काठमाण्डौ । चीनको अर्थतन्त्र झण्डै दुई दशकदेखि रकेटको गतिमा बढेको थियो। सन् २००७ र २०१५ को बीचमा, चीनले प्रत्येक वर्ष आफ्नो अर्थव्यवस्था एक ट्रिलियन डलरले बढाउने सफलता पायो । यस अवधिमा विश्वभरका लगानीकर्ताहरूले चीनमा धेरै पैसा लगानी गरेका थिए। तर अहिले अवस्था फेरिएको छ ।
गत वर्ष भारतसहित विश्वका शेयर बजारमा उछाल आएको थियो भने चीनको शेयर बजारमा ठूलो गिरावट आएको थियो । नयाँ वर्षमा पनि परिस्थिति परिवर्तन भएन, गत साता चीनको शेयर बजारका लागि निकै खराब रह्यो ।
चिनियाँ सरकारको हरसम्भव प्रयासका बाबजुद पनि अर्थतन्त्र असफल हुँदै गएको छ र विदेशी लगानीकर्तामा पलायन हुने दौड छ । पछिल्लो तीन वर्षमा चिनियाँ शेयर बजारमा लगानीकर्ताले ६ ट्रिलियन डलरभन्दा बढी सम्पत्ति गुमाएका छन्।
गत हप्ता, सांघाई कम्पोजिट सूचकांक ६.२ प्रतिशतले घट्यो, अक्टोबर २०१८ पछिको सबैभन्दा ठूलो साप्ताहिक गिरावट, जबकि शेन्जेन कम्पोनेन्ट सूचकांक ८.१ प्रतिशतले घट्यो। यो तीन वर्षयताकै सबैभन्दा ठूलो गिरावट हो।
यो वर्ष यी दुवै परिसूचक क्रमशः आठ र १५ प्रतिशतभन्दा बढीले घटेका छन् । चीनको ब्लूचिप सीएसआई सूचकांक ४.६ प्रतिशतले घट्यो, जुन अक्टोबर २०२२ पछि सबैभन्दा धेरै हो।
यो वर्ष यो परिसूचक सात प्रतिशतले घटेको छ । यसले शंघाई र शेन्जेनमा सूचीबद्ध ३०० ठूला स्टकहरू समावेश छन् ।
चीन विश्वको दोस्रो ठूलो अर्थतन्त्र हो तर यसले केही समयदेखि धेरै चुनौतीहरूको सामना गरिरहेको छ।
चीनमा घरजग्गा बजार गहिरो संकटमा छ, युवा बेरोजगारी चरम सीमामा छ, मुद्रास्फीति भइरहेको छ र देशको जनसंख्या द्रुत गतिमा घटिरहेको छ।
आईएमएफका अनुसार यस वर्ष चीनको जीडीपी वृद्धि ४.६ प्रतिशत हुने अनुमान गरिएको छ, जुन केही दशकयताकै न्यून हो। साथै, सन् २०२८ मा चीनको जीडीपी वृद्धिदर ३.५ प्रतिशतमा झर्ने अनुमान गरिएको छ।
हङकङको एक अदालतले चीनको सबैभन्दा ठूलो घर जग्गा कम्पनी एभरग्रान्डलाई बिक्री गर्न आदेश दिएको छ । कुनै समय यो कम्पनीलाई चीनको घरजग्गा क्षेत्रको पोस्टर ब्वाई भनिन्थ्यो र आज यो संसारको सबैभन्दा बढी ऋणमा डुबेको घर जग्गा कम्पनी हो।
रियल इस्टेट डुब्दा चीनको बैंकिङ उद्योग पनि खतरामा परेको छ । चीन सरकारले देशको ६४ ट्रिलियन डलरको वित्तीय उद्योग विदेशी लगानीकर्ताका लागि खोल्ने निर्णय गरेको छ । तर यो कदमले पनि लगानीकर्ताको विश्वास फिर्ता गर्न सकेन ।