५ हजार भारु उधारो लिएर सुरु गरेका थिए कम्पनी, अहिले छन् ४३ हजार करोड बढीको मालिक

काठमाण्डौ । ५ हजार रुपैयाँ सापटी लिएर कम्पनी सुरु गरेका एक ब्यक्ति अहिले ४३ हजार ७०० करोडको मालिक बनेका छन् । झट्ट सुन्दा अपत्यारिलो लाग्न सक्छ तर यो वास्तविक हो ।

छिमेकी राष्ट्र भारतमा वारी नवीकरणीय टेक्नोलोजी कम्पनीका अध्यक्ष हितेश चिमणलाल दोशीले ५ हजार रुपैयाँबाट सुरु गरेको कम्पनीबाट अहिले ४३ हजार ७०० करोडको मालिक बन्न पुगेका छन् ।  

वारी नवीकरणीय टेक्नोलोजी कम्पनी अहिले भारतको सेयरबजारमा निकै चर्चामा रहेको कम्पनी हो । उक्त कम्पनीका अध्यक्ष दोशीले यो कम्पनीको सुरुवात गरेका हुन् । मुम्बईमा पढ्दै गर्दा उनी व्यापारको दुनियाँमा प्रवेश गरेका थिए ।  

सोलार प्यानल उत्पादन गर्ने कम्पनी वारी इनर्जीको आईपीओ गत सोमबार मात्रै सेयरबजारमा सूचिकृत भएको थियो । जसको आइपीओको समयदेखि नै धेरै चर्चा भएको थियो । उक्त कम्पनीको आइपीओ सेयरबजारमा सूचीकृतपश्चात् कम्पनीले आफ्ना लगानीकर्ताहरुलाई उच्च प्रतिफल दिएको छ ।  

कम्पनीको सेयर १५०३ रुपैयाँको प्राइस ब्याण्डबाट झण्डै ७० प्रतिशतले बढेर २५५० रुपैयाँमा सूचीकृत भएको थियो । सूचीकृतपश्चात दोस्रो दिन सो कम्पनीको सेयर ५ प्रतिशतले बढेर रु दुई हजार ४ सय ५४ पुगेको छ ।  

तर के तपाईलाई थाहा छ कडा प्रतिफल दिने यो कम्पनी कसरी सुरु भयो ?  

वास्तवमा वारी नवीकरणीय टेक्नोलोजी कम्पनीका अध्यक्ष हितेश चिमणलाल दोशीले यो कम्पनी सुरु गरेका थिए । मुम्बईमा पढ्दै गर्दा उनी व्यापारको दुनियाँमा प्रवेश गरेका थिए ।  

उनले सन् १९८५ मा आफन्तबाट रु ५ हजार ऋण लिएर व्यवसाय सुरु गरेका थिए । उनले ५ हजार रुपैयाँ ऋण लिएर चाप र तापक्रम नाप्ने व्यवसाय सुरु गरेका हुन् । तर, दोशीलाई पढाइ र व्यवसाय दुवै सम्हाल्न निकै गाह्रो भयो ।

पहिलो वर्षमै कम्पनीले गर्यो कमाल  

दोशीले मासिक १ हजार रुपैयाँ नाफाबाट कलेजको शुल्क र बस्ने खर्च तिर्ने गर्दथे । जब उनको ब्यापार बढ्यो उनले यसलाई कम्पनीको रुपमा दर्ता गर्ने विचार गरे ।  

सेप्टेम्बर १९८९ मा उनले आफ्नो उद्यम वारी इन्स्ट्रमेन्टको नाममा दर्ता गरे । पहिलो वर्ष उनको कम्पनीको कारोबार १२ हजार रुपैयाँ थियो । करिब ४० वर्षपछि उनको कम्पनी नवीकरणीय उर्जा क्षेत्रको सबैभन्दा ठूलो कम्पनी बनेको छ र यसको मार्केट क्याप ७१ हजार २४४ रुपैयाँ पुगिसकेको छ ।  

बुबाको किराना पसल  

एक अन्तर्वार्तामा हितेशले आफ्नो जन्म महाराष्ट्रको बुलढाना जिल्लाको एउटा सानो गाउँमा भएको बताएका थिए । उनका बुबा किराना पसल चलाउँथे । गाउँमा बिजुली, फोन जस्ता सुविधाहरु सीमित मात्रै थिए । उनको गाउँमा ७ कक्षासम्म मात्रै पढाई हुन्थ्यो, जसका कारण उनी थप अध्ययनका लागि बाहिर जानुपर्ने बाध्यता पर्यो ।  

१२ कक्षा पूरा गरेपछि उनी मुम्बई गए र मुम्बई विश्वविद्यालयको चेन्नई कलेज अफ कमर्स एण्ड इकोनोमिक्सबाट डिग्री हासिल गरे । त्यसपछि उनले व्यवसायमा चासो देखाए र त्यसपछि आफ्नो परिवारको आर्थिक बोझ १९८५ मा ऋण लिएर तापक्रम नाप्ने व्यवसाय सुरु गरे । त्यसपछि उनले कुकर, पम्प, हिटर र लालटिन जस्ता विद्युतीय उपकरणहरुको व्यवसाय थालनी गरे ।  

गाउँको मन्दिरको नाममा कम्पनीको नामाकरण  

केही वर्ष व्यवसाय गरेपछि उनले आफ्नै सानो कम्पनी स्थापना गरे र गाउँकै मन्दिरको नामबाट कम्पनीको नाम वारी इनर्जी राखे । कम्पननी सुरु गरेसँगै उनले बैंकबाट डेढलाख रुपैयाँ ऋण लिएका थिए । विस्तारै व्यवसाय पनि बढ्दै गयो र सन् २००७ मा सौर्य उपकरण उत्पादन गर्न थाल्यो ।  

यो त्यहि समय थियो जब वारी उर्जा द्रुत गतिमा बढिरहेको थियो । पहिलो पटक सबैभन्दा ठूलो अर्डर अमेरिका र युरोपका ग्राहकहरुबाट आएको थियो । विस्तारै यो कम्पनी यस क्षेत्रमा अग्रणी बन्न पुगेको छ ।  

कति छ कुल सम्पत्ति ?  

गत सोमबार वारी इनर्जी कम्पनी सेयरबजारमा सूचीकृतपश्चात् दोशी र उनको परिवार विश्वकै धनीको वर्गमा पर्न सफल भएका छन् । ब्लुमवर्ग बिलियनर्स इन्डेक्सका अनुसार वारी इनर्जीको सेयर सूचीकृत भएपछि दोशी परिवारको कुल सम्पत्ति करिब ५ अर्ब डलर (५०० करोड रुपैयाँ)पुगेको छ ।  

५७ वर्षीय हितेश दोशी वारी इनर्जीका अध्यक्ष र एमडी हुन् भने उनका दुई दाजुभाई र भतिजा समूहका सञ्चालक हुन् । दोशी परिवार इन्जिनियरिङ शाखा वारी रिन्युएबल टेक्नोलोजी लिमिटेड र उर्जा भण्डारण कम्पनी वारी टेक्नोलोजीज लिमिटेडको सबैभन्दा ठूलो सेयर होल्डर पनि हो । दुबे पहिले नै सूचीकृत कम्पनीहरु हुन् ।