काठमाण्डौ । ग्रासरुट तहदेखि पूँजी बजारका लगानीकर्ताको कथा–व्यथा समेट्ने नियमिति साप्ताहिक स्तम्भ ग्राउण्ड जिरोलाई आज पनि पकिस्दै छौं । ग्राउण्ड जिरोलाई निरन्तरता दिने क्रममा आज हामी कमलादी आसपासका ब्रोकरहाउस धाएका थियौं ।
हामीले कोहिनूर सेक्यूरिटिज (स्टक ब्रोकर नम्बर ३५) यसको थालनी गरेका थियौं । आजको प्रि–ओपन सेशनमा नेप्से परिसूचक १६ अंकले बढेको थियो । ११ बजे नियमित कारोबार खुलेसँगै बजार केही मिनेट बढेको थियो भने त्यपछि घट्ने/बढ्ने क्रममा जारी रह्यो । हामी यो ब्रोकर हाउसमा पुग्दा लगानीकर्ताले भेला भईसकेका थिए । कोही कारोबार गर्न, कोही लगानीको रणनीति बनाउन त कोही कारोबारको उपयुक्त समयको पर्खाइमा थिए ।
यहाँ भेटिएका एक लगानीकर्ताले आफू हिमालयन रि इन्स्योरेन्सको सेयर किन्न आएको बताए । उनले यसो भन्दै गर्दा उनीसँगै बसेका लगानीकर्ताले उनलाई रोक्दै भने, ‘ एकछिन पर्खनुस् । प्राविधिक विश्लेषकहरुले बजारमा करेक्नस आउन सक्ने भनेका छन् रे, त्यसैले केही बेर हेरौ न । अन्त्यसम्म बजारले कस्तो रुप लिन्छ ?’ उनले यस्तो भनेपछि सेयर किन्न ठिक्क परेका लगानीकर्ताले आफ्नो निर्णय परिवर्तन गरे ।
यसै ब्रोकरमा भेटिएकी महिला लगानीकर्ता पनि आजको बजारको विषयमा केही दुविधा रहेको बताइन् । उनलाई एक पुरुष लगानीकर्ताले सेयर बजारमा बढ्दा बेच्ने र घट्दा किन्ने सामान्य नियम भएकाले दुविधामा नपर्न सल्लाह दिएको सुनियो ।
यस्तै एक अन्य लगानीकर्ता भने सरकारको नीतिमा कुनै परिवर्तन नभएको कारण बजार घटिहाले पनि त्यो करेक्नस मात्रै हुने भन्दै त्यहाँ उपस्थित अन्य लगानीकर्तालाई सान्तवना दिदैं थिए । ‘अझै पनि बजारमा बैंकिङ र इन्स्योरेन्स क्षेत्र बढ्न बाँकी छन् । बजार केही घटेपनि त्यो सामान्य करेक्सन मात्रै हुनेछ,’ उनले बजार घटेर आत्तिएका लगानीकर्तालाई सान्त पार्न खोजे ।
केही समयको बसाई पछि हामी मल्ल एण्ड मल्ल सेक्युरिटिज (स्टक ब्रोकर नम्बर ११) तर्फ लाग्यौं । यहाँ पनि लगानीकर्ताको उपस्थिति राम्रै थियो । बजार सामान्य अंकले बढेको थियो । ब्रोकर हाउसमा भेटिएका लगानीकर्ताहरु बजारप्रति सकरात्मक नै रहेको सुनिन्थ्यो । एक लगानीकर्ता भने बजार जति बढे पनि आफ्नो साँवा अझै नउठेको गुनासो गर्दै थिए । ‘अघिल्लो बुलमा २५ सय माथि किनेको एउटा माइक्रो फाइनान्समा अझै प्रतिकित्ता एक हजार नोक्सान छ । बजार बढ्यो भनेर के गर्नु आफ्नो त अझै घाटामै छु,’ उनले आफ्नो पिडा पोखे ।
ब्रोकर हाउसमा यस्ता वार्तालापको सिलसिला चल्दै थियो । बजार पनि आफ्नो गतिमा तलमाथि गर्दै थियो । हामी भने श्रीहरि सेक्युरिटिज (स्टक ब्रोकर नम्बर ५६) तर्फ लम्कियौं । यहाँ पनि लगानीकर्ताको कमी थिएन । यहाँ भेटिएका लगानीकर्ताले २ दिन परेको सार्वजनिक बिदाका कारण बजारमा सुस्तता आउन सक्ने लख काट्दै थिए । यसै मध्येबाट एक जनाले उपत्यका मात्रै बिदा हुँदा सेयर बजार बन्द गर्न आवश्यक नरहेको तर्क राखे । ‘सेयर बजार बन्द हुँदा हामीलाई त दिन काट्नै गाह्रो हुन्छ,’ उनले भने ।
यस बेलासम्म दिनको २ बज्दै थियो । ‘धितोपत्र बोर्डले ब्रोकरहरुको हिसाब मागेको छ रे । अब ब्रोकरहरुले पहिले जस्तो लिमिट दिदैन जस्तो छ, एक जना लगानीकर्ताले भिडबाट बोलेको सुनियो । उनको भनाईप्रति प्रतिक्रिया जनाउँदै अर्का लगानीकर्ताले भने, ‘ब्रोकरले लिमिट ग्राहक हेरेर दिने हो । राम्रा ग्राहकलाई लिमिट रोकिदैन ।’
केही समयको यहाँ व्यतित गरेपछि हामीले नयाँ गन्तव्यको रुपमा नक्सालमा नै रहेको नासा सेक्युरिटिज (स्टक ब्रोकर नम्बर ५८) लाई रोज्यौ । हामी यहाँ पुग्दासम्म दिनको २ बजि सेकेको थियो । बजारमा केही बिक्री दवाब पर्दै थियो । ‘लौ एनएफएसमा आजपनि खरिदकर्ता छैनन् खेलाडी निस्के जस्ता छन्,’ नेपाल फाइनान्सलाई लक्षित गर्दै एक लगानीकर्ता भने ।
यो ब्रोकरमा केही लगानीकर्ता प्राविधिक चार्ट हेरेर कारोबार गर्दै थिए । लगानीकर्ताको भिडबाट एकजनाले अब बजारले ३०४५ को विन्दुमा प्रतिरोधको सामना गर्ने दाबी गरे । बजारले अन्तिम समयमा बिक्री दबावको सामना गर्दै छ । आजलाई खारिद रोक्नुपर्ला जस्तो छ साथिहरु,’ उनले भने । छेउमै बसेका एक लगानीकर्ताले जवाफ दिए, ‘खै सेयर बजारमा कारोबार गर्न नै जानिएन बेचेको ५० बढ्छ किनेको जम्मा १० रुपैयाँ मात्रै बढ्छ ।’