.gif)
_(1).gif)
काठमाण्डौ । बैंकिङ प्रणालीमा रहेको अधिक तरलता व्यवस्थापनका लागि केन्द्रीय बैंकले दैनिकजसो बजारबाट पैसा प्रशोचन गरिरहेको छ । बैंकहरुमा पैसा थुप्रिए पनि कर्जा भनेजसरी प्रवाह हुन सकेको छैन । यसले लगानीको माहौल सिर्जना गर्न सकेको छैन ।
यता, एक महिनामा झण्डै एकलाख पर्यटक भित्रिएका छन् भने यही बेला विदेशी मुद्राको सञ्चिती पनि पर्याप्त छ ।
बैंकको ब्याजदर निरन्तर घट्दो छ ।
घट्दो ब्याजदर, अधिक तरलता, अर्थतन्त्रको बाह्य क्षेत्रमा तीव्र सुधार हुँदाहुँदै पनि आर्थिक गतिविधि भने सुस्ताउन छाडेको छैन । निजी क्षेत्रको व्यापार खुम्चिएको छ । देशमा चलेका उद्योगधन्दा ३०–४० प्रतिशत क्षमतामा सञ्चालन हुनुपर्ने सकसबाट गुज्रिरहेका छन् ।
(1).gif)
अर्थतन्त्रको मेरुदण्ड मानिएको रियलस्टेट बजारमा मन्दीको कालोबादल मडारिएको छ भने पूँजीबजार पनि सबै कुरा सकारात्मक हुँदाहुँदै पनि केही साताको बढोत्तरीको अपवादलाई छाड्ने हो भने ३० महिनादेखि घटिरहेको छ ।
पछिल्लो समय पूँजीबजारमा गृहिणीदेखि विद्यार्थी हुँदै उद्योगी तथा व्यवसायिक कारोबारहरुको समेत सहभागिता बढिरहेको छ । कतिपयले सबै काम छाडेर पूँजीबजारलाई नै घर चलाउने माध्यम बनाएका छन् ।
तर पूँजीबजारप्रति सरकारले लिने नीति र विशेषगरी अर्थमन्त्रीबाट हुने असहयोगका कारण बजारमा भनेजस्तो रौनक आउन सकेको छैन । जानी नजानी पूँजीबजारमा आउनेहरु समेत पलायन हुने अवस्था छ ।
विगतमा अर्थमन्त्री र राष्ट्रबैंकको गभर्नरबीच ट्यूनिङ नमिलेको क्षति समेत पूँजीबजारका लगानीकर्ताहरुले व्यहोर्नुपरेको छ ।
सरसर्ती हेर्दा जनार्दन शर्मा अर्थमन्त्रीको रुपमा आएपछि खस्न थालेको सेयर बजारले डा. उपाधि पाएका अर्थमन्त्री प्रकाशशरण महत आउँदा पनि गति लिन सकेन । डा. महतले अर्थतन्त्रमा आमूल सुधार भएको ओठे रटान लगाइरहे, तर धरातलीय यथार्थ त्योभन्दा भिन्न हुँदा उनलाई लगानीकर्ताले पत्याएनन् । अझ उनको गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीसँग कहिल्यै मन मिलेन । नीतिहरुमा सहकार्य भएन । एकअर्कालाई असहयोगकै नीतिमा रमाएपछि त्यसको क्षति समेत लगानीकर्ताले नै भोग्नुपर्यो ।
यसअघि करिब १४ महिना नेपाली काँग्रेस र माओबादीको सरकार रहेता पनि पुँजीबजारमा भने विष्णुप्रसाद पौडेलको चर्चा राम्रै स्ुनियो । बजार घटेर १८ सयको विन्दुमा आउँदा पनि ब्रोकरहाउसमा लगानीकर्ताबीच सत्ता समीकरणमा हुनसक्ने सम्भावित बदलाव र सो क्रममा अर्थमन्त्रीको रुपमा विष्णु पौडेलको आगमनको सम्भावनाकै विषयमा कुराकानी हुन्थ्यो ।
लगानीकर्ताले अड्कल काटेजस्तो अब सत्ता समीकरण परिवर्तन भएको छ । कांग्रेस आजैबाट सत्ता गठबन्धनबाट बाहिरिएको छ भने एमाले प्रमुख प्रतिपक्षीको सिट छाडेर सत्तारुढ बन्न आइपुगेको छ । एमाले समेत सरकारमा सहभागी भएपछि बजारमा फेरि विष्णु पौडेलको चर्चा चौतर्फी देखिएको छ ।
हुँदाहुँदा विष्णु पौडेल अर्थमन्त्रीको रुपमा आउने हल्लाकै कारण सोमबार बजार खुलेको केही मिनेटमै सर्किटका सर्किट लाग्यो । लगातार ३ वटा सर्किटपछि नेप्सेले सोमबारको बाँकी समयको कारोबार नै स्थगन गरेको थियो ।
बजारमा एकाएक खरीदारी ह्वात्तै बढ्नु र लगानीकर्ताको मनोबल जादूको शैलीमा माथि उठ्नु पछाडिको कारण पनि विष्णु पौडेल नै थिए । लगानीकर्ताले सामाजिक सञ्जालमा सोमबार बिहानैदेखि ‘हर हर विष्णु घर घर विष्णु’ जस्ता नारा लगाइरहेका छन् । आखिर के छ विष्णुप्रसाद पौडेलको नाममा त्यस्तो चमात्कार ? किन उनको नाम सुन्नेबित्तिकै बजारका लगानीकर्ताको मनोबल त्यसै–त्यसै बढेको देखिन्छ ?
