काठमाण्डौ । यो साता पनि हामीले विभिन्न ब्रोकरहाउसमा पुगेर लगानीकर्ताहरुको विचार सुुन्ने र बुझ्ने कार्यलाई निरन्तरता दिएका छौं । आज राजधानी लगायत देशभरको मौसम बदली थियो । काठमाण्डौको मौसम चिसो हुँदा सेयर बजारमा पनि केही चिसोपन देखिन्थ्यो ।
आज हामी सबैभन्दा पहिले राजधानीको मुटु नक्सालमा रहेको नासा सेक्युरिटिज(स्टक ब्रोकर नम्बर ५८) मा पुग्यौं । ब्रोकर हाउसमा लगानीकर्ताहरु विस्तारै आउने क्रम जारी थियो । बजार पनि विस्तारै खस्दै थियो । यत्तिकैमा एक लगानीकर्ताले भने,‘ल हेर्नुस् बोटलर्स नेपाल(बालाजु) बढेको बढ्यै छ । अघिल्लो महिना ६ हजारको सेयर अहिले २३ हजार पुग्यो । सेयर त यस्तो पो किन्नुपर्ने रहेछ ।’
उनीसँगै बसेका अर्का एक लगानीकर्ताले भने,‘यस्ता कम्पनीले आफैं किन्ने अनि आफै बेच्ने गर्छन । युनिलिभर पनि त्यही हो ।
यही ब्रोकरमा भेटिएका एक लगानीकर्ताले ठट्यौली पारामा भने,‘बाहिर पानी परेर बजार पनि घट्यो । मौसम सफा भएपछि बजार बढ्छ । पैसाको आवश्यकताले ६–७ लाखको सेयर बेच्नु थियो । सबै सेयर घाटामा छ । एचआरएलमा त म एकसय रुपैयाँ नै घाटामा छु । यो कम्पनीको आज ८० प्रतिशत हकप्रद र ४ प्रतिशत बोनस पारित हुँदै छ । खै त सेयर बढ्दै बढ्दैन त ।’
उनीसँगै बसेका अर्का एक लगानीकर्ताले २५ प्रतिशत लाभांश घोषणा गरेको सन् नेपाल लाइफको समेत सेयरमूल्य नबढेको बताए । ‘त्यत्रो बोनस घोषणा गरेको त बढेन, ४ प्रतिशत घोषणा गरेको हिमालयन रिको बढ्छ त ?’ उनले भने,‘माथि बोसले सेयर बेच्न त भनेकै हो नि सुनिन के गर्नु , अहिले यो दिन आयो ।’
केही समय मौनता छायो । मौनतालाई चिर्दै पछिल्लो सिटमा बसेका एक लगानीकर्ताले मुख खोले,‘ब्रोकरहरुले पनि सेयर नकिन्दा बजार घट्यो । खेलाडीले केही कम्पनीमा सर्किट लागाएर सेयर बेचे । साना र सोझाको पैसा चैट भयो ।’
ब्रोकर हाउसमा यस्तै गल्फति चल्दै थियो । भित्तामा झुण्डिएको घडीले १२ बजेको संकेत गरिरहेको थियो । बजार करिब २० अंक घटेर कारोबार चल्दै थियो ।
केही समयको बसाइँपछि हामी कमलादीमा रहेको नयाँ ब्रोकर मियो सेक्युरिटिज(स्टक ब्रोकर ६६) मा पुग्यौं । मध्यदिनमा झम्–झम् वर्षा वर्षिरहेको थियो । सेयर बजार पनि त्यसरी नै खसिरहेको थियो ।
यस ब्रोकरमा लगानीकर्ताहरुको उपस्थिति सामान्य थियो । घटेको बजारप्रति इंगित गर्दै एक लगानीकर्ताले भने,‘यस्तो बजार पनि के हेर्नु ? जाँउ बरु बाहिर घुम्न ।’ नजिकै बसेका उनका मित्रले भने,‘पानी परेको छ के जानू बाहिर ? यहीँ बसौ सेयर, किन्ने यही बेला हो । कति घट्ला अब ? विस्तारै बजार पस्ने हो अब ।’
यसै ब्रोकरमा भेटिएका एक लगानीकर्ताले राजनीतिक कोणबाट विश्लेषण गर्दै भने,‘अब मन्त्रीमण्डल पनि फेरिँदैछ भन्छन । नयाँ मन्त्री आएपछि त बजार बढ्छ । झलनाथ खनाल नयाँ टीम नै लिएर एमाले पार्टी प्रबेश गर्दैछन् भन्छन । विष्णु पौडेल आए त बजार मज्जाले बढ्ने थियो ।’ उनको बोली भुँइमा नखस्दै छेउका लगानीकर्ताले भने मनको लड्डुु घिउसँग खानु साथी । त्यस्तो हुने त कहिले हो कहिले ?’
यस बेलासम्म दिनको १ बजिसकेको थियो । बजार निरन्तर घटिरहेकोे थियो । केही समयको बसाइँपछि हामी कमलादीमै रहेको कोहिनूर इन्भेष्टमेन्ट एण्ड सेक्युरिटिज (स्टक ब्रोकर नम्बर ३५) मा पुग्यौं । यहाँ पनि लगानीकर्ताहरुको उपस्थिति सामान्य थियो । यस ब्रोकरमा भेटिएका लगानीकर्ताहरु पनि बजार धेरै घटेकोले अब बढ्ने आशा व्यक्त गरिरहेका थिए । निराशाबीच आशापूर्ण स्वरमा एक लगानीकर्ताले भनेको सुनियो,‘अब मन्त्रिमण्डल हेरफेरको चर्चा पनि छ । नयाँ आए बजार सम्हालिन्छ कि ।’
केही समय त्यहाँ व्यतित गरेपछि हामी कमलादीमा नै रहेको मल्ल एण्ड मल्ल सेक्युरिटिज (स्टक ब्रोकर नम्बर ११) मा पुग्यौं । यस बेलासम्म दिनको २ बज्दै थियो । ब्रोकरहाउसमा लगानीकर्ताको उपस्थिति राम्रै थियो । हामीले केही क्षण ब्रोकर सञ्चालकसँग पनि बजारको अबस्थाबारे जिज्ञासा राख्यौं । उक्त ब्रोकरका सञ्चालकले अहिले बजारमा दीर्घकालीन लगानीकर्ता बजार प्रवेश गरेका, तर अल्पकालिन लगानीकर्ताहरु भने अझै डराइरहेका दाबी गरे ।
(नोटः ‘ग्राउण्ड जीरो’ बिजशालामा विगत केही वर्षदेखि प्रत्येक आइतबार प्रकाशन हुने नियमित स्तम्भ हो । यसअन्तर्गत हामी ब्रोकरहाउसमा पुगेर लगानीकर्ताको मनोबल बुझ्ने कोशिश गर्छौ । त्यस क्रममा यो स्तम्भमा लगानीकर्ताले बोलेका, चर्चा गरेका, ठट्यौली गरेका लगायतका सबै विषय उनीहरुकै भाषामा प्रस्तुत गर्ने कोशिश गरिन्छ । यो स्तम्भमा व्यक्त लगानीकर्ताका विचार, ब्रोकरहाउसमा सुनिएका गफ तथा ठट्टा सत्य र तथ्यमा आधारित नहुन पनि सक्छन् । यसैका आधारमा सेयर किनबेचको निर्णय गर्नुहुँदैन ।)