काठमाण्डौ । सधैंको साता जस्तै आज पनि हामीले नियमित स्तम्भ, ग्राउण्ड जिरोलाई निरन्तरता दिएका छौं । आज हामीले अनामनगर आसपासका केही ब्रोकर हाउसहरु पुगेर लगानीकर्ताहरुको मनोविज्ञान बुझ्ने कार्यलाई निरन्तरता दिएका छौं । आज सबै भन्दा पहिले हामी दीपशिखा धितोपत्र कारोबार कम्पनी (स्टक ब्रोकर नम्बर ३८) मा पुगेका थियौं ।
बिहानी कारोबारको पहिलो प्रहरमा हामी यहाँ पुग्दा लगानीकर्ताहरुको उपस्थिति निकै बढिसकेको थियो । अहिले पछिल्लो समय बजार बढ्न थाले पछि ब्रोकर हाउसहरुमा लगानीकर्ताहरुको उपस्थिति निकै राम्रो देखिन्छ । धेरै जसो ब्रोकर हाउसहरुमा लगानीकर्ताहरु भरिएका हुन्छन् ।
आज भने बिहानैदेखि बजार घट्न थालेको थियो । ब्रोकर हाउसको वातावरण शान्त थियो । बेला–बेला लगानीकर्ताबीच भलाकुसारी भएको सुन्न सकिन्थ्यो । यत्तिकैमा एक लगानीकर्ताहरुले भने, ‘लौ करिब साढे २ अर्बको कारोबार भईसक्यो । घटेको मौका छोपेर झयम कि झ्याम सेयर खरिद गर्न थालौं ।’ उनीसँगै बसेका लगानीकर्ताले आज बजार निरन्तर घटेकाले ५० अंकभन्दा बढी घट्ने अनुमान गरे ।
ब्रोकर हाउसमा फोनका घण्टी निरन्तर बझिरहेका थिए । निरन्तर घटेको बजारमा लगानीकर्ता अलमलमा देखिन्थे । भित्ताको घडिमा दिनको १२ बज्दै थियो । बजार ५० अंकले घटेको थियो । यसै ब्रोकरमा भेटिएका केही लगानीकर्ताले बजार असोज १५ सम्म नै साइड वेज जाने पनि चर्चा गर्दै थिए । केहीले भोली नै बजार फर्केन पनि चर्चा गर्दै थिए ।
केही समय पछि हामी अनामनगरमा नै रहेको भोले गणेश सेक्यूरिटिज (स्टक ब्रोकर नम्बर ६१) मा पुग्यौं । यस ब्रोकरमा पनि लगानीकर्ताहरुको थामि नसक्नु भीड देखिन्थ्यो । यस ब्रोकरमा अधिकांश तीजको नै झल्को दिने गरि महिला लगानीकर्ता देखिन्थे ।
यसै ब्रोकरमा भीडबाट एक महिला लगानीकर्ताले भनिन्, ‘बजार घट्नु जति घटोस् । केही समय पहिले डेढ सय अंकले घटेको बजार फेरि फर्किएको थियो । आज पनि ठूलो अंकले घटे त छिट्टै फर्किन्छ ।’ उनलाई साथ दिदैं एक पुरुष लगानीकर्ताले भने, ‘बिस्तारै घटेमा बजार झट्ट फर्किदैन ।’ भीडबाटै एक पुरुष लगानीकर्ताले भने, ‘बजार घटे पनि त्यो ग्रिन भेन्चर हाईड्रो त घटेका छैन ।’
यसबेलासम्म दिनको १ बज्दै थियो । बजार २९ सय विन्दुबाट तल खसेर पुनःमाथिको यात्रा तय गर्दै थियो । केही समयको बसाई पछि हामी अनामनगरमा नै रहेको आर्यतारा सेक्युरिटिज (स्टक ब्रोकर नम्बर ५७) मा पुग्यौं । यहाँ पनि लगानीकर्ता उल्लेख्य संख्यामा भेला भएका थिए । यहाँ लगानीकर्ता भर्याङसम्म नै बसेका थिए । ‘बजार घटे पछि त ब्रोकर रिसाए जस्तो छ । अहिलेसम्म चिया आएन,’ एक लगानकिर्ताले ठट्यौली पारा भनेको सुनियो । यत्तिकैमा चिया लिएर रातो टिसर्टमा सजिएकी एक महिला कर्मचारी टुप्लुक्क आई पुगिन् । ठट्यौली पारामा एक लगानीकर्ताले भने, ‘बजार त यी बहिनिले रातो टीसर्ट लगानएको भएर पो घटेको रहेछ । भोलिबाट रातो कपडा लगाएर नआउनु है ।’ उनको यस्तो कुरा सुनेपछि ब्रोकर हाउसमा हाँसोको फोहोरा छुट्यो । बजारको गिरावटले तनावमा भएका लगानीकर्ताको मुहारमा केही समय भएपनि हासो छायो ।
यसै ब्रोकरमा भेटिएका एक लगानीकर्ताले गोजीमा दुबै हात हालेर ज्यान हल्लाउँदै भने, ‘बजार जति घटे पनि मेरो अपि हाइड्रो त घटेको छैन । देख्नु भयो सेयर कस्तो किन्नु पर्छ ? उनको छेउमै बसेकी महिला लगानीकर्ताले समर्थन गर्दै भनिन्, ‘हो रहेछ, कुरा सुन्नु बुढाको आगो ताप्नु मुढाको भन्ने उखान आज साबित भयो ।’
ब्रोकर हाउसमा यस्तै वार्तालाप चल्दै थिए । यहाँबाट हामी भिजन सेक्युरिटिज (स्टक ब्रोकर हाउस ३४) मा पुग्यौं । यहाँ पनि धेरै नयाँ लगानीकर्ताहरु देखिन्थे । यसबेला सम्मदिनको २ बजिसकेको थियो । बजार निरन्तर घटिरहेको थियो । ब्रोकर हाउसमा बजार फकर्ने आशा बोकेर लगानीकर्ता डिस्प्लेमा नजर डुलाइ रहेका थिए ।