त्रैमासिक समीक्षा रहेको उनको भनाई छ ।
यसै ब्रोकरहाउसमा भेटिएकी एक महिला लगानीकर्ताले भनिन्-'सबै लगानीकर्ताहरु घर गए, हामी त घर पनि माइत पनि यहीँ भएका कारण पोखरामै छौं ।'
ती महिला लगानीकर्ताले अब एकपटक इन्स्योरेन्स सेक्टरमा वृद्धि देखिनसक्ने अनुमान गरिन् । उनले भनिन्- '२५ करोडको क्याप हट्ने र बैंकलाई सेयर खरीदबिक्रीमा गरेको कडाईं खुकुलो पारियो भने त बजार बढ्ने नै हो । बजार ३६०० माथि जान्छ !'
त्यहाँबाट हामी नजिकै रहेको कोहिनूर सेक्यूरिटिज(स्टक ब्रोकर नम्बर ३५) को शाखा कार्यालयमा पुग्यौं । यहाँ पनि लगानीकर्ताहरु खासै देखिएनन् । हामीले यहाँ पनि केही समय ब्रोकरका प्रतिनिधिसँग बजारको बिषयमा छलफल गर्यौं । यहाँका प्रतिनिधिले पनि कारोबार घट्नुले लगानीकर्ता फेस्टिभ मूडमा रहेको देखाउने बताए । उनी पनि पूँजीबजार सुधार कार्यदलले दिएका सुझाव शीघ्र कार्यान्वयन गरी बजारमा सकारात्मक माहौल सिर्जना गर्नुपर्ने पक्षमा उभिए । अनुमान गर्दै भने- 'मौद्रिक नीतिको पहिलो त्रैमासको समीक्षामा सुधार कार्यदलको सुझाव कार्यान्वयन भए बजार राम्रै चम्कन्छ । तर त्यस्तो माहौल बनेन् भने बजार यसै हुन्छ भन्न सकिन्न । तर बजारमा आन्दोलनको त्रास भने कायमै छ ।'
त्यहाँबाट हामी प्रिमियर सेक्युरिटिज (स्टक ब्रोकर नम्बर ३२)को शाखा कार्यालयमा पुग्यौं । बजारमा कारोबार लगभग अन्त्य हुने अवस्थामा थियो । यहाँ पनि लगानीकर्ताहरु खासै देखिएनन् । ब्रोकरका प्रतिनिधिले केही लगानीकर्ता ब्रोकरहाउस आएका, तर च्याङ्ग्रा किन्ने भन्दै खसीबजारतर्फ लागेका बताए ।