काठमाण्डौ । जीवन बीमा क्षेत्रमा सर्वाधिक व्यवसाय भित्र्याउने नेपाल लाइफ इन्स्योरेन्सले सूचीकृत पब्लिक कम्पनीको साधारण सेयर अर्थात् सेयरबजारमा करिब ३ अर्ब रुपैयाँ लगानी गरेको छ ।
कम्पनीले चालु आर्थिक वर्षको तेस्रो त्रैमाससम्ममा सूचीकृत पब्लिक कम्पनीको साधारण सेयरमा कुल २ अर्ब ८६ करोड ६७ लाख रुपैयाँ लगानी गरेको छ । यो लगानी गत आवको सोही अवधिसम्मको तुलनामा ३।६४ प्रतिशतले बढी हो ।
गत आवको सोही अवधिसम्म नेपाल लाइफले यस्तो क्षेत्रमा २ अर्ब ७६ करोड ६४ लाख रुपैयाँ लगानी गरेको थियो ।
कम्पनीले आफ्ना व्यवसाय विस्तारसँगै लगानीको दायरा समेत फराकिलो बनाउँदै लगेको छ । सेयरबजार बाहेक कम्पनीले बण्ड, डिबेञ्चर, सामूहिक लगानी कोष ९म्युचुअल फण्ड० र अन्य संस्थापक सेयरहरुमा समेत लगानी गरेको छ ।
कम्पनीका सीइओ प्रविण रमण पराजुलीले समेत कम्पनीले आगामी दिनहरुमा लगानी विविधिकरणमा जोड दिदैं लैजाने बताउँदै आएका छन् ।
नेपाल बीमा प्राधिकरणको लगानी निर्देशिका बमोजिम बीमा कम्पनीहरुले कायम चुक्तापुँजीको १५ प्रतिशत रकम र कुल लगानीको १० प्रतिशत रकम सूचीकृत पब्लिक कम्पनीको सेयरमा लगानी गर्न पाउने व्यवस्था छ । यसअघि बीमा कम्पनीहरुले कायम चुक्तापुँजीको ५ प्रतिशतसम्म सेयरबजारमा लगानी गर्न पाउने व्यवस्था थियो ।
प्राधिकरणले बीमा कम्पनीहरुको लगानीमा सहज वातावरण सिर्जना गराई लगानीको सीमा बढाइदिएपनि अधिकांश बीमकहरुले सेयरबजारमा लगानी थप्न सकिरहेका छैनन् ।
घट्दो सेयरबजारको अवस्थामा लगानी थपिहाल्दा झनै लगानी डुब्न सक्ने जोखिम रहेकाले तत्कालै लगानीको दायरा बढाइहाल्ने वातावरण नभएको बीमा कम्पनीका अधिकारीहरु बताउँछन् ।
नेपाल लाइफले भने गत आर्थिक वर्षको तुलनामा यो क्षेत्रमा सामान्य मात्रै लगानी थप गरेको देखिन्छ । कम्पनीले लगानी विविधिकरणमा जोड दिने भनेपनि सेयरबजारमा लगानी नबढाउने संकेत देखिएको छ ।
हालसम्म कृषि उत्पादन तथा वितरण, शीत भण्डार, गृह, पर्यटन उद्योग, जलविद्युत, सौर्य उर्जा, केवलकार, सडक, विद्युत प्रसारण लाइन, शिक्षा र स्वास्थ्य जस्ता क्षेत्रमा नेपाल लाइफको लगानी शुन्य छ । यदि कम्पनीले लगानी विविधिकरणलाई जोड दिने हो भने यो क्षेत्रमा लगानी बढाउन सक्ने सम्भावना बढी छ । प्राधिरकणका अनुसार यस्ता क्षेत्रमा बीमकले कुल लगानीको १० प्रतिशत रकम लगानी गर्न पाउनेछन् ।
बैंक वित्तीय संस्थामा लगानी धेरै
कम्पनीले गत आर्थिक वर्षको अन्त्यसम्ममा सर्वाधिक वाणिज्य बैंक तथा लघुवित्त संस्थाहरुको सेयरमा लगानी गरेको देखिन्छ । आव २०७९÷८० को वार्षिक प्रतिवेदनअनुसार कम्पनीले ४७ कम्पनीको साधारण सेयरमा लगानी गरेको देखिएको छ । जसमा ३८ वटा बैंक तथा वित्तीय संस्था छन् ।
कम्पनीले १६ वटा वाणिज्य बैंक, १७ वटा लघुवित्त संस्था, चार विकास बैैक, एक फाइनान्स कम्पनी, ६ वटा हाइड्रो कम्पनी र तीन अन्य समूहका कम्पनी रहेका छन् ।
गत आवमा कम्पनीले सर्वाधिक एभेष्ट बैंकको सेयरमा लगानी गरेको देखिएको छ । बैंकको साधारण सेयरमा कम्पनीले ३१ करोड ६६ लाख ८१ हजार रुपैयाँ लगानी गरेको छ ।
त्यस्तै, स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड बैंकको सेयरमा पनि कुल १५ करोड ४२ लाख रुपैयाँ लगानी गरेको छ भने निर्धन उत्थान लघुवित्तको सेयरमा १४ करोड रुपैयाँ लगानी गरेको देखिएको छ ।
यसका साथै गरिमा विकास बैंकको सेयरमा १० करोड, नेपाल एसबिआई बैंकको सेयरमा ९ करोड १ लाख, स्वाबलम्बन लघुवित्तको सेयरमा ८ करोड ५७ लाख, नेपाल बैंकको सेयरमा ७ करोड ६६ लाख, नेपाल इन्भेष्टमेन्ट मेगा बैंकको सेयरमा ७ करोड ५८ लाख, माछापुच्छ्रे बैंकको सेयरमा ६ करोड ९० लाख, छिमेक लघुवित्तको सेयरमा ६ करोड ७३ लाख रुपैयाँ र सिद्धार्थ बैंकको सेयरमा ६ करोड ३५ लाख रुपैयाँ लगानी गरेको छ ।
कम्पनीले बैंक र अधिकांश लघुवित्तको सेयरमा करोड भन्दा बढी लगानी गरेको प्रतिवेदनमा देखिएको छ । यसर्थ कम्पनीले लगानीका लागि बढी बैंक तथा वित्तीय संस्था नै रोजेको देखिन्छ ।
दीर्घकालिन लगानीका लागि संस्थागत लगानीकर्ताहरुले बढी बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरु नै रोज्ने गरेका छन् । नेप्सेमा सूचीकृत अन्य समूहका कम्पनीहरुको तुलनामा बैंक तथा वित्तीय संस्थामा लगानी गर्दा जोखिम कम हुने र प्रतिफल पाउने सम्भावना बढी रहने भएकाले दीर्घकालिन लगानीका लागि बैंक तथा वित्तीय संस्था नै उपयुक्त हुने कम्पनीले जनाएको छ ।