काठमाण्डौ । निर्जीवन बीमा कम्पनीहरुको व्यवसायमा ३० प्रतिशत भन्दा बढी हिस्सा ओगटेको मोटर बीमा व्यवसाय घट्न पुगेको छ । चालु आर्थिक वर्षको १० महिनासम्ममा निर्जीवन बीमकहरुले विभिन्न बीमालेखमार्फत कुल ३३ अर्ब ६ करोड ८७ लाख रुपैयाँ बीमा शुल्क आर्जन गरेका छन् ।
जसमा मोटर बीमालेखमार्फत मात्रै १० अर्ब ९ करोड २१ लाख रुपैयाँ प्रिमियम भित्र्याएका छन् । यो प्रिमियम कुल व्यवसायको ३०.५१ प्रतिशत हिस्सा हो ।
गत वर्षको यस अवधिसम्म निर्जीवन बीमकहरुले कुल ३२ अर्ब ६८ करोड ९६ लाख रुपैयाँ कुल बीमाशुल्क आर्जन गर्दा मोटर बीमालेखमार्फत मात्रै १० अर्ब ९३ करोड ९२ लाख रुपैयाँ प्रिमियम भित्र्याएका थिए । गत वर्ष मोटर बीमाको हिस्सा मात्रै ३३.४६ प्रतिशत थियो ।
गत वर्षको तुलनामा निर्जीवन बीमकहरुको मोटर बीमा व्यवसाय ७.७४ प्रतिशतले घटेको छ । निर्जीबन बीमा कम्पनीहरुले हाल ८ वटा बीमालेख बिक्रीमार्फत प्रिमियम संकलन गर्दै आइरहेका छन् । निर्जीवन बीमा व्यवसाय धानेको मोटर बीमालेख नै घट्न थालेपछि निर्जीवन बीमा कम्पनीहरुको व्यवसाय भनेजस्तो बृद्धि हुन सकेको छैन ।
निर्जीवन बीमा व्यवसाय धान्ने प्रमुख क्षेत्र मोटर बीमा नै मानिन्छ । तर, अर्थतन्त्रमा आएको संकुचनका कारण सवारीसाधनको बिक्री भनेजस्तो हुन सकेको छैन । जसकारण बीमा कम्पनीहरुको मोटर बीमा व्यवसाय समेत खुम्चिन पुगेको छ ।
पछिल्लो समय नेपाली अटो क्षेत्र विद्युतीय सवारी ईभीमय बनेको छ । ईभी गाडीहरु धमाधम भित्रिएपनि त्यस्ता सवारीको लागि छुट्टै बीमादर कायम हुन सकेको छैन । नेपाल बीमा प्राधिकरणले विद्युतीय सवारीका लागि छुट्टै निर्देशिका ल्याउन तयारी समेत गरेको छ ।
हाल मोटर बीमा दरसम्बन्धी निर्देशिका २०७३ मा विद्युतीय मोटर बीमा प्राधिकरणको दायरामा छैन । मोटर बीमा दर निर्देशिका २०७३ को व्यवस्थाअनुसार बीमा गरिएमा विद्युतीय सवारी साधनको ‘डिप्रिसेसन’ वा क्षतिपूर्ति रकम कम हुने सवारी साधनवालाहरुको तर्क छ भने बीमा कम्पनीहरुले उक्त प्रतिशतभन्दा बढी क्षतिपूर्ति दिन परेमा उक्त प्रिमियम रकमले नधान्ने तर्क राख्दै आएका छन् ।
विद्युतीय सवारीको बीमादरमा तर्क नमिल्दा बीमा कम्पनीहरुको मोटर बीमा व्यवसाय नै घट्न पुगेको छ ।
त्यस्तै निर्जीवन बीमा कम्पनीहरुको कृषि तथा बाली बीमा व्यवसाय, इन्जिनियरिङ तथा ठेक्का जोखिम बीमा व्यवसाय र सामून्द्रिक बीमालेख व्यवसाय समेत घट्न पुगेको छ ।
सरकारले कृषि बीमामा छुट्याएको अनुदान दिन नसक्दा बीमकहरुको यस्तो व्यवसाय गत वर्षको तुलनामा १५.९८ प्रतिशतले घट्न पुगेको छ । गत वर्ष यस्तो बीमालेखमार्फत २ अर्ब ५५ लाख रुपैयाँ प्रिमियम संकलन गरेका निर्जीवन बीमा कम्पनीहरुले चालु आवको वैशाखसम्म १ अर्ब ६८ लाख रुपैयाँमात्रै प्रिमियम कलेक्सन गरेका छन् ।
त्यस्तै, इन्जिनियरिङ तथा ठेक्का जोखिम बीमा २.४८ प्रतिशतले घटेर वैशाखसम्ममा ५ अर्ब ५३ करोड ६२ लाख रुपैयाँ प्रिमियम संकलन भएको छ भने सामून्द्रिक बीमालेख २.७३ प्रतिशतले घटेर १ अर्ब ६२ करोड ७६ लाख रुपैयाँ बीमाशुल्क संकलन भएको छ ।
सम्पत्ति, हवाई र लघुबीमा व्यवसाय फस्टाउँदै
निर्जीवन बीमा कम्पनीहरुको मोटर बीमा व्यवसाय घटेपनि सम्पत्ति बीमा व्यवसाय र लघुबीमाव्यवसाय भने गत वर्षको तुलनामा फस्टाएको छ ।
गत वर्ष वैशाखसम्म सम्पत्ति बीमालेखमार्फत ७ अर्ब २२ करोड ९० लाख रुपैयाँ प्रिमियम संकलन गरेकोमा यस वर्षको वैशाखसम्म १२.८९ प्रतिशतले बृद्धि भई ८ अर्ब १६ करोड ५ लाख रुपैयाँ प्रिमियम संकलन भएको छ ।
त्यस्तै, लघुबीमा व्यवसाय भने २३९.७९ प्रतिशतले बृद्धि भएको छ । गत वर्ष लघुबीमालेख बिक्रीमार्फत ६ करोड १८ लाख रुपैयाँ मात्रै प्रिमियम संकलन गरेका बीमकहरुले चालु आवको १० महिनासम्ममा २१ करोड रुपैयाँ बीमाशुल्क आर्जन गरेका छन् ।
लघुबीमा कम्पनीहरु सञ्चालनमा आएपछि ठूला कम्पनीहरु समेत लघुबीमा व्यवसाय बढाउन तातिएका छन् ।
यसका साथै निर्जीवन बीमकहरुको हवाई बीमा व्यवसाय समेत उल्लेख्य सुधारिएको छ । गत वर्ष यस्तो बीमालेखमार्फत १ अर्ब ६० करोड ४९ लाख रुपैयाँ बीमाशुल्क संकलन भएकोमा चालु आवको यस अवधिसम्म ३१.६२ प्रतिशतले बृद्धि भई २ अर्ब ११ करोड २५ लाख रुपैयाँ बीमाशुल्क आर्जन भएको छ ।
यसका साथै विविध बीमालेख व्यवसाय समेत ४.१८ प्रतिशतले बृद्धि भएको छ । गत वर्ष यस्तो बीमालेख बिक्रीमार्फत ३ अर्ब ४९ करोड ८४ लाख रुपैयाँ बीमाशुल्क आर्जन गरेकोमा चालु आवको सो अवधिसम्म ३ अर्ब ६४ करोड ४५ लाख रुपैयाँ बीमाशुल्क आर्जन भएको छ ।