विष्णुप्रसाद पौडेलले यसअघि ३ पटक अर्थमन्त्रालयको बागडोर सम्हालिसकेका छन् । संयोग नै मान्नुपर्छ पौडेलले जब–जब अर्थमन्त्रालयको बागडोर सम्हाले, तब सेयर बजारले नयाँ उचाई चुम्यो(पछिल्लो पटक उछाल आयो) । त्यसपछि त विष्णु पौडेल सेयर बजारको ब्राण्ड नै बने ।
सन् २०१५ मा उनी अर्थमन्त्री हुँदा सेयरबजार ९ सयमा चलेको थियो । उनको एक बर्षकै कार्यकालमा बजार डबल बढेर १८८१ को उच्च विन्दु चुमेको थियो । त्यसबेला सेयर बजार बढ्ने कारण जेसुकै भएता पनि अधिकांश लगानीकर्ताले यसको सम्पूर्ण श्रेय विष्णुलाई नै दिए ।
उनले दोश्रोपटक अर्थमन्त्रालयको बागडोर सम्हाल्दै गर्दा पनि बजार १३०० आसपासमा थियो । कोभिडको समयमा अर्थमन्त्री बन्न विष्णु आइपुगेका थिए । उनले दोश्रोपटक अर्थमन्त्रालयमा प्रवेश गरेपछि बजारमा उछाल आएको थियो । त्यसपछि बजारले पुनः नयाँ उचाई चुमेको थियो ।
गत वर्षको पुसअघि एमालेसहितको सत्ता गठबन्धन बन्दा पनि विष्णु पौडेल तेश्रोपटक अर्थमन्त्री बनेका थिए । उनी अर्थमन्त्रीमा आएको समाचार प्रवाह भएसँगै बजारमा उछाल आएको थियो ।
यहीकारण समेत बुलिस बजार र विष्णु पौडेललाई कतिपय लगानीकर्ता पर्यायको रुपमा हेर्ने गर्छन् । तीन पटकसम्म अर्थमन्त्री बनेका उनलाई सेयर बजारले पूर्ण विश्वास गरेको र प्रत्येकपटक हरियो झण्डा देखाएका कारण समेत उनको नाम बजारमा ब्राण्डको रुपमा बिक्छ ।
यसपटक पनि त्यही अवस्था देखिएको छ । नयाँ सत्ता समीकरण बनेसँगै अर्थमन्त्रीको रुपमा विष्णु पौडेलको कमब्याक हुने सम्भावनाको खबरले नै पनि सोमबार नेप्से परिसूचक ११७ अंकले बढेको छ ।
सेयर बजारका लगानीकर्ताहरुले एकमुखले अर्थमन्त्रीमा विष्णु पौडेललाई ल्याउनुपर्ने माग गरिरहेका छन् ।
तर, सत्ता सहयात्री दलहरुबीच भने अर्थमन्त्रीकै विषयमा विवाद बढेर अवस्था पेचिलो बनिरहेको छ । माओवादी अध्यक्ष तथा प्रधानमन्त्री प्रचण्ड अर्थमन्त्रीको रुपमा आफ्ना विश्वासपात्र वर्षमान पुनलाई ल्याउन चाहन्छन् । पुन पनि यसअघि एकपटक अर्थमन्त्री भइसकेका व्यक्ति हुन् । उनले बजेट भने ल्याउन पाएका छैनन् । पुनलाई सेयर बजार र यहाँका लगानीकर्ताले कसरी हेर्छन् भन्ने विषयका खासै ठूला दृष्टान्त भने छैनन् ।
सेय बजारका लगानीकर्ताका मनोबल, विष्णु पौडेलप्रतिको धारणा लगायतलाई हेर्ने हो भने उनीबाहेक अरु कोही अर्थमन्त्री भए सोमबारको मनोबल सेलाउनसक्छ र बजारले फेरि अर्थतन्त्र सुधार तथा नीतिगत लचकताको दिन पर्खिनुपर्ने हुनसक्छ ।
.gif)
(1).jpg)
.jpg)
.gif)
(1).gif)
.gif)
