कसले पाउँदैछ रतन टाटाको १० हजार करोड भारु बराबरको सम्पत्ति ? उत्तराधीकारीको रुपमा कुकुर पनि !

काठमाण्डौ । देशको सबैभन्दा ठूलो औद्योगिक घराना टाटा समूहको धेरै वर्ष नेतृत्व गरेका रतन टाटाको हालै निधन भएको छ । उनले करिब १०,००० करोड भारु बराबरको सम्पत्ति छाडेर गए ।  

उनले आफ्नो इच्छा पूरा गर्ने जिम्मेवारी चारजनालाई दिएका छन् । आफ्नो इच्छामा उनले आफ्नो जर्मन शेफर्ड कुकुर टिटोको ुअसीमितु हेरचाह सुनिश्चित गर्न समेत आफ्नो मृत्युअघि नै सम्पत्ति छुट्याएका छन् ।  

भारतमा कुनै उद्योगीले आफ्नो इच्छामा यस्तो व्यवस्था गरेको सायद यो पहिलो पटक हो । पश्चिमी देशहरूमा घरपालुवा जनावरहरूका लागि सम्पत्ति छोड्नु असामान्य होइन, तर यो भारत वा नेपालजस्ता देशका लागि भने अनौठो र दुर्लभ घटना हो । 

रतन टाटाले आफ्नो फाउन्डेसन, भाइ जिमी टाटा, सौतेनी बहिनीहरू शिरिन र डायना जीजीभोय, हाउस स्टाफ र अन्यलाई पनि आफ्नो सम्पत्तिमा सरोकारवालाको रूपमा प्रस्तुत गरेका भेटिएको भारतीय मिडियाहरुले जनाएका छन् ।  

टाटाको सम्पत्तिमा अलिबागमा २,००० वर्ग फुटको बंगला, मुम्बईको जुहुमा दुई तले घर, ३५० करोडको एफडी र टाटा समूहको होल्डिङ कम्पनी टाटा सन्सको ०.८३ प्रतिशत सेयर समावेश छ।  

टिटोलाई रतन टाटाले पाँच–छ वर्षअघि धर्मपुत्री बनाएका थिए । त्यसको हेरचाह गर्ने जिम्मेवारी उनले आफ्ना कुक राजन शालाई दिएका छन् । तीन दशकदेखि रतन टाटासँग सम्बद्ध रहेका उनको बटलर सुब्बियाहका लागि प्रावधानहरू पनि समावेश छन्।  

रतन टाटाले पनि आफ्नो विदेश यात्राको क्रममा शा र सुब्बियाका लागि डिजाइनर कपडाहरू किनेका थिए भन्ने विश्वास गरिन्छ।

मृत्युअघि छाडेको आधिकारिक पत्रमा रतन टाटाका कार्यकारी सहायक शान्तनु नायडूको नाम पनि छ। टाटाले नायडूको उद्यम गुडफेलोमा आफ्नो हिस्सेदारी त्यागेका छन् । उनले विदेशमा शिक्षाका लागि नायडूले लिएको व्यक्तिगत ऋण पनि माफ गरिदिएका छन् ।  

टाटा समूहको परोपकारी ट्रस्टहरूलाई शेयर जारी गर्ने परम्परा छ। रतन टाटाले पनि यसको खण्डन गरेका छन् । उनको सेयर रतन टाटा एन्डाउमेन्ट फाउन्डेसन (आरटीईएफ)लाई हस्तान्तरण गरिनेछ। स्रोतका अनुसार टाटा सन्सका प्रमुख एन चन्द्रशेखरन आरटीईएफको अध्यक्ष बन्न सक्नेछन्।

रतन टाटा हेल्काई हाउस, कोलाबामा बस्थे। यो टाटा सन्सको १०० प्रतिशत सहायक कम्पनी एभर्ट इन्भेस्टमेन्टको स्वामित्वमा छ। यसको भविष्य इवार्टले तय गर्नेछ।  

हेल्काई हाउस र अलिबाग बंगला रतन टाटाले डिजाइन गरेका थिए। तर, अलिबागको सम्पत्तिको विषयमा भने अझै स्पष्ट भइसकेको छैन ।  

जुहू हाउस एक चौथाई एकडमा फैलिएको छ। यो रतन टाटा र उनको परिवारद्वारा विरासतमा आएको सम्पत्ति थियो। दुई दशकभन्दा बढी समयदेखि बन्द रहेको र अहिले बिक्री गर्ने योजना रहेको स्रोतले जनाएको छ ।

गाडीको फ्लीट कसले पाउने ?

टाटा सन्सको शेयर बाहेक, टाटा समूहका अन्य कम्पनीहरूमा रतन टाटाको शेयर पनि आरटीईएफमा हस्तान्तरण गरिनेछ। वर्ष २०२२ मा स्थापित, आरटीईएफ गैरलाभकारी कारणहरू प्रवर्द्धनमा केन्द्रित खण्ड ८ अन्तर्गतको कम्पनी हो। यसले २०२३ मा टाटा टेक्नोलोजीजको आईपीओ भन्दा ठीक अगाडि टाटा मोटर्सबाट १४७ करोड रुपैयाँमा टाटा टेक्नोलोजीको शेयरहरू खरिद गरेर आफ्नो पहिलो इक्विटी लगानी गरेको थियो। यसपछि टाटा डिजिटलमा सानो सेयर खरिद गरिएको थियो।

रतन टाटाले आरएनटी एसोसिएट्स र आरएनटी सल्लाहकार मार्फत लगानी गरेका थिए। यो लगानी बेचेर आय आरटीईएफलाई दिइनेछ। रतन टाटासँग २० देखि ३० वटा गाडी थिए। यसमा धेरै लक्जरी मोडेलहरू पनि समावेश छन्। यी गाडीहरू कोलाबाको हलेकाई हाउस र ताज वेलिंगटन मेउज सेवा अपार्टमेन्टमा राखिएका छन्। यो संग्रह के गर्ने भन्ने विषय अझै विचाराधीन छ।  

टाटा समूहले तिनीहरूलाई किन्न र पुणे संग्रहालयमा राख्न सक्छ वा तिनीहरूलाई लिलामी गर्न पनि सक्छ ।  

टाटाका धेरै पुरस्कार र सम्मानहरू टाटा सेन्ट्रल आर्काइभ्सलाई दान गरिनेछ ताकि उनको विरासतलाई भावी पुस्ताका लागि सुरक्षित गर्न सकोस्। १०० अर्ब डलरभन्दा बढीको टाटा समूहको नेतृत्व गरे पनि रतन टाटाको समूहका कम्पनीहरूमा सीमित हिस्सेदारी थियो। यही कारण उनी धनीको सूचीमा कहिल्यै परेनन् ।  

उनको इच्छा बम्बई उच्च अदालतबाट प्रमाणित हुने अपेक्षा गरिएको छ। यो प्रक्रिया पूरा हुन धेरै महिना लाग्नसक्ने अड्कलबाजी भइरहेको छ ।  

-एजेन्सीहरुको सहयोगमा