काठमाण्डौ । नवील बैंक लिमीटेडले प्रिपेचुअल प्रकृति(अपरिवर्तनीय प्रकृति)को अग्राधिकार सेयर र ८ वर्षे अवधिको ऋणपत्र निश्कासनको निर्णय गरेको छ।
बैंकको चैत १ गते बसेको सञ्चालक समितिको बैठकले ८ प्रतिशत दरको सेयरको रकम फिर्ता नहुने प्रकृतिको अग्राधिकार सेयर र '८% नवील डिवेञ्चर-२०८९'(८ वर्ष अवधिको)को जारी गर्ने निर्णय गरेको हो ।
नेपाल राष्ट्रबैंक लगायत नियमनकारी निकायको स्वीकृति प्राप्त भएको खण्डमा रु. १०० का दरले ५ करोड इकाई अर्थात ५ अर्ब बराबरको ८ प्रतिशत लाभांश दर कायम गरी मुनाफा भएको वर्ष मात्र मुनाफा वितरण हुने र सेयरको रकम फिर्ता नहुने(प्रिपेचुअल) प्रकृतिको अग्राधिकार सेयर व्यक्तिगत तवर(प्राइभेट प्लेसमेन्ट)बाट मात्र बिक्री गरिने गरी जारी गर्ने निर्णय भएको बैंकले जनाएको छ ।
यस्तै, नियामक निकायहरुबाट स्वीकृत प्राप्त भएपछि वार्षिक ८ प्रतिशत नै ब्याज पाउने गरी '८% नवील डिवेञ्चर २०८९'(८ वर्ष अवधिको) जारी गर्ने निर्णय समेत भएको छ ।
किन यस्तो निर्णय भयो ?
पछिल्लो समय नवील बैंकले पूँजीकोषको दवाब झेलिरहेको छ । विद्यमान व्यवस्थाअनुसार भारित जोखिम सम्पत्तिअनुसार स्वपूँजीसहितको प्राथमिक पूँजीकोष ८.५ प्रतिशत र पुरक पूँजीकोष २.५ सहित कुल पूँजीकोष न्यूनतम ११ प्रतिशत कायम हुनैपर्छ ।
पूँजीकोष टाइट हुँदा विगतमा एनआईसी एशिया बैंकलाई राष्ट्रबैंकले लाभांश वितरणमै रोक लगाएको थियो ।
पूँजीकोष टाइट भएकै कारण पछिल्लो समय केही बैंकहरु थप लगानी गर्न नसक्ने अवस्थामा छन् भने केही बैंकले लाभांश नै बाँड्न नपाउने अवस्था बनेको छ ।
यस्तै, दवाबमा पछिल्लो समय नवील बैंक पनि पर्दै आएको छ । पूँजीकोषकै कारण भविष्यमा हुनसक्ने थप अप्ठ्यारो अवस्थालाई समयमै विश्लेषण गर्दै नवील बैंकले अग्राधिकार सेयर र ऋणपत्र निश्कासनको निर्णय गरेको देखिन्छ ।
यो बीचमा कतिपय बैंकले पूँजीकोषको दवाबबाट उम्किन राष्ट्रबैंकसँग हकप्रद सेयर निश्कासनको माग पनि गर्दै आएका थिए । पूँजीकोषकै कारण लाभांश बाँड्न नपाएको एनआईसी एशियाले त ३० प्रतिशतसम्म हकप्रद निश्कासनका लागि पटक पटक केन्द्रीय बैंकमा दवाब दिएको थियो । तर, हकप्रद निश्कासनको स्वीकृति दिन केन्द्रीय बैंक तयार भएन ।
हकप्रद निश्कासनबाट पूँजी बढाउने बैंकहरुको योजनामा राष्ट्रबैंकले साथ नदिएपछि अन्य विकल्पको रुपमा नवीलले अग्राधिकार सेयर र ऋणपत्रको बाटो रोजेको हो ।
अग्राधिकार सेयर जारी गरेर पनि पुँजीकोष व्यवस्थापन गर्न सकिन्छ भन्ने विषय नयाँ परिस्थितिमा नवील बैंकले नौलो प्रयोगको रुपमा अगाडि ल्याउन खोजेको छ । कृषि विकास बैंकले ६ प्रतिशतको लाभांश दर राखेर यसअघि ५ अर्ब ४३ करोडको यस्तै सेयर जारी गरेको थियो ।
एभरेष्ट बैंकले चाहिँ केही फरक ७ प्रतिशत लाभांशसहित निश्चित अन्तरालमा साधारण सेयरमा परिणत हुँदै जाने परिवर्तनीय अग्राधिकार सेयर जारी गरेको थियो ।
कृषि विकास बैंकको जस्तो अपरिवर्तनीय र एभरेष्टको जस्तो परिवर्तनीय अग्राधिकार सेयर जारी गरेर पनि पूँजीकोषको व्यवस्थापन गर्न सकिन्छ । नवीलले कृषिको जस्तै विकल्प रोजेको हो ।
विज्ञहरुको तर्कलाई आधार मान्ने हो भने यस्तो सेयर जारी गर्दा चुक्तापूँजीको भारबाट मुक्ति पाउँदै बैंकहरुको वित्तीय सूचकमा सुधार आउने र अर्कोतर्फ बैंकहरुको पूँजीकोषको समस्या समेत समाधान हुनेछ ।
यस्ता अग्राधिकार सेयरधनीलाई निश्चित दरमा लाभांश दिए पुग्ने हुँदा कमाई बढेको अवस्थामा र नाफा बढी भएको अवस्थामा सेयरधनीले पाउने लाभांश समेत ह्वात्तै बढ्छ ।
नवीलको यो प्रयोगले पूँजीकोषको दवाबबाट छटपटिरहेका अन्य बैंकहरुलाई समेत मार्गप्रशस्त हुने आशा गर्न सकिन्छ ।