काठमाण्डौ । नियमिति स्तम्भ ग्राउण्ड जिरोलाई आज हामीले मोफसलबाट पस्किएका छौं । आज हामीेले पोखराका केही ब्रोकर हाउसहरुमा पुगेर यहाँ भेटिएका लगानीकर्ता तथा ब्रोकर सञ्चालकहरुसँग सेयर बजारलगायत स्थानिय व्यापार व्यबसायको बिषयमा बुझ्ने प्रयास गरेका छौं ।
यस क्रममा पोखराका केही नयाँ तथा पुराना लगानीकर्ताहरुसँग हाम्रो साक्षात्कार भयो । काठमाण्डौमा जस्तै यहाँका ब्रोकर हाउसहरुमा पनि लगानीकर्ताहरुको उपस्थिति पातलो नै देखिन्थ्यो । धमाधम आईपीओ आउदै गर्दा ब्रोकर हाउसहरुमा केही नयाँ लगानीकर्ताहरु खाता खोल्न आएका भेटिन्थे ।
आज हामीले सबै भन्दा पहिले नेपाल स्टक हाउस (स्टक ब्रोकर नम्बर १४) को पोखरा शाखाबाट ग्राउण्ड जिरोको थालनी गर्यौं । आज बिहान ११ बज्दा नबज्दै यहाँ पुग्दा केही लगानीकर्ता ब्रोकर हाउसमा डिस्प्ले हेरेर बसेका देखिन्थे । यहाँ भोटिएका एक लगानीकर्ताले आईपीओको सेयर बेच्न आएको बताए । ‘हेर साथि, म त आईपीओको सेयर बेच्ने हो र दोल्ती हाईड्रो कम्पनीको सेयर किन्ने हो । साथिहरुले यो कम्पनी राम्रै सँग बढ्छ भनेका छन्,’उनले भने ।
आज पहिलो प्रहरमा बजार सामान्य अंकले घटेको थियो । यहाँबाट हामी न्यूरोडमा नै रहेको प्रिमियर सेक्यूरिटिज (स्टक ब्रोकर नम्बर ३२) मा पुग्यौं । यहाँ भने केही पुराना र केही नयाँ लगानीकर्ताको उपस्थिति राम्रै देखिन्थ्यो । यस ब्रोकरमा भेटिएका एक लगानीकर्ताहरुले आफू ३२ सयमा निस्कन नसकेको पीडा पोख्दै थिए । ती लगानीकर्ताले भने, ‘मैले बजार ३२ सयबाट माथि जाँदैन त भनेको हो नि । तर के गर्ने ? त्यो एउटा पोखराबाट युट्युबमा नाम चलेको मान्छेले नबेच भनेर हो नि ।’ उनीसँगै बसेका अर्का लगानीकर्ताले भने, ‘मलाई पनि त्यही नाम गरेको क्लबहाउसको साथिले डुबायो । न उसले बेच्यो न मैले नै ।’ आफू पोाखरा र काठमाण्डौको पुरानो खेलाडी बताउने ती लगानीकर्ताले सेयर बजारमा बुलमा बेचेर निश्कनै पर्ने तर्क गरे । ‘हरेक बुलमा एउटा–एउटा काम गर्नुपर्ने रहेछ । एउटा बुलमा जग्गा किन्न ,अर्को बुलमा घर बनाउने र अर्को बुलमा गाडी किन्ने गुर्नु पर्ने रहेछ साथि । बल्ल आएर बुझियो । सेयर बजारमा संधै सेयर पालेर त फाइदा रहेनछ । अहिले धेरै बाणिज्य बैंकहरुले लाभांश दिन नै सकेनन् ।’ ब्रोकर हाउसमा यस्तै गफ चल्दै थिए ।
यसै ब्रोकरमा थप केही लगानीकर्ता पनि थपिए । त्यसपछि ब्रोकर हाउसमा थप माहोल तात्तियो । यसै ब्रोकरमा भेटिएका केही लगानीकर्ताले गभर्नरको कार्यकाल पनि सकिदै गएको र त्यसपछि बजार ५ सय अंकले बढ्ने दाबी गरे ।
ब्रोकर हाउसमा यस्तै गफगाफ चल्दै थिए । यहाँबाट हामी नजिकै रहेको त्रिशक्ति सेक्यूरिटिज (स्टक ब्रोकर नम्बर ४८) मा पुग्यौं । यहाँ केही महिला लागनीकर्ता भेटिए । महिला लगानीकर्ता मध्येकी एकजनाले बजारबाट खासै नाफा कमाउन नसकेको गुनासो सुनाइन् । उनले थप्दै भनिन्, ‘एउटा कम्पनीबाट कमायो अर्कोबाट घाटा हुन्छ । मैले त एनलजीबाट त कमाएकै हो तर एक्सल डेभलमेन्ट बैंकमा फस्यो।’ उनले हाँसदै भनिन् ।
यस ब्रोकरका सञ्चालकले बजारमा कर्जाको माग नै नभएको तर्क गरे । उनले भने, ‘मेरो ब्रोकरमा बैंकनै कर्जा लिन मान्छे खोज्दै आउँछ । तर लगानीकर्ता अहिले कर्जा लिन मानेका नै छैनन् । बैंकले अहिले सस्तोमा कर्जा दिने र फेरि केही महिना पछि ब्याज बढाउने डरले लगानीकर्ता सेयर कर्जा थप्नै चाहिरहेका छैनन ।’
यहाँ भेटिएका अन्य लगानीकर्ताहरुले पनि अब बैंकको रिपोर्ट आएपछि बजार बढ्न थाल्ने र गभर्नर जाँदा बजारले राम्रै गति लिने तर्क गरे ।
केही समयपछिको बसाईपछि हामी न्यूरोडमा नै रहेको कोहिनूर सेक्यूरिटिज(स्टक ब्रोकर नम्बर ३५) मा पुग्यौं । यहाँ पनि लगानीकर्ताको उपस्थिति खासै थिएन । यहाँ भेटिएका केही लगानीकर्ताले लगानीकर्तालाई सरकारले प्रोत्साहित गर्न नसक्दा सेयर बजारले गति लिन नसकेको प्रतिक्रिया दिए ।