काठमाण्डौ । विश्वभर नै फेरि एकपटक मन्दीको कालो बादल मडारिन थालेको छ । जापान र ब्रिटेनजस्ता बलिया अर्थतन्त्र समेत केही समयअघिदेखि मन्दीमा गएका छन् । जीडीपीमा गिरावट आएका कारण जापानको अर्थव्यवस्थामा निकै ठूलो नोक्सानी भएका समाचारहरु बाहिर आएका छन् । यहीकारण विश्वको तेश्रो बलियो अर्थतन्त्रको ताज समेत जापानले गुमाइसकेको छ ।
यूके र जापान ठूला अर्थतन्त्र भएका कारण यहाँ चलिरहेको आर्थिक मन्दीको विश्वभर बढी चर्चा गरिएको छ । तर, विश्वका अन्य १८ देश पनि छन्, जहाँ मन्दीको खतरा बढ्न थालेको मिडिया रिपोर्टहरुमा उल्लेख छ ।
विश्वका कयौं ठाउँहरुमा प्राविधिक मन्दीको बादल समेत मडारिरहेको छ । सिएनबीसी र इण्डिया टूडेमा छापिएको अलग अलग रिपोर्टअनुसार जापान र ब्रिटेन सेप्टेम्बर डिसेम्बर २०२३ को त्रैमासमा प्राविधिक रुपमा मन्दीमा गएका छन् । किनभने यी दुवै देशको जीडीपी लगातार दुईवटा त्रैमाससम्म गिरावटमा गएको छ ।
चर्चामा रहेकाबाहेक बाँकी १८ देशमा समेत मन्दीको आतंक छ । तीमध्ये २ वटा देश त मन्दीमै फसिसकेको छ ।
फिनल्याण्ड र आयरल्याण्ड समेत चौथो त्रैमाससम्ममा मन्दीको भूमरीमा परिसकेका थिए ।
आँकडाअनुसार सेप्टेम्बरको त्रैमासमा जापानको जीडीपी ग्रोथमा ३.३ प्रतिशतको गिरावट आएको थियो । डिसेम्बरको अर्को त्रैमासमा ०.४ प्रतिशतको गिरावट दर्ज भयो ।
यूकेको जीडीपी सेप्टेम्बरवाला त्रैमासमा ०.१ प्रतिशत र डिसेम्बरवाला त्रैमासमा ०.३ प्रतिशतले घट्न पुग्यो ।
आयरल्याण्डको जीडीपी तेश्रो त्रैमासमा ०.७ प्रतिशत र चौथो त्रैमासमा १.९ प्रतिशतले घट्न पुगेको छ ।
फिनल्याण्डको जीडीपी भने तेश्रोमा ०.४ र चौथो त्रैमासमा ०.९ प्रतिशतले घट्यो ।
विश्वका कयौं देशहरुले अहिलेसम्म पनि चौथो त्रैमासको जीडीपी ग्रोथको नतिजा सार्वजनिक गरिसकेका छैनन् । जुलाईदेखि सेप्टेम्बरसम्मको त्रैमास अर्थात तेश्रो त्रैमाससम्म आफ्नो अर्थतन्त्रको नतिजा घोषित गर्ने देशहरुको सूचीमा १० यस्ता नाम थिए, जसले जीडीपीमा गिरावट भोगे । तिनै देशहरुमा मन्दीको आतंक सुरु भएको मिडिया रिपोर्टहरुमा दाबी गरिएको छ ।
मन्दीमा पार्न थालेका देशहरुको सूचीमा डेनमार्क, लक्जमबर्ग, मोल्दोवा, एस्टोनिया, इक्वेडर, बहराइन, आइसल्याण्ड, दक्षिण अफ्रिका, क्यानडा र न्यूजिल्याण्ड रहेका छन् ।
६ देशमा जीडीपीमा पहिलोपटक गिरावट
माथि उल्लेख गरिएबाहेकका केही देश(जसले चौथो त्रैमासको नतिजा सार्वजनिक गरिसकेका छन्)को जीडीपीमा गिरावट आएको सार्वजनिक भएको छ ।
पहिलोपटक जीडीपीमा गिरावट आएको विषय सार्वजनिक गर्ने देशहरुमा मलेशिया, थाइल्याण्ड, रोमानिया, लिथुआनिया, जर्मनी र कोलम्बिया रहेका छन् । यीमध्ये सबैभन्दा ठूलो अर्थतन्त्र मानिएको जर्मनीको जीडीपी चौथो त्रैमासमा ०.३ प्रतिशतले घटेको छ ।
नेपाललाई कस्तो प्रभाव पर्छ ?
नेपालको अवस्था पनि सन्तोषजनक छैन । तर सबैभन्दा बढी व्यापार हुने भारतको जीडीपी भने लगातार बढ्दो क्रममा छ । यसको प्रत्यक्ष र अप्रत्यक्ष लाभ नेपालले पाउनेछ । नेपालको तीनतिरको सीमा जोडिएको सबैभन्दा नजिकको छिमेकी पनि भारत नै हो । भारतीय मुद्रासँग नेपालको स्थिर बिनिमय दर छ । यसकारण भारतीय अर्थतन्त्र बलियो हुँदै जाँदा त्यसको लाभ नेपाललाई पनि हुनेछ ।
तर, अर्कोतर्फको छिमेकी चीनको अर्थव्यवस्था भने यही बेला सकसमा छ । चीनसँग नेपालको भारतको तुलनामा निकै कम सम्बन्ध र व्यापार हुने भएकोले त्यहाँको अर्थतन्त्रमा आउने उतारचढावले भारतको जस्तो धेरै ठूलो असर पुर्याउँदैन ।
(एजेन्सीहरुको सहयोगमा)