काठमाण्डौ । पछिल्लोपटक २६०० को विन्दुबाट लगातार बढेको बजार २९२९ सम्म पुगेको थियो । लगातार ९ दिनको वृद्धिपछि भने बजारको उकालो यात्रा यतिबेला थामिएको छ । आजसहित बजार लगातार ७ दिन घटिसकेको छ । बजारमा लगातार गिरावट आएपछि सेयर बजारमा लगानीकर्ताहरुको मनबोल निकै कमजोर बन्दै गएको छ ।
पछिल्लो समय दिनभर सामान्य अंकले तलमाथि गर्ने गरिरहेको बजार अन्तिम समयमा भने ठूलो अंकले घट्न थालेको छ । लगातार ७ दिन घटेको बजारमा नेप्सेले करिब १४० अंक गुमाईसकेको छ। यसरी बजार घट्नुमा विभिन्न विश्लेषक तथा अर्थविद्ले आ–आफ्नो धारणा राखेका छन् । केहीले यसरी बजार घट्नुमा अघिल्लो साता धितोपत्र बोर्डले इन्भेष्टमेन्ट कम्पनीहरुलाई दर्ता हुन बोलाउनु , राजनीतिक रुपमा राजाबादीहरुको प्रर्दशनी र गणतन्त्रबादीहरुको कडा प्रतिकृया जस्ता विषयले सेयर बजारमा गिरावट आएको विश्लेषकहरुको मत रहेको छ ।
यसै विषयमा अर्थशास्त्री तथा बजार जानकार समेत रहेका डा. केशब श्रेष्ठले २/३ वटा कारणले बजारमा गिरावट आएको बताए । उनले भने,‘ बजार घट्नुको मुख्य कारण पहिलो कारण भनेको राजनीतिक नै हो । तर यो खासै तर्कसंगत भने देखिदैन । त्यसैगरि दोस्रो भनेको धितोपत्र बोर्डले इन्भेष्टमेन्ट कम्पनीहरुलाई सूचिकृत हुन बोलाउनु हो ।’
श्रेष्ठले इन्भेष्टमेन्ट कम्पनीहरुलाई धितोपत्र बोर्डले रेर्कडमा राख्न मात्रै थालेको बताए । बजारमा भने यस विषयमा नचाहिदो अफवाह फैलाइएको उनले बताए । ‘बोर्डको यस्तो निर्देशनले केही कालो धन्दा गर्ने इन्भेष्टमेन्ट कम्पनीहरु बाहेक अन्य कम्पनीहरुलाई खासै असर पर्दैन । बोर्डले चारवटा इन्भेष्टमेन्ट कम्पनीलाई मात्रै दोस्रो बजारमा खरिद गर्न नपाउने भनेको छ । कसैले सेयर बेच्नै परेता पनि एकैपटक बेच्दैन,’ उनले भने ।
उनले लगानीकर्ता अहिले नै डराउनु पर्ने कुनै कारण नरहेको पनि तर्क राखे ।
यसैगरि, सेयर लगानीकर्ता संघ नेपालका कार्यबाहक अध्यक्ष ताराप्रसाद फुल्लेलले पनि अहिले बजार घट्नुमा राजनीतिक विषय नै मुख्य कारण रहेको बताए । ‘अहिले बजारमा केही राजनीतिक अन्यौलता देखिन्छ। बदलिदो राजनीतिक परिवेशसँगै राजाबादीसँगै गणतन्त्रबादीहरु पनि आन्दोलनमा उत्रने समाचारहरु आए । यहि कारण लगानीकर्तामा केही डर पैदा भएको हो । तर २ ठूला दलको सरकार भएको कारण लगानीकर्ता डराउनु पर्ने अवस्था भने छैन,’ उनले भने ।
प्राविधिक रुपमा पनि बजार यहाँभन्दा तल जाने ठाँउ नरहेको उनको विचार रहेको छ । अब नयाँ गभर्नर पनि आँउदै गरेको कारण बजारले गति लिने , तरलता फालाफाल भएको बेलामा लगानीकर्ता डराउनु नपर्ने पनि उनको तर्क छ ।
तर बजार जानकार उपेन्द्र पाठकको मत भने केही फरक देखिन्छ । उनले सेयर बजारमा एचआरएल र एनआरआसी जस्ता केही ठूला कम्पनीहरु मात्रै चल्दा बढेको बजारमा तिनै कम्पनी घट्न थाले पछि बजार घट्न थालेको बताए । २७८० को विन्दुबाट खसेको बजार यदि २६५० विन्दुसम्म आए पनि डराउनु पर्ने कारण नरहेको पाठको तर्क छ । ‘किनकी अहिले ठूलो पैसा आईपीओबाट बाहिरिएको छ । एउटा आईपीओबाट मात्रै साढे २ अर्ब रुपैयाँ बजारबाट जाँदै छ । अन्य कम्पनीका आईपीओ पनि बिक्रीमा आएका छन् । ती कम्पनीहरुले पनि दोस्रो बजारको पैसा नै लाने हो । त्यही कारण बजारमा अहिले गिरावट आएको हो ।’
यद्यपी वाणिज्य बैंकमा कुनै गिरावट नआएको कारण डराउनु पर्ने अवस्था नरहेको उनले बताए ।