नेप्सेले सार्वजनिक गरेका ११२ कम्पनीको अर्थ के हो ? किन तर्सिए लगानीकर्ता ?

काठमाण्डौ । नेप्सेले बिहिबार कारोबार समयमा नै धितोपत्र कारोबारी अर्थात स्टक डिलरहरुका लागि कारोबारयोग्य कम्पनी भन्दै ११२ वटा कम्पनीको सूचि सार्वजनिक गर्यो । दिनभर धरमाराएको सेयर कारोबार नेप्सेको यस्तो सूचना आएपछि बजारमा एकाएक झनै बिक्री दबाव पर्यो ।  

कुनै समय धितोपत्र बोर्डले ५१ वटा जोखिमयुक्त कम्पनीको सूचि प्रकाशन गरेपछि सेयर बजार लामो समय वियरिस यात्रामा गएको थियो । अगुल्टाले हानेको कुकुर बिजुली चम्कदा तर्सिन्छ भने जस्तै बिहिबार पनि सेयर लगानीकर्ताहरुमा त्यही त्रास व्याप्त देखियो । नेप्सेले नामावली सार्वजनिक गरेसँगै एकाएक सेयर बजारमा गिरावट आयो । आखिर नेप्सेले सार्वजनिक गरेका ११२ वटा कम्पनीको अर्थ के हो ?

अन्तर्राष्ट्रिय बजारका समेत जानकार रहेका बजार जानकार मुक्ति अर्याल भन्छन् ‘नेप्सेले जारी गरेको सूचनाले लगानीकर्तामा यसमा गलत सन्देश गयो । लगानीकर्ताहरु भ्रममा पर्नु आबश्यक छैन । अन्तराष्ट्रिय रुपमा पनि यस्तो हुन्छ । यो स्टक डिलरहरुको लागि हो । स्टक डिलरहरुका लागि लगानीका केही मापदण्ड हुने गर्छ । त्यसैको लागि नेप्सेले यी कम्पनीको नामावली सार्वजनिक गरेको हुन सक्छ । त्यसैले लगानीकर्ता तर्सिनु पर्ने केही कारण छैन ।’  

अर्का बजार जानकार प्रेम ओलीले पनि बिहीबार सार्वजनिक भएका ११२ वटा कम्पनीको बिषयमा लगानीकर्ताहरुमा गलत म्यासेज गएको तर्क गर्छन् । उनी भन्छन्, ‘यी कम्पनीहरु संस्थागत लगानीकर्ता नबिल स्टक डिलर र नागरिक स्टक डिलरको लागि हो । नेप्सेले सार्वजनिक गर्दैमा भाउ घट्ने र बढ्ने भन्ने हुँदैन । हाल नेप्सेले सार्वजनिक गरेका ११२ कम्पनी पहिले धितोपत्र बोर्डले सार्वजनिक गरेका ५१ कम्पनी जस्तो होइन । ’

यसै विषयमा नेपाल स्टक एक्सचेञ्जका प्रवक्ता मुराहरि पराजुली नेप्सेले सार्वजनिक गरेका ११२ कम्पनी नेप्सेको कार्यविधि अनुसार नै रहेको तर्क गरे । उनीले भने, ‘यी कम्पनी खासगरि स्टक डिलरहरुको लागि सार्वजनिक गरिएको हो । यसको अर्थ यी कम्पनीमा लगानी गर्दा सुरक्षित र लाभांश निश्चित हुन्छ भन्ने पनि होइन । बाँकी कम्पनी खराब र नराम्रा भन्न खोजिएका पनि होइन ।’

पराजुलीले स्टक डिलरहरुले अब यी कम्पनीहरु भित्रबाटै लगानी गर्न कम्पनी छनोट गरेर नेप्सेमा पठाउने बताए । ‘त्यसपछि मात्रै उनीहरुले कारोबार गर्न सक्छन्,’ पराजुली थप्छन् ‘अन्तर्राष्ट्रि रुपमा पनि मार्जिन कारोबार, इन्ट्रा डे कारोबार , र डेरिभेटिभ बजारको लागि स्टक एक्सचेञ्जहरुले कम्पनीको लिष्ट सार्वजनिक गर्छन । यो भनेको कार्यबिधि अनुसार मार्केट सेगमेन्टेसनको लागि हो ।’ यसबाट लगानीकर्ता तर्सिनु पर्ने कुनै कारण नभएको पराजुलीले बताए ।