काठमाण्डौ । हालै सुनको मूल्यमा उल्लेखनीय वृद्धि भएको छ। यो वर्ष मात्र यसको मूल्य करिब ६० प्रतिशतले बढेको छ, जसका कारण अमेरिका जस्ता धनी मुलुकमा पनि अब मानिसका लागि सुन किन्ने कुरा कठिन बन्दै गएको छ। अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा पहिलोपटक सुनको मूल्य प्रति औँस ४,३०० अमेरिकी डलर नाघेको छ। गोल्डम्यान स्याक्सका अनुसार आगामी वर्ष डिसेम्बरसम्म यसको मूल्य ४,९०० अमेरिकी डलर प्रति औँस पुग्न सक्ने अनुमान गरिएको छ।
अमेरिकामा हाल एक औँस सुन किन्नका लागि साधारण नागरिकले कम्तीमा ११६ घण्टा काम गर्नुपर्ने अवस्था आएको छ, जुन पछिल्ला सय वर्षकै उच्चतम स्तर हो। सन् २०२५ को अगस्टमा अमेरिकामा औसत तलब प्रति घण्टा ३६.५० डलर रहेको थियो। त्यस अनुसार एक औँस सुन किन्नका लागि करिब ११६ घण्टा काम गर्नुपर्ने देखिन्छ। पछिल्ला १८ महिनामा यो अनुपात दोब्बर भएको छ, जसले देखाउँछ कि सुनको मूल्य बढ्ने गतिमा आम्दानीको वृद्धि हुन सकेको छैन।
यसअघि सन् १९३० को दशक, १९८० र २०११ मा यो अनुपात ८० घण्टासम्म पुगेको थियो। यो शताब्दीको सुरुवातमा भने २० घण्टाभन्दा कम काम गरेर नै एक औँस सुन किन्न सकिन्थ्यो।
सुनको मूल्य बढ्नका पछाडि धेरै कारण रहेका छन्। प्रमुख कारण भनेको विश्वका विभिन्न भागहरूमा बढ्दो भू-राजनीतिक तनाव हो। यस्तो अवस्थाले परम्परागत रूपमा सुनलाई सुरक्षित लगानीको माध्यम बनाउँछ। त्यसका साथै धेरै देशका केन्द्रीय बैंकहरूले समेत हाल सुन किन्ने दर तीव्र रूपमा बढाएका छन्।
अमेरिकी डलरको कमजोरी र फेडरल रिजर्भद्वारा ब्याजदर घटाइने अपेक्षाले पनि सुनको मूल्य थप उकासिएको छ। लगानीकर्ताहरू अहिले फेरि सुरक्षित लगानीको विकल्पका रूपमा सुनतर्फ आकर्षित भइरहेका छन्।
-Agency