काठमाण्डौ । हकप्रद निष्कासनको तयारीमा रहेको लाइफ इन्स्योरेन्स कर्पोरेशन (नेपाल) लिमिटेडले सेयरबजारमा साढे एक अर्ब लगानी गरेको छ । नेपाल बीमा प्राधिकरणका अनुसार कम्पनीले चालु आवको तेस्रो त्रैमाससम्म सूचीकृत पब्लिक कम्पनीको साधारण सेयरमा १ अर्ब ४६ करोड ८५ लाख रुपैयाँ लगानी गरेको हो ।
यो लगानी गत आवको सोही अवधिसम्मको तुलनामा ४.०२ प्रतिशत बढी हो । गत आवको तेस्रो त्रैमाससम्म कम्पनीले विभिन्न कम्पनीको साधारण सेयरमा १ अर्ब ४१ करोड ११ लाख रुपैयाँ लगानी गरेको थियो ।
नेपाल बीमा प्राधिकरणका अनुसार बीमा कम्पनीहरुले कायम चुक्तापुँजीको १५ प्रतिशतसम्म रकम सेयरबजारमा लगानी गर्न पाउने व्यवस्था छ । यसअघि बीमा कम्पनीले चुक्तापुँजीको ५ प्रतिशत रकम मात्रै सूचीकृत पब्लिक कम्पनीको साधारण सेयरमा लगानी गर्न पाउँथे ।
चुक्तापुँजीको १५ प्रतिशत रकम लगानी गर्न पाउने व्यवस्था भएपनि प्राधिकरणको लगानी निर्देशिका बमोजिम भने कुल लगानीको १० प्रतिशत रकम मात्रै यो क्षेत्रमा लगानी गर्न पाउने व्यवस्था छ ।
बीमा प्राधिकरणले बीमा कम्पनीहरुको लगानीमा सहजता प्रदान गर्दै गत पुष ५ गते लगानी निर्देशिका संशोधन गर्दै सूचीकृत पब्लिक कम्पनीको सेयरमा चुक्तापुँजीको ५ प्रतिशत रकम लगानी गर्न पाउने व्यवस्थाबाट १५ प्रतिशतसम्म लगानी गर्न पाउने व्यवस्था कायम गरेको थियो ।
प्राधिकरणको लगानी निर्देशिका संशोधनपश्चात् अधिकांश बीमा कम्पनीले यो क्षेत्रमा लगानीको दायरा बढाएको छ । तर एलआइसी नेपालको भने यो क्षेत्रमा लगानी सामान्य मात्रै बृद्धि भएको देखिएको छ । लगानी गर्न पाउने सिमा बढेपनि कम्पनीको चुक्तापुँजी बृद्धि हुन नसक्दा कम्पनीले सेयरबजारमा लगानी थप्न सकेको छैन ।
बीमा प्राधिकरणले जीवन बीमकलाई ५ अर्ब चुक्तापुँजी पुर्याउन निर्देशन दिएपश्चात् एलआइसी नेपाल हकप्रद निष्कासनको दौडधुपमा लागिपरेको छ । तर विगत ९ महिनादेखि कम्पनीको हकप्रद प्रक्रिया रोकिएको छ । नेपाल धितोपत्र बोर्ड ९सेबोन० अध्यक्षबिहिन हुँदा कम्पनीको हकप्रद निष्कासनको प्रक्रिया गत असोज महिनादेखि रोकिएको छ ।
यसर्थ कम्पनीले करिब एक वर्षको दौडधुपमा अझैपनि हकप्रद जारी गर्न पाएको छैन । कम्पनीले चुक्तापुँजी बढाउन नसक्दा सेयरबजारमा लगानी पनि पर्याप्त थप्न सकेको छैन ।
कस्तो कम्पनी पर्छ प्राथमिकतामा ?
गत वर्षमा कम्पनीले अधिकांश वाणिज्य बैंकको सेयरमा लगानी गरेको देखिन्छ । कम्पनीले धेरैजसो तथा ठूलो–ठूलो लगानी बैंकको सेयरमा गरेको वार्षिक प्रतिवेदनमा देखिएको छ ।
तर कम्पनीले गत वर्षमा सर्वाधिक भने नागरिक लगानी कोषको सेयरमा लगानी गरेको देखिन्छ । गत वर्ष सो कम्पनीको सेयरमा मात्रै कम्पनीले २१ करोड ४८ लाख रुपैयाँ लगानी गरेको थियो ।
त्यस्तै, कम्पनीले नेपाल इन्भेष्टमेन्ट मेगा बैंकको सेयरमा पनि १८ करोड ७७ लाख रुपैयाँ लगानी गरेको देखिन्छ । यता सिटिजन बैंकको सेयरमा पनि १० करोड १९ लाख रुपैयाँ भन्दा बढी लगानी गरेको देखिन्छ ।
यसका साथै प्रभु बैंकमा ८ करोड ९ लाख, प्राइम कमर्सियल बैंकमा ७ करोड २ लाख, सिद्धार्थ बैंकमा ८ करोड ३३ लाख, एनएमबी बैंकमा ७ करोड २३ लाख, नेपाल एसबिआई बैंकमा १ करोड १३ लाख, नेपाल बैंकमा ३ करोड ८८ लाख, नबिल बैंकमा ३ करोड ७६ लाख, कुमारी बैंकमा २ करोड ६८ लाख, ग्लोबल आइएमई बैंकमा ६ करोड ४० लाख, हिमालयब बैंकमा २ करोड ७० लाख रुपैयाँ लगानी गरेको थियो ।
समग्रमा हेर्दा कम्पनीले धेरै वाणिज्य बैंकहरुको सेयरमा लगानी गरेको देखिन्छ । यदि कम्पनीले चुक्तापुँजी बढाएर यो क्षेत्रमा लगानी थप्ने हो भने कम्पनीको प्राथमिकतामा कमर्सियल बैंक नै बढी पर्ने देखिन्छ ।