काठमाण्डौ। अफ्रिकी देश बोत्सवानामा २ हजार ४ सय ९२ क्यारेटको ठूलो हिरा फेला परेको छ। यो संसारमा भेटिएको दोस्रो ठूलो हिरा हो। क्यानडाको खानी कम्पनी लुकारा डायमण्ड कर्पोरेशनद्वारा सञ्चालित बोत्सवानाको कारोवे खानीमा फेला परेको बताइएको छ।
यसको अहिलेसम्म पूर्ण मूल्याङ्कन हुन सकेको छैन। त्यसैले यसको गुणस्तरबारे केही पनि भन्न नमिल्ने जनाइएको छ।अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्महरुका अनुसार यो संसारमा फेला परेको दोस्रो ठूलो हिरा हो। जुन ३,१०६ क्यारेट कुलिनन डायमन्ड भन्दा धेरै ठूलो छ।
कुलिनन डायमन्ड १२० वर्ष पहिले दक्षिण अफ्रिकामा पत्ता लगाइएको थियो। खानीमा रहेका बहुमूल्य पत्थर र हिरा पहिचान गर्न एक्स–रे प्रविधिको प्रयोग गरेर यो खोज गरिएको बताइएको छ। यसले क्यारोवेको बिरुवाले प्रशोधन गर्न र ठूला रत्नहरू नछोडिकन पहिचान गर्न सक्ने पनि बताइएको छ।
किनभने बहुमूल्य पत्थरहरू निकाल्न सयौं टन चट्टान तोड्नु चुनौतीपूर्ण छ। लुकाराको यो खोज हिराको मूल्यमा आएको गिरावटको बीचमा भएको हो। उद्योगले केही समयदेखि धेरै चुनौतीहरूको सामना गरिरहेको छ।
कम्पनीले फेला पारेको हिरा कम गुणस्तरको हुन सक्छ। तर यति ठूलो ढुङ्गा बरामद गर्नु पनि लुकाराका लागि ठूलो उपलब्धि भएको बताइएको छ।
लुकाराका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत विलियम ल्याम्बले विज्ञप्तिमा भनेका छन् ‘यति ठूलो, उच्च गुणस्तरको ढुङ्गालाई राख्ने क्षमताले हीरा रिकभरीमा हाम्रो दृष्टिकोणको प्रभावकारिता देखाउँछ।’
अहिलेसम्म पत्ता लागेको सबैभन्दा ठूलो हिरा कुलिनन हो। जुन सन् १९०५ मा दक्षिण अफ्रिकाको प्रिटोरिया नजिक फेला परेको थियो। यसलाई धेरै पालिश गरिएका रत्नहरूमा काटिएको थियो।
दुई ठूला हिराहरू अफ्रिकाको ग्रेट स्टार र अफ्रिकाको सानो तारा बेलायतको क्राउन ज्वेल्समा सेट गरिएको छ। यस्ता हिराहरु हालसम्म फेला नपरेको जनाइएको छ। - एजेन्सी