काठमाण्डौ । साताको पहिलो कारोबार दिन प्रकाशन हुँदै आएको नियमित साप्ताहिक स्तम्भ‘ ग्राउण्ड जिरो’लाई आज पनि हामीले निरन्तरता दिएका छौं । आज पनि हामीले बिभिन्न ब्रोकर हाउसहरुमा पुगेर लगानीकर्ताहरुको विचार बुझ्ने र सुन्ने प्रयास गरेका छौं । हामीले यात्राका थालनी ज्ञानेश्वरमा रहेको सूमेरु सेक्युरिटिज (स्टक ब्रोकर नम्बर ३९) बाट गरेका थियौं । साताको पहिलो कारोबार दिन भएकाले हुनसक्छ यो ब्रोकर हाउसमा लगानीकर्ताको उपस्थिती राम्रै थियो ।
हामी यहाँ पुग्दा कारोबारको थालनी भईसकेको थियो । लगानीकर्ता बडो चाखका साथ सेयर बजारको गतिविधि नियाली रहेका थिए । केहि समयदेखि निरन्तर ओरालो लागिरहेको बजारले साताको सुरुवात कसरी गर्ला भन्ने कौतुहलता लगानीकर्तामा पाइन्थ्यो । यसै ब्रोकरमा भेटिएका एक लगानीकर्ताले सेयर बजारबाट हैरान परेको भन्दै भने,‘हेर्नुहोस मित्र, सबै चिजको समय आउँछ । हामी अहिले आत्तिएर केही हुन्न । भाग्य भन्दा धेरै र समय भन्दा पहिले केही पनि हुन्न । म त मुक्तिनाथ कृषी कम्पनी , सर्वोत्तम सिमेन्ट र भिजन लुम्बिनी उर्जामा निकै नराम्रोसँग फसे ।’ उनले अब जेठदेखि मात्रै कारोबारको सुरुवात गर्ने ठट्यौलि पारामा भने । ‘जे भएता पनि १० प्रतिशत ब्रोकर कमिसन त कम पर्छ ।’ उनले भने ।
एक जना लगानीकर्ता भने ब्रोकर चकलेट बाँडिरहेका भेटिए । उनले आफ्नो जन्मदिनको अवसरमा त्यहाँ उपस्थित लगानीकर्तालाई चकलेट बाँडिरहेका थिए । ‘म त संधै जन्म दिनको दिन सेयर किन्छु साथिहरु, जन्मदिनका दिन किनेको सेयरमा अहिले सम्म घाटा व्यहोर्नु परेको रेकर्ड छैन ।चकलेट बाड्दै उनले भने ।
यसै ब्रोकरमा भेटिएका अर्को एक लगानीकर्ताले नेपालको सेयर बजारमा प्रत्येक ५/५ बर्षमा बुल आउने र अब ८२ सालबाट असली बुल आउने भनेको सुनियो । ‘विगतको प्याटर्न हेर्ने हो भने नेपाली बजारमा प्रत्येक ५/५ वर्षमा बुल आउने गरेको छ । अबको बुल २०८२ सालबाट आउँछ ढुक्क हुनुस ।’ निरन्तरको गिरावटले निराश भएका लगानीकर्तालाई सान्तवना दिदैं उनले भने । ब्रोकर हाउसमा यस्तै गल्फति चल्दै थिए । बजार समान्य अंकले तल माथि गर्दै थियो ।
यहाँबाट हामी चार खालस्थित श्री कृष्ण सेक्युरिटिज(स्टक ब्रोकर नम्बर २८) मा पुग्यौं । यहाँ पनि लगानीकर्ताहरुको उपस्थिति बाक्लै थियो । लगानीकर्ताहरु बजारको उतारचढाव नियाल्न व्यस्त थिए । यहाँ भने लगानीकर्तामाझ माइक्रो फाइनान्सको चर्चा चल्दै थियो । यसै ब्रोकरमा भेटिएकी एक महिला लगानीकताले आफूले सबैको लघुवित्त खरिद गरेको बताउँदै भनिन्,‘अहिले त ग्रुपमा नचले कामै रहेनछ । मलाई त साथिहरुले यही माइक्रोमा लगानी गर्न सुझाव दिएका छन् ।’
बाहिर झमझम पानी बर्षदै थियो । यता सेयर बजार भने करिब १० अंकले उकालो लागेको थियो । केही लगानीकर्ताहरुले ग्रिन भेञ्चर तथा चिलिमे जलविद्युत कम्पनीको चर्चा समेत गरेको सुनियो ।
केही समय यहाँ व्यतित गरेपछि हामी क्यापिटल म्याक्स सेक्युरिटिज (स्टक ब्रोकर नम्बर ६२) मा पुग्यौं । यहाँ पनि लगानीकर्ताको राम्रै संख्यामा भेला भएका थिए । यस ब्रोकरमा केहि लगानीकर्ताहरु आफ्नै कम्प्युटरमा प्राविधिक पक्ष केलाउँदै कारोबार गरिरहेका भेटिए । यहाँ भेटिएकी एक महिला लगानीकर्ताले चार्ट देखाउँदै प्राविधिक रुपमा बजारले खरिद कन्फरमेसन नदिएका कारण आफू पर्ख र हेरको अवस्थामा रहेको सुनाइन् । उनले भनिन्, ‘एउटा भोल्युमसहितको राम्रो बुलिस क्याण्डल बनेमा बजार पस्न हुन्थ्यो । तर बजारमा त्यस्तो अवस्था बन्नै सकेन ।’
केही समयको बसाई पछि हामी कमल पोखरी अगाडी रहेको क्रियएटिभ सेक्युरिटिज(स्टक ब्रोकर नम्बर ४०) मा पुग्यौं । यहाँ भने लगानीकर्ताको उपस्थिती खासै थिएन । यहाँ भेटिएका एक लगानीकर्ताले बजार ट्रेडर र नयाँ ब्रोकरले बिगारेको आरोप लगाए । ‘अहिले बजारमा १० रुपैयाँ आयो कि बेचि हाल्छन् । यस्तो भए पछि कसरी बजार उँभो लाग्छ ? ’ उनले ठूलो स्वरमा भने ।