काठमाण्डौ । नेपालको सेयर बजार यतिबेला बुलिस यात्रामा चहिरहेको छ । बजार बढे पछि धेरैजसो नयाँ लगानीकर्ता बजार पसेका छन् । सेयर बजारमा लगानी गरेर लगानीकर्ताले दुई तरिकाले आम्दानी गर्ने गर्छन् । एउटा भनेको कम्पनीले घोषणा गर्ने लाभांशबाट र अर्को दोस्रो बजारमा सेयर किनबेच गरेर हुने पूँजीगत लाभबाट ।
कम्पनीले हरेक आर्थिक वर्ष सकिए पछि सो आर्थिक वर्षमा गरेको नाफाको आधारमा लाभांश घोषणा गर्ने गर्छन । कम्पनीहरुले नगद र बोनस लाभांश दिने गर्छन् । कम्पनीले प्रदान गर्ने लाभांश लगानीकर्ताको आम्दानीको राम्रो स्रोत हो ।
यस्तै लगानीकर्ताले लगानी गरे गरेको स्टक बढेमा पूँजीगत लाभ हुने गर्छ । सेयर बजारमा संधै पूँजीगत लाभ मात्रै पनि हुँदैन । कहिलेकाही लगानीकर्ताले नोक्सानीको समेत सामना गर्नुपर्ने हुनसक्छ ।
त्यसैले लगानीकर्ताहरुले सेयर किन्न मात्रै जानेर हुँदैन । उपयुक्त समयमा सेयर बेच्न पनि जान्नु पर्छ । सेयर बजारको मुख्य विशेषता भनेकै किनेको सेयर बेच्न जान्नु हो । बजारमा धेरै गुरुहरुले सेयर किन्न त सिकाउँछन तर बेच्न भने सिकाउँदैनन् । त्यसैले लगानीकर्ताहरुले आफ्नो बजार रणनीति आफै बनाउनु पर्छ ।
सेयर किने पछि ध्यान दिनु पर्ने कुराहरु
–हरेक दिन पत्रपत्रिका पढ्ने , खासगरि आर्थिक अनलाइन मिडिया तथा पत्रपत्रिका पढ्ने
–प्रत्येक दिन बजार मूल्य हेर्ने
–कम्पनीले जारी गरेको नयाँ सुचना, त्रैमासिक विवरण, हकप्रद सेयर निष्कासन, लाभाशं वितरणमा ध्यान दिने
–साधारण सभामा भाग लिने र भाग लिन जानु अगाडी वार्षिक प्रतिवेदन पढेर जाने
–आफूसँग भएको सेयरको मुल्य घट्ने सम्भावना रहेमा बेच्ने र बढ्ने सम्भावना भएमा होल्ड गर्ने वा अझै बढ्ने सम्भावना भएमा सेयर थप्ने ।
हकप्रद र बोनस सेयर पाउन कहिले सेयर किन्ने ?
नयाँ लगानीकर्तामा कुन समयमा सेयर खरिद गर्दा कम्पनीले घोषणा गरेको लाभांश तथा हकप्रदका लागि योग्य भइन्छ भन्ने अन्यौला रहेको पाइन्छ । यस्तो दुविधाका कारण लगानीकर्ताहरु लाभांश र हकप्रदबाट बञ्चित भईरहेको हुन्छन् ।
कुन मितीसम्म सेयर किन्ने लगानीकर्ताले कम्पनीले घोषणा गरेको लाभांश र हकप्रद पाउने तथा साधारण सभामा सहभागी हुन पाउने भन्ने छुट्टाइएको मितीलाई बुक क्लोजको मिती भनिन्छ । बुक क्लोज मिति अगाडीसम्म सेयर खरिद गर्ने लगानीकर्ता कम्पनीद्वारा घोषणा गरिएको लाभांश पाउन, हकप्रदमा आवेदन दिन र सभामा सहभागी हुन योग्य हुने गर्छन् ।
बढ्दो बजारमा बुक क्लोज मितिभन्दा अगाडी सेयर किन्नुहोस । घट्दो बजारमा भने बुक क्लोज पछि सेयर किन्नुहोस ।
अहिले बढ्दो बजार भएको काराण बुक क्लोज मितिभन्दा पहिले सेयर किन्दा फाइदा हुन सक्छ ।