हकप्रद प्रक्रियामा १० बीमकः चार बीमा कम्पनीको चुक्तापूँजी अझै नपुग्ने, बोनस बाँड्ने सम्भावना कति ?

काठमाण्डौ । नेपाल बीमा प्राधिकरणले बीमा कम्पनीलाई चुक्तापूँजी बढाउन निर्देशन दिएसँगै करिब एक दर्जन बीमा कम्पनीले हकप्रदको बाटो रोजेका छन् । प्राधिकरणले जीवन बीमा कम्पनीलाई ५ अर्ब रुपैयाँ र निर्जीवन बीमा कम्पनीलाई साढे २ अर्ब रुपैयाँ पुँजी पुर्याउन निर्देशन दिएको थियो ।  

नियामकको निर्देशनबमोजिम ४ जीवन बीमक र ६ निर्जीवन बीमक गरी कुल १० वटा कम्पनीले हकप्रदको बाटो रोजेका छन् । जसमध्ये जीवनतर्फ एलआइसी नेपाल र निर्जीवनतर्फ एनएलजी र नेको इन्स्योरेन्सले हकप्रद जारी गर्न नेपाल धितोपत्र बोर्डबाट समेत अनुमति पाइसकेका छन् ।  

एलआइसी नेपाल र एनएलजी इन्स्योरेन्सले हाल हकप्रद जारी गरिरहेका छन् भने नेको इन्स्योरेन्सले भने केही दिनअघि मात्रै बोर्डबाट स्वीकृति पाएको हो । अब धितोपत्र बोर्डको पाइपलाइनमा ७ वटा बीमक छन् । बोर्डले नयाँ अध्यक्ष पाएसँगै बीमा कम्पनीहरुले पनि क्रमशः हकप्रद सेयर निष्कासन गर्ने अनुमति पाउन थालेका छन् ।  

योसँगै अब बीमा कम्पनीहरुको चुक्तापुँजी बढ्ने प्रक्रिया पनि पुरा हुने देखिन्छ । कम्पनीहरुले चुक्तापुँजी बृद्धि प्रयोजनकै लागि नेपाल बीमा प्राधिकरणसँग हकप्रद जारी गर्न सैद्दान्तिक स्वीकृति माग गरेका थिए । प्राधिकरणले पनि बीमा कम्पनीहरुलाई सहुलियत प्रदान गर्दै चुक्तापुँजी बढाउने हेतुले सहजै स्वीकृति दिएको थियो ।  

तर धितोपत्र बोर्डमा करिब एक वर्ष अध्यक्ष नहुँदा बीमा कम्पनीहरुले हकप्रदको लागि अनुमति पाउन सकेका थिएनन् । तर हालसम्म तीनवटा बीमा कम्पनीले हकप्रद जारी गर्न अनुमति पाइसकेको छ । अब बाँकी ७ कम्पनीले पनि हकप्रदको अनुमति पाउने देखिन्छ ।  

हकप्रदपछि चार कम्पनीको चुक्तापुँजी अझै नपुग्ने  

हकप्रद निष्कासनपछि पनि चारवटा बीमा कम्पनीको चुक्तापुजी प्राधिकरणले तोकेबमोजिम नपुग्ने भएको छ । चुक्तापुँजी नपुग्नेमा एशियन लाइफ, नेपाल इन्स्योरेन्स, प्रभु इन्स्योरेन्स र युनाइटेड अजोड इन्स्योरेन्स रहेका छन् ।  

यी कम्पनीहरुले चुक्तापुँजी बढाउन अब बोनस सेयर बाँड्नुपर्ने हुन्छ या त अन्य विकल्प छान्नुपर्ने हुन्छ । हकप्रदपश्चात् एशियन लाइफको चुक्तापुँजी ४ अर्ब ८२ करोड २७ लाख रुपैयाँ पुग्नेछ । कम्पनीलाई अझै १७ करोड २२ लाख रुपैयाँ आवश्यक पर्नेछ ।  

त्यस्तै, नेपाल इन्स्योरेन्सको चुक्तापुँजी हकप्रदपश्चात् २ अर्ब ३० करोड १९ लाख रुपैयाँ पुग्नेछ । कम्पनीलाई पनि साढे २ अर्ब पुँजी जुटाउन अझै १९ करोड ८० लाख रुपैयाँ खाँचो पर्ने देखिन्छ ।  

यसका साथै प्रभु इन्स्योरेन्सको हकप्रदपश्चात् चुक्तापुँजी २ अर्ब २७ करोड रुपैयाँ र युनाइटेड अजोडको चुक्तापुँजी २ अर्ब ४१ करोड रुपैयाँ पुग्नेछ । प्राधिकरणले तोकेको पुँजी पुर्याउन प्रभुलाई २२ करोड ३४ लाख रुपैयाँ र युनाइटेड अजोडलाई ८ करोड ५० लाख रुपैयाँ आवश्यक पर्ने देखिन्छ ।  

बोनस सेयर बाँड्ने सम्भावना कति ?  

