काठमाण्डौ । लघुबीमा कम्पनीहरु सञ्चालनमा आएपछि ठूला निर्जीवन बीमकहरुको लघुबीमा व्यवसाय ७३.३० प्रतिशतले घट्न पुगेको छ । सञ्चालनमा रहेका १४ निर्जीवन बीमा कम्पनीमध्ये हाल ११ वटा कम्पनीले लघुबीमा व्यवसाय गर्दै आइरहेका छन् ।
नेपाल बीमा प्राधिकरणका अनुसार निर्जीवन बीमा कम्पनीहरुले चालु आर्थिक वर्षको ११ महिनासम्ममा लघुबीमा व्यवसायमार्फत १ करोड ७४ लाख रुपैयाँ प्रिमियम संकलन गरेका छन् ।
यो व्यवसाय गत आवको सोही अवधिसम्मको तुलनामा ७३.३० प्रतिशतले कम हो । गत आवको यसै अवधिसम्म निर्जीवन बीमा कम्पनीहरुले लघुबीमा व्यवसायमार्फत ६ करोड ५२ लाख रुपैयाँ प्रिमियम संकलन गरेका थिए ।
लघुबीमा कम्पनीहरु सञ्चालनमा आउन थालेपनि ठूला कम्पनीहरुले लघुबीमालेख बिक्रीबाट भित्र्याउने व्यवसाय नै घट्न पुगेको छ ।
हाल चारवटा निर्जीवन लघुबीमा कम्पनी सञ्चालनमा छन् । नेपाल माइक्रो, प्रोटेक्टिभ माइक्रो इन्स्योरेन्स, स्टार माइक्रो इन्स्योरेन्स र ट्रस्ट माइक्रो इन्स्योरेन्स । जेठ महिनाको अन्त्यसम्म चार निर्जीवन लघुबीमा कम्पनीले २३ करोड ९१ लाख रुपैयाँ प्रिमियम संकलन गरेका छन् ।
नेपाल बीमा प्राधिकरणले न्यून आय भएका वर्ग र पिछडिएको क्षेत्रमा बीमाको पहुँच पुगोस भन्ने मुख्य उद्देश्यका साथ लघुबीमाको लाइसेन्स बाँडेको थियो । प्राधिकरणका अनुसार ठूला बीमकहरुले प्राधिकरणको निर्देशनअनुसार लक्ष्य पुरा गर्न नसक्दा लघुबीमा व्यवसाय गर्नकै लागि लघुबीमा कम्पनीको लाइसेन्स वितरण गरिएको थियो ।
प्राधिकरणले लघुबीमा कम्पनी स्थापनाको लागि बाटो खुलाउँदै गत वर्ष भदौ ६ गते लघुबीमा संस्थापना तथा दर्ता सम्बन्धि निर्देशिका २०७९ जारी गरेको थियो ।
निर्देशिका अनुसार पब्लिक लिमिटेड कम्पनीको रूपमा दर्ता हुनुपर्ने कम्पनीले चुक्ता पूँजीको न्युनतम ३० प्रतिशत शेयर सर्वसाधारणलाई निष्काशन गर्नुपर्ने उल्लेख छ ।
यस्तै संस्थापकको पनि न्युनतम ५१ प्रतिशत शेयर हुनुपर्ने निर्देशिकामा व्यवस्था छ । लघु बीमा कम्पनीको कर्पोरेट कार्यालय काठमाडौं उपत्यका बाहिर हुनुपर्ने पनि निर्देशिकामा उल्लेख छ ।
प्राधिकरणले लघुबीमाको लाइसेन्स बाँडेपछि ठूला बीमकहरुको केही प्रतिशत भएपनि ब्यवसाय हिस्सा खोसिएको छ । लघुबीमा कम्पनीहरुले पनि सञ्चालनमा आएदेखि नै आक्रामक रुपमा व्यवसाय बढाउँदै लगेका छन् । यता ठूला कम्पनीहरुको यस्तो बीमालेख बिक्रीमा नै संकुचन देखिन थालेको छ ।
लघुबीमा व्यवसाय गर्दै आएका ११ वटा ठूला निर्जीवन बीमा कम्पनीमा हाल १९ हजार २३२ वटा लघुबीमालेख सक्रिय छन् । यता ४ वटा लघुबीमा कम्पनीमा भने सो अवधिसम्म १ लाख ४ हजार २७९ वटा बीमालेख सक्रिय छन् ।
यसर्थ ग्रामिण एवं दुर्गम भेगमा बसोबास गर्ने नागरिकले आफ्नो स–सानो रकमबाट आफु र आफ्नो परिवार, घर, व्यवसाय, खेतीपाती, पशुपन्छी, जडिबुटीलगायतको बीमा गरी जोखिम बीमा कम्पनीहरुलाई हस्तान्तरण गर्न लाइसेन्स बाँडेको प्राधिकरणको लक्ष्य केही हदसम्म पुरा भएको छ ।
लुघबीमा कम्पनीहरुमा सर्वाधिक नेपाल माइक्रो इन्स्योरेन्सले ८ करोड ८३ लाख रुपैयाँ प्रिमियम संकलन गरेको छ । त्यस्तै, दोस्रोमा प्रोटेक्टिभ इन्स्योरेन्सले ७ करोड ४९ लाख रुपैयाँ, तेस्रोमा स्टार माइक्रोले ५ करोड ३७ लाख रुपैयाँ र ट्रस्ट माइक्रोले २ करोड २० लाख रुपैयाँ प्रिमियम संकलन गरेको छ ।