काठमाण्डौ । विश्वको सबैभन्दा ठूलो अर्थतन्त्र अमेरिकामा फेरि मन्दीको बादल मडारिएको छ ।
जून महिनामा देशमा कोरोना महामारी सुरु भएयता सेवा गतिविधिमा तीव्र गिरावट आएको थियो। देशको आईएसएम सर्भिस पीएमआई इन्डेक्स गत महिना पाँच अंकले झरेर ४८.८ मा पुगेको छ। यो ५२.५ हुने अपेक्षा गरिएको थियो। व्यापार गतिविधि सूचकाङ्कमा आएको गिरावटका कारण यस्तो भएको हो । यो सूचक जुनमा ११.६ अंकले घटेर अप्रिल २०२० यताकै न्यून स्तरमा झरेको हो ।
पछिल्लो ३० वर्षमा सेवा गतिविधिमा यस्तो गिरावट मन्दीको समयमा मात्रै देखिएको छ ।
त्यसैगरी, २०२२ पछि पहिलो पटक नयाँ मागहरु घटेका छन्। विज्ञहरू भन्छन् कि यो मन्दीको संकेत हुनसक्छ।
यसैबीच श्रम बजारमा पनि कमजोरी देखिएको छ । अमेरिकाले कोरोनाको समयमा प्रोत्साहन दिएको थियो तर अहिले यसको प्रभाव कम हुँदै गएको देखिन्छ ।
यसैबीच, पछिल्लो २० महिनामा देशको उत्पादन क्षेत्र १९ गुणाले घटेको छ । यो महामन्दी पछिको सबैभन्दा लामो अवधि हो।
विगतमा, सेवा र उत्पादन सूचकांकहरू मन्दीको समयमा मात्र घटेका छन्। यसबाट स्पष्ट हुन्छ कि अमेरिकी अर्थतन्त्र तीव्र गतिमा घट्दै गएको छ, जुन मन्दीको संकेत हो।
अर्कोतर्फ अमेरिकी सरकारको खर्च मे महिनामा ६.५ ट्रिलियन डलर पुगेको छ भने बजेट घाटा जीडीपीको ६.२ प्रतिशत पुगेको छ । यो ठूलो आर्थिक संकटमा मात्र हुने कुरा हो ।
अमेरिकाको ऋणले नयाँ रेकर्ड कायम गरेको छ । अप्रिलको तथ्यांक अनुसार संघीय सरकारको ऋण ३४.६ बिलियन डलर पुगेको छ, जुन कुल गार्हस्थ उत्पादनको १२५ प्रतिशत हो ।
पछिल्लो चार वर्षमा मुलुकको ऋण ४७ प्रतिशतले बढेको छ अर्थात् करिब ११ खर्ब डलर पुगेको छ । प्रत्येक करदातासँग करिब २ लाख ६७ हजार डलर बराबरको ऋण छ।
यही गति कायम रहेमा सन् २०२५ सम्ममा अमेरिकाको ऋण ४० खर्ब रुपैयाँ पुग्ने अनुमान गरिएको छ ।
यदि फेडरल रिजर्भले ब्याजदर घटाएन भने अमेरिकाले यस ऋणको ब्याजमा वार्षिक १.६ ट्रिलियन डलर तिर्नुपर्नेछ।
यो वर्ष पहिलो पटक अमेरिकाको व्याज भुक्तानी रक्षा बजेट र मेडिकेयर खर्चभन्दा बढी हुने अनुमान गरिएको छ ।
-एजेन्सीको सहयोगमा