नेपालदेखि अमेरिकासम्म :क्लाउडफ्लेयरको गडबडीले इन्टरनेट जगत हल्लियो, ७० लाख वेबसाइट एकैपटक डाउन !

काठमाण्डौ । दुनियाभरका इन्टरनेट प्रयोगकर्ताहरूले मङ्गलबार साँझ ठूलो झट्काको सामना गरे ।  

सामाजिक सञ्जाल प्लेटफर्म एक्स, ओपनएआईको कृत्रिम बुद्धिमत्ता च्याटजीपीटी र डिजाइन उपकरण क्यानभाका सेवाहरू करिब चार घण्टासम्म पूर्ण रूपमा बन्द हुन पुगे ।

यो घटनाको मुख्य कारण इन्टरनेट पूर्वाधार कम्पनी क्लाउडफ्लेयरको प्राविधिक समस्या हो, जसले लगभग ७५ लाख वेबसाइटहरूलाई प्रभावित पारेको छ।  

यसैबीच, सर्वर अवस्थाको जानकारी दिने डाउनडिटेक्टर वेबसाइट पनि बन्द भएकोले प्रयोगकर्ताहरूले समस्या ट्र्याक गर्न कठिनाइ भोगेका थिए।

यो घटना मङ्गलबार दिउँसो करिब ५ बजे सुरु भएको थियो र राति ९ बजे मात्र पूर्ण रूपमा समाप्त भएको जनाइएको छ। भारतसहित विश्वव्यापी रूपमा लाखौं प्रयोगकर्ताहरूले यो समस्या अनुभव गरेका थिए।  

एक्समा प्रयोगकर्ताहरूले वेबसाइट र एप दुवैमा 'इन्टरनल सर्भर एरर' सन्देश देखेका थिए, जसले लगइन, साइनअप, पोस्ट गर्न, सामग्री हेर्न र प्रिमियम सेवाहरू प्रयोग गर्न पूर्ण अवरोध गरेको थियो।  

डाउनडिटेक्टरका अनुसार, एक्सका ४३ प्रतिशत प्रयोगकर्ताहरूले पोस्टहरू हेर्न नसकेको गुनासो गरेका थिए भने २३ प्रतिशतले वेबसाइट प्रयोगमा समस्या र २४ प्रतिशतले कनेक्सन समस्या बताएका थिए।

च्याटजीपीटीका प्रयोगकर्ताहरूले मुख्य रूपमा वेबसाइट (८७ प्रतिशत)मा समस्या सामना गरेका थिए, जबकि एप (९ प्रतिशत) र एपीआई (३ प्रतिशत)मा पनि अवरोध देखिएको थियो।  

क्यानभाका सेवाहरू पनि पूर्ण रूपमा प्रभावित भएका थिए, जसले डिजाइन र ग्राफिक्स कार्यमा निर्भर प्रयोगकर्ताहरूलाई ठूलो असुविधा पुर्‍यायो।  

क्लाउडफ्लेयरले यसलाई आफ्नो पूर्वाधारमा उत्पन्न समस्या बताउँदै अनुसन्धान गरिरहेको र चाँडै समाधान गर्ने जानकारी दिएको छ। कम्पनीले भनेको छ, 'हामी यो समस्याबारे जानकार छौं र यसको पूर्ण प्रभाव बुझ्न तथा न्यूनीकरण गर्न काम गरिरहेका छौं। थप अपडेट चाँडै आउनेछ।'

यो घटनाले विश्वव्यापी डिजिटल सेवाहरूको जोडिएको संरचनाको कमजोरी उजागर गरेको छ।  

क्लाउडफ्लेयर जस्ता पूर्वाधार प्रदायकहरूको एकछिनको समस्या नै लाखौं सेवाहरूलाई ठप्प पार्नसक्छ भन्ने देखिएको छ। विगतमा पनि एक्समा यस्ता घटनाहरु भएका थिए। उदाहरणका लागि, अप्रिल २६, २०२४ मा दिउँसो १ः१५ बजे सुरु भएको घटनामा १४५ जनाले वेब र एप प्रयोगमा कठिनाइ भएको रिपोर्ट गरेका थिए।  

त्यस्तै, डिसेम्बर २१, २०२३ मा बिहान ११ बजेको घटनामा प्रयोगकर्ताहरूले 'वेलकम टु एक्स' सन्देश मात्र देखेका थिए। हालैको अर्को घटनामा शनिबार दिउँसो ५ः३० देखि राति ८ः४३ सम्म तीनघण्टा एक्स बन्द भएको थियो, जसको कारण डाटा सेन्टरको प्राविधिक खराबी उल्लेख गरिएको छ।

एलोन मस्कले अक्टोबर २७, २०२२ मा ४४ अर्ब डलर (लगभग ३.८४ लाख करोड रुपैयाँ)मा किनेको एक्सले मस्कको अधिग्रहणपछि पटक पटक यस्ता समस्या सामना गर्दै आएको छ।  

अधिग्रहणपछि मस्कले सीईओ पराग अग्रवाल, फाइनान्स चिफ नेड सेगल, कानुनी कार्यकारी विजया गड्डे र सिनियर एडगेट्ट जस्ता चार शीर्ष कार्यकारीहरूलाई हटाएका थिए। जुन ५, २०२३ मा एनबीसीयुनिभर्सलकी पूर्व चेयरम्यान लिन्डा याकारिनो एक्सकी सीईओ बनेकी थिइन्।

यो घटनाले इन्टरनेट सेवाहरूको विश्वसनीयताबारे प्रश्न उठाएको छ। प्रयोगकर्ताहरूलाई सल्लाह दिइएको छ कि यस्ता घटनाहरूमा वैकल्पिक सेवाहरू प्रयोग गर्नुहोस् र कम्पनीका आधिकारिक अपडेटहरू पछ्याउनुहोस्।  

(एजेन्सीहरुको रिपोर्टमा आधारित)