काठमाण्डौ । आफूद्वारा नियमन बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुका सामान्य कमजोरीप्रति समेत प्रश्न गर्ने र नसिहतसम्म दिन पछि नपर्ने नेपाल राष्ट्रबैंक सूचना अपडेट र त्यसको व्यवस्थापनमा निकै लापरबाह देखिएको छ ।
केन्द्रीय बैंकले आफ्नो बेवाइसाइटमार्फत सार्वजनिक गर्नुपर्ने र नियमित अपडेट गर्नुपर्ने सार्वजनिक सरोकारका कतिपय महत्वपूर्ण सूचना समेत पुरानै राखेर सर्वसाधारणलाई रनभूल्लमा पार्दै आएको छ ।
देशमा रहेका बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुको मुख्य सूचकहरु अपेडट गर्ने विषयमा राष्ट्रबैंक निकै लापरबाह देखिएको छ । केही समयअघि १० दिनसम्म त्यस्ता सूचना वेबसाइटमा अपडेट नै नगरेको विषयमा बिजशालाले समाचार प्रकाशित गरेपछि केही साता त्यसमा सुधार भएको थियो । तर, पुरानो रोग फेरि बल्झिएको छ । यसपटक पनि ८ दिनसम्म लगातार महत्वपूर्ण सूचनाको अपडेट केन्द्रीय बैंकले वेबसाइटमा गरेको छैन ।
केन्द्रीय बैंकको बेवसाइटमा कुल निक्षेप, वाणिज्य बैंकको कुल निक्षेप, अन्य वित्तीय संस्थाको कुल निक्षेप, कुल कर्जा प्रवाहको अवस्था, वाणिज्य बैंकहरुको मात्रै कुल कर्जा प्रवाहको अवस्था, अन्य वित्तीय संस्थाको कुल कर्जा प्रवाहको अवस्था, कर्जा निक्षेप अनुपात, अन्तर बैंक ब्याजदर जस्ता महत्वपूर्ण सूचकमा नियमित अपडेट हुने गरेको छैन ।
वेबसाइटमा यी महत्वपूर्ण सूचकहरु अझै पनि ८ दिन अगाडिका छन् । अर्थात जुन १३ देखि पछाडिका यी सूचकहरुको राष्ट्रबैंकले अपडेट नै गरेको छैन । केन्द्रीय बैंकका एक अधिकारीकाअनुसार जुन १३ मा बैंक तथा वित्तीय संस्थामा रहेको निक्षेप जति थियो, जुन २० सम्ममा २० अर्बभन्दा बढीले वृद्धि भइसकेको छ । तर, यो सूचना सर्वसाधारणले थाहा पाउन सकेका छैनन् ।
खासमा यो सूचनाको प्रत्येक दिनको अपेडट केन्द्रीय बैंकले गर्नुपर्ने हो, तर गर्दैन ।
सर्वसाधारणको पहुँचका लागि यस्ता सूचना केन्द्रीय बैंकले प्रकाशित गर्नुपर्ने हुन्छ । उनीहरुको पहुँच केन्द्रीय बैंकको उच्चतहसम्म हुँदैन । यतिसम्मकी कतिपय बैंक तथा वित्तीय संस्थाको उच्च व्यवस्थापनको समेत केन्द्रीय बैंकको टप लेभलसम्म पहुँच हुँदैन । जसका कारण यस्ता बैंक तथा वित्तीय संस्था समेत राष्ट्रबैंकको वेबसाइटमा प्रकाशित यिनै इण्डिकेटरहरु हेरेर निक्षेप तथा कर्जा प्रवाहको अवस्था, अन्तर बैंक ब्याजदरको अवस्था र तिनै सूचकका आधारमा तरलता व्यवस्थापन, निकट भविष्यको रणनीति लगायत बनाउने गर्दछन्।
‘मुख्य इण्डिकेटरको नियमित अपडेट नहुँदा हामीलाई रणनीति बनाउन गाह्रो पर्छ । सूचनासम्म भित्री पहुँच हुनेहरुले बजारमा चलखेल गर्ने मौका पाउँछन् ।’ एक बैंकरले भने–‘यति सानो कुरा समेत राष्ट्रबैंकले नबुझ्नु लापरबाहीको पराकाष्ठा हो । ८ दिनअगाडिको बासी सूचनाका आधारमा रणनीति बनाउँदै बस्नु हाम्रो बाध्यता बनेको छ । कसैले समाचार लेखे केही समय प्रवृतिमा सुधारजस्तो देखिन्छ, फेरि समस्या उस्तै भइहाल्छ ।’
राष्ट्रबैंकको लापरबाहीको विषयमा बुझ्न खोज्दा कुनै पनि जिम्मेवार अधिकारी बोल्न चाहनेन् ।