खिर खाएर साउन १५ मनाइँदै

NEWS
मंगलवार, श्रावण १५,२०८१ 07:49:24

काठमाण्डौ । साउन १५ गते आज नेपाली समाजमा खिर खाएर मनाइँदैछ । दुधमा मरमसलालगायतका सामाग्री हालेर बनाइने खिरले स्वास्थ्यलाई राम्रो गर्ने भएकाले खिर खाने प्रचलनको सुरुवात भएको जनविश्वास रहेको छ ।

वर्षा ऋतुका बेला असार १५ गते दही चिउरा र साउन १५ गते खिर खाने प्राचिन कालदेखि नेपाली परम्परा रहि आएको छ ।

संस्कृत भाषामा पायस भनिने खिर सात्विक आहारमध्येमा उत्तम मानिने गर्छ । यसर्थ पितृ एवं देव कार्यमा पनि खिरलाई महत्वपूर्ण वस्तुका रुपमा वैदिक शास्त्रमा वर्णन गरिएको पाइन्छ ।

साउन महिना भगवान शिवको महिना भएकाले दुध र दुधबाट बनेका परिकार भगवान शिवलाई चढाइन्छ ।

खिर खाने दिनलाई साउन महिनाको महत्वको बिम्वका रुपमा समेत लिइन्छ । साउन महिना वर्षाको महिना हुने भएकाले चारैतिर हरियाली छाएको हुन्छ । जसका कारण गाईभैसीले राम्रो दुध दिने भएकाले घरमा खिर बनाएर खाने र इष्टमित्र तथा आफन्तलाई खुवाउने चलन रहेको छ । यसका साथै असारमा रोपाईं गरेर थाकेको जिउलाई खिरले राहात प्रदान गर्नुका साथै स्फुर्ति समेत प्रदान गर्छ । यसैले खिरको सांस्कृतिक तथा वैज्ञानिक महत्व रहेको छ ।