सुन र चाँदीको मूल्यमा ऐतिहासिक उछाल : चाँदीले तोड्यो रेकर्ड, सुन नयाँ उचाइतर्फ दौडमा

काठमाण्डौ । अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा सुन र चाँदीको मूल्यले ऐतिहासिक उचाइ छोएको छ। 

अमेरिकी डलर प्रति औंसमा चाँदीको मूल्य ५६.७२ डलर पुगेर १९८० को रेकर्ड तोड्न सफल भएको छ, जसले लगानीकर्ताहरुमा उत्साह छाएको छ। यता, सुनको मूल्य पनि ४,२१९.२३ डलर पुगेर नयाँ सर्वकालिक उच्च रेकर्ड नजिक पुगेको छ। यो उछाल वैश्विक आर्थिक अनिश्चितता, भूराजनीतिक तनाव र केन्द्रीय बैंकहरुको माग बढेसँगै भएको हो।

आजको अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा सुनको मूल्यमा १.५१% को वृद्धि देखिएको छ, जसले विगत ३० दिनमा १५.३७% र ६ महिनामा ३४.९०% को लाभ दिएको छ। चाँदी त झन् आकाशीय उडानमा छ: आज मात्र ६.२४% ले बढेर ५६.७२ डलर पुगेको छ, जसले ३० दिनमा १८.६१% र १ वर्षमा ८४.२८% को वृद्धि गरेको छ। यो चाँदीको मूल्य १९८० मा ४९.४५ डलरको पुरानो रेकर्डलाई पार गर्दै नयाँ इतिहास कायम गरेको हो। यसअघि २०२५ मा नै चाँदीले ५४.४७ डलरको अस्थायी उच्च हासिल गरेको थियो, तर अहिलेको उछालले लगानीकर्ताहरुलाई थप उत्साहित बनाएको छ।

ऐतिहासिक सन्दर्भ : किन यस्तो उछाल ? 

सुनको मूल्य सन् २०११ मा लगभग २,००० डलर प्रति औंसको उच्च बिन्दुमा पुगेको थियो, तर सन् २०२५ मा यो ४,००० डलर नाघेर नयाँ युगको सुरुवात गरेको छ। यसले मुद्रास्फीतिले थिचेको फिएट मुद्रा (पेपर मनी) को विकल्पको रुपमा सुनको आकर्षण बढाएको देखाउँछ। चाँदीको हकमा, १९८० को हन्ट ब्रदर्सको हेरफेरले ५० डलर नजिक पुर्‍याएको थियो, तर अहिलेको वृद्धि प्राकृतिक मागबाटै भएको हो। हरित ऊर्जा (सोलार प्यानल), इलेक्ट्रोनिक्स र स्वास्थ्य क्षेत्रमा चाँदीको औद्योगिक मागले २०२४ मा रेकर्ड तोडेको थियो, जसले २०२५ मा पनि निरन्तरता दिएको छ। वैश्विक रूपमा चाँदीको अभाव (डेफिसिट) २०२५ मा २०६ मिलियन औंस पुग्ने अनुमान छ, जसले मूल्यलाई थप बलियो बनाएको छ।

भविष्यको सम्भावना : थप उछालको संकेत 

विश्लेषकहरुका अनुसार, यो उछाल कुनै अस्थायी घटना होइन। जेपी मोर्गन रिसर्चका अनुसार, सुनको मूल्य २०२५ को अन्त्यसम्म औसत ३,६७५ डलर पुग्न सक्छ र २०२६ को मध्यसम्म ४,००० डलर नाघ्नेछ। केन्द्रीय बैंकहरुको खरिद (२०२५ मा ९०० टन) र लगानीकर्ताको मागले यो सम्भावना बलियो छ। सिटिका पूर्वानुमानअनुसार, यदि अमेरिकी वास्तविक प्रतिफल नकारात्मक क्षेत्रमा पुग्छ भने सुन ४,७०० डलर सम्म पुग्न सक्छ।

चाँदीको हकमा त झन् आकर्षक छ। गोल्डसिल्भरका अनुसार, यो वर्ष ४५% को लाभपछि २०२५ को अन्त्यसम्म ४२ डलर पुगिसकेको छ, तर UBS ले ५२ डलर र बैंक अफ अमेरिकाले ६५ डलर सम्मको लक्ष्य राखेका छन्। च्याटजीपीटी जस्ता AI मोडलहरुले ४६ देखि ५६ डलर बीचको उच्च अनुमान गरेका छन्, जसले १९८० को रेकर्डलाई पूर्ण रूपमा ओझेलमा पार्नेछ। HSBC ले औद्योगिक माग र सुनसँगको सम्बन्धले चाँदी ३५.१४ डलर औसतमा रहने बताए पनि, लङ फोरकास्टले डिसेम्बर २०२५ सम्म ६७.६१ डलर पुग्ने भविष्यवाणी गरेको छ। यी अनुमानहरु अमेरिकी डलरको कमजोरी, फेडरल रिजर्भको ब्याजदर कटौती र भूराजनीतिक जोखिमहरुबाट प्रभावित छन्।

नेपालमा पनि यो अन्तर्राष्ट्रिय उछालले सुनचाँदी बजारलाई प्रभावित गरेको छ। नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघका अनुसार, स्थानीय बजारमा सुनको मूल्य प्रतौंस १ लाख ४० हजार नाघ्न सक्छ, जसले लगानीकर्तालाई अवसर र जोखिम दुवै दिएको छ। विशेषज्ञहरु सल्लाह दिन्छन् : लामो अवधिको लगानीका लागि यो राम्रो समय हो, तर छोटो अवधिमा उतारचढाव सम्भव छ।

यो ऐतिहासिक मोडले विश्व अर्थतन्त्रको परिवर्तन संकेत गर्दछ। 

(स्रोत : गोल्डप्राइस.अर्ग, ट्रेडिङ इकोनोमिक्स, जेपी मोर्गन रिसर्च, UBS, HSBC र अन्य अन्तर्राष्ट्रिय रिपोर्ट)