सबै दल चुनावमा सहभागी हुने निश्चित, नेप्सेमा नयाँ र्‍यालीको आधार तयार !

काठमाण्डौ । नेकपा (एमाले) आज प्रतिनिधिसभा निर्वाचनका लागि पार्टी दर्ता गर्न निर्वाचन आयोग पुग्दैछ।

पार्टीको निर्वाचन विभाग प्रमुख निरज आचार्यका अनुसार आजै दल दर्ताको निवेदन पेस गरिनेछ।

राष्ट्रियसभा निर्वाचनका लागि एमालेले यसअघि नै दल दर्ता गरिसकेको छ, तर प्रतिनिधिसभातर्फ भने अहिलेसम्म दर्ता गरेको थिएन।

प्रतिनिधिसभा निर्वाचनका लागि दल दर्ताको म्याद भोलि (बुधबार) सम्म मात्रै रहेको छ।

जेनजी आन्दोलनका कारण एमाले नेतृत्वको सत्ता ढलेको थियो । त्यसपछि फागुन २१ गते मध्यावधि निर्वाचनको घोषणा गर्दै सुशीला कार्की नेतृत्वको सरकारले त्यसको तयारीलाई तीव्र बनाएको छ । मंसिर १० गते अर्थात भोलिसम्म निर्वाचनका लागि दल दर्ता गर्ने समय थियो । 

फागुन २१ गते घोषित निर्वाचनमा सहभागी नहुने एमालेको यसअघि अडान थियो । तर, विघटित संसदको ठूलो दल नेपाली कांग्रेसले केही दिनअघि निर्वाचनमा जाने निर्णय गरेपछि एमाले एक्लिएको थियो । सर्वत्र दवाबपछि बाँकी रहेको एमाले पनि निर्वाचनमा सहभागी हुने निश्चित भएको छ । 

यसले चुनाव समयमै हुने, राजनीतिक अस्थिरता अन्त्य भई मुलुक नयाँ राजनीतिको कोर्स करेक्सनतर्फ अगाडि बढ्ने अपेक्षा गरिएको छ । 

राजनीतिक स्थायीत्वका लागि एमालेको निर्वाचन आयोगमा चुनाव प्रयोजनका लागि दल दर्ता गर्ने निर्णय महत्वपूर्ण देखिएको छ । यो निर्णयसँगै अस्थिर राजनीतिको भूमरीमा अलमलिइरहेको पूँजीबजार(सेयर बजार)लाई समेत निकै ठूलो टेवा पुग्ने देखिन्छ । चुनाव हुने, सबै दल सहभागी हुने र राजनीतिक स्थायीत्व हुने भएपछि लगानीकर्ताहरुको मनोबल बढ्नसक्छ र यसले सेयर बजारलाई नयाँ उचाईमा पुर्याउनसक्छ।

बजारमा प्रभाव र विश्लेषण

एमालेको यो निर्णयले नेपालको पूँजीबजारमा सकारात्मक प्रभाव पार्ने अपेक्षा गरिएको छ। सेप्टेम्बर २०२५ का जेन जेड आन्दोलनले सरकार ढालेपछि नेप्से परिसूचकमा तीव्र गिरावट आएको थियो-एउटा दिनमा १६० अंकभन्दा बढी झरेर ६% सम्म र ट्रेडिङ पटक-पटक बन्द हुनुपरेको थियो। यसले राजनीतिक अस्थिरताले बजारलाई कसरी प्रभावित गर्छ भन्ने देखाएको छ। तर, राजनीतिक स्थिरता फर्किएपछि बजारले छिटो रिकभरी गरेको इतिहास छ: उदाहरणका लागि, नोभेम्बर १, २०२५ सम्ममा राजनीतिक स्थिरताको आशामा नेप्से ९६.५३ अंक (३.८६%) ले उक्लिएको थियो, जसले दैनिक टर्नओभरलाई रु. ५.०५ अर्बसम्म पुर्‍यायो।

सबै दल सहभागी हुने निर्णयले बजारमा थप सकारात्मक प्रभाव पर्नसक्छ। यसले लगानीकर्ताको मनोबल बढाउँछ, किनकि अस्थिरताले प्यानिक सेलिङ निम्त्याउने र सानो लगानीकर्तालाई घाटा पुर्‍याउने जोखिम कम हुन्छ। 

हालैका घटनाक्रममा, राजनीतिक अनिश्चितताले नेप्से दोस्रो दिनसम्म झरे पनि (नोभेम्बर १० मा ३५.८२ अंकको ह्रास), स्थिरताको संकेतले तुरुन्तै उछाल ल्याउने देखिएको छ। विश्व बैंकले पनि २०२५/२६ को आर्थिक वृद्धिदरलाई राजनीतिक अस्थिरताका कारण ५.२% बाट घटाएर ३.१% मा संशोधन गरेको छ, जसले स्थिरताको महत्वलाई जोड दिएको छ।

नेप्से परिसूचकको उकालो यात्रा अब सुनिश्चित हो त? पूर्ण रूपमा होइन, तर राजनीतिक स्थायित्वको संकेतले यो यात्रा उच्च सम्भावित बनेको छ। 

इतिहासले देखाएअनुसार, २०२१ मा कोभिडपछिको स्थिरतामा नेप्सेले ४८% को उछाल मारेको थियो, र हालैको नोभेम्बर २०२५ मा पनि ०.१४% को मामूली वृद्धिसँगै परिसूचक २,६५४.६० मा पुगेको छ। यसले लगानीकर्ताहरूको आशालाई प्रतिबिम्बित गर्छ। तथापि, जोखिमहरू छन्: अन्तर्राष्ट्रिय बजारको प्रभाव (जस्तै, अमेरिकी फेडको नीति), डलरको मूल्यवृद्धि, र नोभेम्बर २६ सम्मको दल दर्ता प्रक्रियामा कुनै अप्रत्याशित ट्विस्ट आउन सक्छ। 

विश्वव्यापी रूपमा, नेपालको जस्तो सानो बजारमा राजनीतिक समाचारले प्राविधिक विश्लेषणलाई ओभरराइड गर्छ, जसले छोटो अवधिमा अस्थिरता निम्त्याउन सक्छ।

समग्रमा, यो निर्णयले बजारलाई नयाँ उचाइ दिन्छ, तर लगानीकर्ताहरूले दीर्घकालीन दृष्टिकोण राख्नु पर्छ-छोटो अवधिको उतारचढावमा प्यानिक नगरी। यदि निर्वाचन समयमै र शान्तिपूर्ण भयो भने, नेप्सेले नयाँ उचाई हासिल गर्नसक्छ ।