काठमाण्डौ । विगत केही दिनदेखि नेप्सेमा शंकास्पद कारोबार भइरहेको र लगातार अपर सर्किट लागिरहेको विशाल बजार कम्पनीको विषयमा पूँजीबजारको प्रमुख नियामक नेपाल धितोपत्र बोर्डले अनुसन्धान सुरु गरेको छ ।
बिनाकारण नै विशाल बजार कम्पनीको दोश्रो बजार मूल्यमा विगत केही दिनदेखि लगातार सर्किटका सर्किट लगाइएको छ । यो विषय अस्वभाविक देखेर शंकास्पद कारोबार भएको हुनसक्ने अनुमानका आधारमा नेपाल धितोपत्र बोर्डको अनुसन्धान विभागले केही विवरणहरु माग गर्दै विशाल बजार कम्पनीलाई मंगलबार एक पत्र पठाएको हो ।
धितोपत्र बोर्डका प्रवक्ता निरञ्जय घिमिरेले कम्पनीसँग नै अनुसन्धानका लागि आवश्यक विवरण माग गर्दै पत्र पठाइएको जानकारी दिए । आफूहरुले मागेको विवरण प्राप्त भएपछि सोही आधारमा बोर्डले अनुसन्धान गर्ने र के भएको हो भनेर बुझ्ने उनले प्रष्ट पारे ।
विशाल बजार कम्पनीको सेयरमूल्यमा लगातार ६ दिन अपरसर्किट लागेको छ । यससँगै कम्पनीको सेयरमूल्य प्रतिकित्ता ७ हजार माथि पुगेको छ ।
मसिंर १० गते ४ हजार १७८ रुपैयाँ रहेको यो कम्पनीको सेयरमूल्य आजको अन्तिम कारोबारसम्म प्रतिकित्ता ७ हजार १५ रुपैयाँ पुगेको हो।
यसरी ६ दिनको कारोबारमा कम्पनीको सेयरमूल्य प्रतिकित्ता ३ हजारभन्दा बढी रुपैयाँले बढेको छ । यसरी एकाएक सेयरमूल्य बढ्नुमा विशेष केही कारण भने देखिन्न ।
वित्तीय र व्यबस्थापकीय रुपमा हेर्ने हो भने कम्पनीको अवस्था भद्रगोल छ । कम्पनीले वार्षिक साधारणसभा नै नगरेको वर्षौ भएको छ ।
कम्पनीको आफ्नै एउटा वेबसाइट समेत छैन । यति मात्रै होइन अहिले जताततै आकर्षक ब्यापारिक महल बन्दै गर्दा बिशाल बजारभित्र भने एउटा राम्रो शौचालय पनि छैन ।
सेयर संरचना हेर्ने हो भने चार अर्ब चुक्तापूँजी भएको कम्पनीको हाल १ प्रतिशत मात्रै सेयर सर्वसाधारणमा रहेको छ । हालको धितोपत्र दर्ता नियामावलीले सर्वसाधाराणमा जान कुनै पनि सेयर निष्कासनमा १० प्रतिशत सर्वसाधारण सेयर जारी हुनैपर्छ । तर हालको पूँजी वृद्धिले यो कम्पनीको अब कम्तीमा ९ प्रतिशत सेयर अर्थात करिब ९० हजार कित्ता सेयर सर्वसाधारणमा जारी हुनुपर्ने देखिन्छ ।
तर यो कम्पनी सरकारी संस्थान भएको कारण धितोपत्र ऐन पनि लागू हुन नसक्ने अर्थात नियामक निकायले पनि कुनै निर्देशन वा नियामकीय कारवाही गर्नसक्ने अवस्था छैन ।
धितोपत्र बोर्डमा कारोबार उपसमूहमा रहेको यो कम्पनी नेपाल सरकारअन्तर्गत अर्थमन्त्रालयको मातहतमा रहेको हो वा बाणिज्य मन्त्रालयअन्तगर्त रहेको हो भन्ने पनि प्रष्ट छैन ।
तर सेयरको मूल्य भने दैनिक अपरसर्किट लागेको छ । यसै विषयमा बोल्दै यस कम्पनीका एक सञ्चालक राधा पोखरेलले यस बिषयमा आफू अनभिज्ञ रहेको प्रतिक्रिया दिइन् । पोखरलेले आफू सञ्चालक भएर आएको एक महिना मात्रै भएको बताइन् । ‘सरकार फेरिएपछि सञ्चालक पनि फेरिने गर्छन् । यहाँ पनि भाँडभैलो नै रहेछ । सरकारलाई व्यापारीहरुले नटेर्न अनि सरकारले व्यापारीलाई नगन्ने प्रवृति व्याप्त रहेछ,’ उनले भनिन्, ‘कति व्यापारीहरुले भाडा पनि नदिने रहेछन् । म पनि बुझ्ने क्रममै छु ।’
यद्यपि आफ्नो कार्यकालमा यही पौष मसान्तभित्र अडिट सकेर वार्षिक साधारणसभा गर्ने पनि पोखरेलले जानकारी दिइन । सेयर संरचनाअन्तगर्तको बाँकी रहेको ९ प्रतिशत सेयरमा के गर्ने भन्ने विषयमा भने कुनै पनि छलफल नभएको पोखरेल बताइन् ।