काठमाण्डौ । जब सेयर बजारमा बुलिस सेन्टिमेन्ट सुरु हुन्छ, तब राम्रादेखि नराम्रा कम्पनीसम्मको मूल्य अपत्यारिलो गरी बढ्छ । नेपाली बजारमा त झन् यो पटकको बुलको सुरुवातलगत्तै वित्तीय रुपमा कमजोर कम्पनीहरुको मूल्य धमाधम बढिरहेको छ ।
बुलको बाढी आएको समय यस्तो बेला हो, जहाँ सामान्य लगानीकर्ताहरुलाई खेलाडीहरुले जसरी र जहिले पनि फसाइदिन्छन् । बुलको ट्रयाप(धराप) थापेर आफ्नो स्वार्थ पूर्ति गर्नेहरुको भीड पनि बढ्दो बजारमा कमी हुँदैन ।
यस्तो बेलामा आईपीओ बिक्री गर्नेहरुले महङ्गो मूल्य भिडाएर आफ्नो स्वार्थ पूरा गर्न सहजै पाउँछन् भने नबिकेको सेयरहरु सहजै बिक्री हुन्छन् । अरुबेला नबिकेका लाखौं र करोडौं कित्ता सेयर पनि यही बेलामा संस्थापकहरुले बेचेर आफ्नो स्वार्थ पूर्ति गर्ने गर्छन् ।
पछिल्लो समय हाइड्रोइलेक्ट्रिसिटी इन्भेष्टमेन्ट एण्ड डभेलपमेन्ट कम्पनी लिमीटेड(एचआईडिसीएल)को संस्थापक सेयर महङ्गो मूल्यमा सल्टाउनका लागि सुनियोजित ढंगले यो कम्पनीको मूल्यमा धराप थापिएको पाइएको छ ।
यो कम्पनीका संस्थापक र सञ्चालकहरुको मिलेमतोमो बजारका केही अपरेटर(खेलाडी)हरुको सहयोग लिएर एचआईडिसिएल(पी)को मूल्य अस्वभाविक रुपमा बढाइएको स्रोतको दाबी छ ।
यो कम्पनीले आर्थिक वर्ष २०८०–८१ को चौथो त्रैमाससम्मको वित्तीय विवरण समेत साउन २८ गते प्रकाशित गरिसकेको छ । यो कम्पनीको वित्तीय विवरणमा कुनै खास उल्लेख्य प्रगति छैन, जसका कारण यो कम्पनीको सेयरमूल्य रकेटको गतिमा बढोस् । चुक्तापूँजी २२ अर्ब ८३ करोड रहेको यो कम्पनीले चौथो त्रैमाससम्म १ अर्ब ४५ करोड नाफा कमाएको छ । अघिल्लो वर्ष १ अर्ब ३७ करोड थियो । जसका कारण अघिल्लो वर्ष ६ रुपैयाँ ४ पैसा रहेको प्रतिसेयर आम्दानी सामान्य बढी ६ रुपैयाँ ३५ पैसा भएको छ ।
अघिल्लो वर्ष ११०.२६ रुपैयाँ रहेको प्रतिसेयर नेटवर्थ ११३.९५ रुपैयाँ पुगेको छ ।
यो कम्पनी अझै पनि ७ अर्ब २७ करोड ऋणमा छ ।
कम्पनीको सातौं वार्षिक साधारणसभाबाट निर्णय भएबमोजिम जारी गरिएको हकप्रद सेयरमध्ये संस्थापक समूहतर्फको अबितरित ३ करोड ३० लाख कित्ता हकप्रद सेयरमध्ये १ करोड ६८ लाख ५९ हजार ५० कित्ता बिक्री हुन बाँकी छ । बिक्री नभएको यो सेयर लिलाम बढाबढको प्रक्रियाबाट बिक्री गर्ने र यही बाहानामा अतिरिक्त आम्दानी गर्ने योजनाअनुसार एचआईडिसिएलको संस्थापक सेयरको दोश्रो बजारमूल्य पनि बढाइएको हो ।
एचआईडिसीएलले नबिकेको संस्थापक सेयर जोकोही व्यक्ति, संस्था वा कम्पनीले समेत खरीद गर्न पाउने गरी लिलाम बढाबढबाट गोप्य शिलबन्दी पेश गर्न आह्वान भइसकेको छ । भदौ ६ गतेभित्र नबिकेको संस्थापक सेयरका लागि आवेदन दिन सकिनेछ ।
ठीक यही बेला, दोश्रो बजारमा एचआईडिसिएलको संस्थापक सेयरको मूल्य ह्वात्तै बढाइएको छ । आज(बिहीबार) पनि एचआईडिसिएलको संस्थापक सेयरको मूल्य ९.५१ प्रतिशतले बढाएर प्रतिकित्ता १९७ रुपैयाँ पुर्याइएको छ ।
एकमहिनाअघि मात्रै एचआईडिसिएलको संस्थापक सेयरको मूल्य प्रतिकित्ता रु. १०२ मा सीमित थियो । यसरी नबिकेको संस्थापक सेयर बिकाउने बेला पारेर यो सेयरको मूल्य सुनियोजित ढंगले झण्डै सतप्रतिशत बढाइसकिएको छ ।
कम्पनीलाई के हुन्छ फाइदा ?
बोलकबोलबाट संस्थापक सेयर बिक्री गर्ने भनिएको सूचनामा न्यूनतम बोलकबोल मूल्य प्रतिकित्ता १०० रुपैयाँ तोकिएको छ । तर, जसले सबैभन्दा राम्रो मूल्यको बोली लगाउँछ, उसैले सेयर पाउने व्यवस्था हुन्छ ।
कम्पनीका एक उच्च अधिकारीले आफूहरुले दोश्रो बजारमूल्य नै २०० नजिक पुगिसकेकोले प्रतिकित्ता १६० रुपैयाँसम्मको आवेदन आउने र कम्पनीलाई प्रतिकित्ता बराबर ६० रुपैयाँ अतिरिक्त लाभ प्राप्त हुने हिसाबकिताब गरिएको दाबी गरे ।
ती अधिकारीकाअनुसार ६० रुपैयाँ एउटा सेयरबाट प्रिमियमको रुपमा आएमा कम्पनीले १ अर्ब बढी अतिरिक्त आम्दानी गर्नसक्छ । प्रिमियमबाट उठेको रकमले कम्पनीका विभिन्न दायीत्व पूरा गर्नेदेखि लिएर सेयरधनीलाई लाभांशको रुपमा वितरण गर्न समेत मिल्छ ।
यही विषयलाई लगानीकर्तामाझ हल्ला फैलाएर एचआईडिसीएलको साधारण सेयरको मूल्य समेत ह्वात्तै बढाइएको छ । साधारण सेयरको मूल्य भने एकमहिनाअघि प्रतिकित्ता १७५ रुपैयाँ हाराहारीमा थियो, जुन बिहीबारसम्म बढेर ३४४ रुपैयाँ पुर्याइएको छ ।