हकप्रद निष्कासन गर्ने १० वटा बीमा कम्पनीमध्ये चार कम्पनीको चुक्तापुँजी अझैपनि नेपाल बीमा प्राधिकरणले तोकेबमोजिम नपुग्ने देखिन्छ ।  

यदि प्राधिकरणको निर्देशनबमोजिम उक्त कम्पनीहरुले पुँजी जुटाएमा बोनस सेयरकै बाटो रोज्नुपर्ने देखिन्छ । यसबाहेक सो कम्पनीहरुलाई अध्य विकल्प देखिदैन । सोही आधारमा बोनस दिने हो भने एशियन लाइफले ३.५७ प्रतिशत बोनस दिन सक्नेछ ।  

त्यस्तै, नेपाल इन्योरेन्सलाई पनि १९ करोड ८० लाख रुपैयाँ अझै तोकेको पुँजी नपुग्ने देखिन्छ । यसर्थमा कम्पनीले सो बराबरको बोनस सेयर बाँड्ने हो भने कम्पनीले पनि ८.६० प्रतिशत बोनस सेयर दिन सक्नेछ ।  

साथै यसै आधारमा प्रभु इन्स्योरेन्सले पनि ९.८१ प्रतिशत बोनस सेयर र युनाइटेड अजोड इन्स्योरेन्सले ३.५२ प्रतिशत बोनस सेयर दिन सक्नेछ ।  

हकप्रदपश्चात् चुक्तापुँजी पुग्ने बीमा कम्पनीहरुले भने लगानीकर्तालाई बोनस सेयर बाँड्ने सम्भावना न्यून छ । एलआइसी नेपालले करिब २ वर्षयता सेयरधनीहरुलाई कुनै खालको लाभांश बाँडेको छैन । चुक्तापुँजी पुर्याउनकै लागि कम्पनीले ८० प्रतिशत हकप्रदको बाटो रोजेको थियो ।  

त्यस्तै, एनएलजी इन्स्योरेन्सले आव २०७९÷८० मा लगानीकर्तालाई ५.५० प्रतिशत लाभांश दिएको थियो । कम्पनीले चुक्तापुँजी बढाउनकै लागि सो प्रतिशत बोनस सेयर बाँडेको थियो । यस वर्षका लागि कम्पनीले लाभांश दिएमा नगद लाभांश मात्रै दिन सक्ने सम्भावना रहेको छ ।  

त्यस्तै, नेको इन्स्योरेन्सले पनि उक्त आवमा कुनै खालको लाभांश बाँडेको थिएन । कम्पनीले २५ प्रतिशत हकप्रद जारी गर्न धितोपत्र बोर्डमा निवेदन दिने तयारी गरेको थियो । सो प्रतिशत बराबर हकप्रदपश्चात कम्पनीको चुक्तापुँजी पुग्ने भएकाले कम्पनीले पनि बोनस सेयर बाँड्ने सम्भावना न्यून रहन्छ ।  

सन नेपाल लाइफले पनि पुँजी बढाउनकै लागि आव २०७९÷८०मा लगानीकर्तालाई २३।८० प्रतिशत बोनस बाँडेको थियो । कम्पनीले अपुग पुँजी बराबरको हकप्रद जारी गर्न लागेको छ । कम्पनीको लाभांश एक्चुरी भ्यालुयसनपश्चात् मात्रै तय हुनेछ ।  

त्यस्तै, प्रभु महालक्ष्मी लाइफले पनि पुँजी बढाउनको लागि १० प्रतिशत बोनस सेयर बाँडेर अपुग पुँजी बराबरको हकप्रद जारी गर्न लागेको हो । यसर्थमा कम्पनीले पनि उत्कृष्ट लाभांश दिनेमा न्युन सम्भावना रहेको छ ।  

सानिमा जिआइसीले भने सो आर्थिक वर्षमा कुनै खालको लाभांश बाँडेको थिएन । कम्पनीले पनि हकप्रदकै बाटो रोजेर बसेको थियो । हकप्रदपश्चात् कम्पनीको चुक्तापुँजी सहजै पुग्ने भएकाले कम्पनीले बोनस सेयर दिनेमा सम्भावना कम रहेको छ ।