.gif)
.gif)
.png)
काठमाण्डौ । सेयर बजार कम्पनीहरुका लागि लगानी जुटाउने एउटा उत्तम विकल्प मध्ये एक हो । कम्पनीहरुले व्यवसाय वृद्धि तथा दायरा विस्तारका लागि पूँजी जुटाउन सेयर बजारमार्फत आम सर्वसाधारणबाट लगानी जुटाउने गर्छन् ।
यसले कम्पनीका साथै लगानीकर्तालाई समेत लाभ प्राप्त हुन्छ । कम्पनीले व्यवसाय वृद्धिका लागि पूँजी प्राप्त गर्ने र लगानीकर्ताले प्रतिफल प्राप्त गर्ने भएकाले पूँजी बजार दुवै पक्षका लागि लाभदायी हुन्छ । घरेलु होस् वा विश्व सेयर बजारमा सफल कम्पनीहरुको कमी छैन । तर आज हामी छिमेकी देश भारतको सेयर बजारको एक सफल र सबैभन्दा बढी सेयरमूल्य भएको कम्पनीको बारेमा चर्चा गर्दैछौ । भारतको सेयर बजारमा सबैभन्दा धेरै प्रतिकित्ता मूल्य भएको कम्पनी हो, एमआरएफ । यो कम्पनीको प्रतिकित्ता सेयरमूल्य १.४० लाख भारु रहेको छ । यो टायर निर्माता कम्पनी हो । बेलुन बनाउने कामदेखि भारतको सबैभन्दा धेरै सेयरमूल्य भएको कम्पनीसम्मको यात्रा रोचकपूर्ण छ ।
(1).gif)
कम्पनीको बजार पूँजीकरण ५९ हजार ६५० करोड भारुबराबर छ । पछिल्लो ५ वर्षको अवधिमा कम्पनीका लगानीकर्ताको लगानी दुई गुणा भन्दा बढीले बढेको छ । यो ५ वर्षको अवधिमा कम्पनीको सेयरमूल्य पनि ८६ हजार २३० भारुले बढेको छ । यही वर्षको जनवरीमा कम्पनीको सेयरमूल्य पहिलोपटक १ लाख ५० हजार भारु पुगेको थियो ।
बेलुन बनाउने कामबाट व्यवसायको सुरुवात
भारतको टायर बजारमा अधिपत्य जमाउनुअघि यो कम्पनीका संस्थापक के.एम मामेन मपिल्लई बेलुन बनाउने गर्थे । उनले सन् १९४६ मा कारोबारको सुरुवात गरेका थिए । उनले मद्रासको तिरुवोट्टियुरमा बेलुन बनाउने एउटा सानो पसलबाट व्यवसायमा हात हालेका थिए । त्यसेबला उनी बालबालिकाको खेलौनाका साथै औद्योगिक पञ्जा र लेटेक्सबाट बन्ने वस्तुहरु बनाउने गर्थे । समयसँगै उनले आफ्ना व्यवसायको दायरा विस्तार गर्दै गए । यसबीचमा उनले सन् १९५२ मा मद्रास रबर फ्याक्ट्री(एमआरएफ)स्थापना गरे । रबर बनाउने व्यवसायमा हात हालेको ४ वर्षमा नै कम्पनीले तीव्र गति लियो । सन् १९५६ मा कम्पनी ५० प्रतिशत बजार हिस्साका साथ भारतको रबर उद्योगमा उदायो ।
यसरी हात पार्यो सफलता
सन् १९६१ नोभेम्बरमा कम्पनीले एउटा निजी कम्पनीको रुपमा मान्यता पायो । त्यतिन्जेलसम्म भने कम्पनीले मेन्सफील्ड टायर एण्ड रबर कम्पनीको सहयोगले अटोमोबाइल, विमान र साइकलका लागि टायर तथा ट्युब बनाउदै आएको थियो । सन् १९६५ मा कम्पनीले आफ्नो पहिलो विदेशी भेन्चरका माध्यमबाट अमेरिकामा टायर निर्यात गर्न सुरु गर्यो । सन् ८० को दशकमा भारतको अटो सेक्टरमा ठूलो परिवर्तन आयो । भारतमा किफायती कारको चलन सुरु भयो । जसको उदाहरणको रुपमा मारुती८०० लाई लिन सकिन्छ । त्यहि समयमा भारतमा दुई पाङ्गे सवारी साधनको बिक्रीले पनि गति लिन थाल्यो । सन् १९८५ मा कम्पनीले दुई पाङ्गे सवारी साधनका लागि पनि टायर बनाउन सुरु गर्यो । सन् १९९३ सम्म आईपुग्दा कम्पनीको कारोबार भारतमा स्थापित भईसकेको थियो र कम्पनीले कार,बाइक,ट्रक र स्कुटर जस्ता सवारी साधनको टायर बनाउन थालेको थियो ।
दुई दशकमा यस्तो रह्यो सेयरको अवस्था
अब कुरा गरौं कम्पनीको सेयरको बारेमा । सन् २००४ को अगस्ट ६ मा एमआरएफको सेयरमूल्य १ हजार ५४८ भारु थियो । सन् २०१० सम्म आईपुग्दा कम्पनीको सेयरमूल्य प्रतिकित्ता ५ हजार रुपैयाँसम्म पुगेको थियो । सन् २०१० मा भने कम्पनीको सेयरमूल्य १० हजार भारुभन्दा बढी पुग्यो ।
यस्तै सन् २०१५ को अगस्ट ७ मा कम्पनीको सेयरमूल्यले ४४ हजार ९३३ भारुको उचाई हासिल गर्यो । यसअपछि त कम्पनीको सेयरमूल्यले निरन्तर नयाँ रेकर्ड राख्दै गयो ।
यो वर्ष रच्यो इतिहास
वर्ष २०२४ कम्पनीको सेयरमूल्यका लागि निकै फलदायी रह्यो । यो वर्षको सुरुवातमा अर्थात जनवरी १७ मा कम्पनी भारतको सेयर बजारमा सबैभन्दा बढी सेयरमूल्य भएको कम्पनीको रुपमा उदायो । त्यसदिन कम्पनीको सेयरमूल्य इन्ट्रा डे कारोबारमा १० प्रतिशत अर्थात १३ हजार ५२०.७ भारुले बढेको थियो । यससँगै कम्पनीको सेयरमूल्य १ लाख ५० हजार भारु पुगेको थियो । एमआरएफ टायरको हालसम्मको उच्च मूल्य प्रतिकित्ता १ लाख ५१ हजार ४४५ रुपैयाँ रहेको छ । यस्तै यसको ५२ साताको न्यून मूल्य १ लाख ४ हजार रुपैयाँ रहेको छ ।
.png)
.jpg)
(1).png)
(1).gif)
.gif)
