काठमाण्डौ । पूर्व अर्थमन्त्री डा. प्रकाशशरण महतले संघीय संसदको प्रतिनिधिसभाअन्तरगतको अर्थसमितिको बैठकमा बासी सूचनाको आधारमा बोलेको कुराले ५ वर्ष पुरानो केश ब्यूँताइएको छ । केही खेलाडीहरुले पुरानो घटनालाई ताजाजस्तो गरी प्रस्तुत गरेपछि बढ्दो बजार र लगानीकर्ताको मनोबलमै पनि प्रभाव पर्ने खतरा देखिएको छ ।
स्रोतहरुको दाबीलाई आधार मान्ने हो भने बढ्दो बजार र लगानीकर्तामा देखिएको उच्च आत्मबललाई मत्थर पार्ने प्रपञ्चअन्तरगत पुरानो घटना र बासी सूचनालाई आधार मानी बोलिएको विषयलाई ताजा बनाउन खोजिएको छ ।
घटना हो नेपालको सेयर बजारको फ्रन्टलाइन रेगुलेटर नेप्सेभित्रको । सोमबार अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगको एउटा टोली नेप्सेभित्र प्रवेश गरी आइटी विभागमा कार्यरत दुई कर्मचारीको कार्यकक्षमा छापा मारी केही कागजात जफत गर्यो भने ती दुवै कर्मचारीको मोवाइल समेत लिएर गयो ।
यो विषयलाई हालसालैको बजारसँग जोडेर इन्साइडर ट्रेडिङमा संलग्नताको आरोपमा दुई कर्मचारीको मोवाइल जफत भएको र अख्तियारले अनुसन्धान सुरु गरेको रुपमा प्रचार गरिएको छ । तर, घटना बाहिर आएजस्तो भने छैन ।
फेरि किन जाग्यो अख्तियार ?
अर्थमन्त्री भइसकेको र सत्तारुढ गठबन्धनको ठूलो दलको प्रवक्ता समेत रहेका सांसद डा. प्रकाशशरण महतले अर्थसमितिको बैठकमा नेप्सेका कर्मचारीहरु नै इन्साइडर ट्रेडिङमा संलग्न रहेका सूचना आफूलाई धितोपत्र बोर्डबाट आएको अभिव्यक्ति दिएका थिए ।
उनले हालसालै आफूले सूचना पाएको शैलीमा बासी सूचनालाई गोलमटोल प्रयोग गर्दै बजारको विषयमा निकै सम्वेदनशील अभिव्यक्ति दिएका थिए ।
बजारको प्रमुख नियामक धितोपत्र बोर्डबाटै आफूलाई सूचना आएको भन्दै अर्को सरकारी निकायका कर्मचारीमाथि इन्साइडर ट्रेडिङको संगीन आरोप अर्थमन्त्री भइसकेको व्यक्तिले लगाइसकेपछि यसको विषयमा अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धानले चासो दिन थाल्यो ।
अख्तियारमा यस विषयमा छलफल समेत भयो । डा. महत निकटलाई पनि उनले भनेका विषयमा थप कुरा बुझ्ने काम भयो । फलस्वरुप अख्तियारले आइटी विभागमा कार्यरत दुई कर्मचारीसँग जोडिएको पुरानो घटनालाई नै आधार मानी डा. महतले बोलेको निश्कर्ष निकालेपछि सोमबार पुनः एक्सनमा उत्रिएको हो ।
के हो पुरानो घटना ?
यो घटना कोभिडलगत्तै बढेको सेयर बजारसँग सम्बन्धित छ । जुनबेला नेप्सेको आइटी विभागका कर्मचारीहरु प्रभाकर घिमिरे र निशा तिम्सिना छानबनिको दायरामा तानिएका थिए । कोभिड १९ पछि उछालको गतिमा बढेको बजारमा घिमिरेले आफ्नी बहिनी र तिम्सिनाले आफ्ना पतिको नाममा सेयर कारोबार गरेको भेटिएको थियो । एकैघरमा रहेको परिवारका सदस्यले सेयर कारोबार गरेको भन्दै सोबेला अख्तियारमा नेप्सेको आइटी विभागकै अन्य कर्मचारीले उजुरी गरिदिएका थिए ।
त्यही उजुरीका आधारमा त्यसबेलादेखि नै घिमिरे र तिम्सिनाको विषयमा अख्तियारले छानबिन गरिरहेको थियो ।
यो छानबिन सुरु भएको ५ वर्ष बितिसक्दा समेत ती दुई कर्मचारीको विषयमा अख्तियार र स्वयम् नेप्से पनि कुनै निर्णयमा पुग्न सकेको छैन । यही बेला डा. महतले नेप्सेका केही कर्मचारी इन्साइडर ट्रेडिङमा संलग्न रहेका गम्भीर आरोप लगाएपछि र उनले गरेको इशारा समेत घिमिरे र तिम्सिनासँग सम्बन्धित पुरानो घटना नै देखिएपछि अख्तियारले त्यसलाई पुनः ताजा बनाउने काम गरेको हो ।
अख्तियार स्रोतकाअनुसार लामो समयसम्म नटुंगिएको विषयलाई निश्कर्षमा पुर्याउने हिसाबले नयाँ ढंगले अनुसन्धान थालिएको हो ।
हुन त कानूनविपरीत कारोबारमा संलग्नता देखिएका कर्मचारीहरुले गलत गरिएको देखिए पनि उनीहरुमाथि कुनै कारबाही हुन सकेको छैन । यी दुई कर्मचारीलाई सेवाबाट निलम्बन गर्नेसम्मको सिफारिस त्यसबेलै धितोपत्र बोर्डले पनि गरेको थियो । तर, धितोपत्र बोर्डको सिफारिसलाई नेप्सेको सञ्चालक समितिले अस्वीकार गरिदियो । तत्कालीन समयका दुई सञ्चालक धितोपत्र बोर्डले गरेको सिफारिसको विपक्षमा उभिएर घिमिरे र तिम्सिनालाई निलम्बन गर्नु नपर्ने भन्दै प्रस्तुत भएपछि उनीहरु निरन्तर सेवामा छन् ।
संगीन आरोप लागेर प्रमाणहरु नै आइसक्दा समेत नेप्सेले यी दुवै कर्मचारीलाई विभाग सरुवा समेत गरेको छैन । उनीहरु आजको दिनसम्म पनि आइटी विभागमै कार्यरत छन् । यसकारण अख्तियारले सोही विभागमा रहेका घिमिरे र तिम्सिनाले पछिल्लो समय पनि कुनै त्यस्तै गलत काम गरे कि भन्ने शंकाले समेत अनुसन्धान अगाडि बढाएको छ ।
‘तर हाम्रो अनुसन्धान मुख्य रुपमा पुरानै केशमा केन्द्रीत छ ।’ अख्तियार स्रोतले भन्यो–‘अर्थमन्त्री भइसकेको व्यक्तिले सार्वजनिक रुपमा दिएको अभिव्यक्तिलाई हामीले बेवास्ता गर्न मिल्दैन । खुलेआम इन्साइडर ट्रेडिङ हुने गरेको सूचना आफूलाई आएको भनिरहँदा त्यसमा अनुसन्धान गर्ने निकायले आँखा चिम्लिनु मुनासिव हुन्न ।’
यो प्रकरणको विषयमा बुझ्न खोज्दा नेप्सेका अधिकांश उच्च अधिकारीहरु बोल्न चाहेनन् । एक कर्मचारीले भने नेप्सेको आइटी विभागभित्रकै कर्मचारीको आन्तरिक लडाईले यो विषय बाहिर आएको दाबी गरे ।