.gif)
(1).gif)
_(1).gif)
.png)
भारतमा असारमा खाद्यवस्तु महँगोका कारण मुद्रास्फीति बढेको हो। खुद्रा मुद्रास्फीति बढेर ५.०८ प्रतिशत पुगेको छ। यो ४ महिनायताकै उच्च हो। अप्रिलमा ४.८५ प्रतिशत थियो। जसमा एक महिनाअघि मुद्रास्फीति ४.७५ प्रतिशत थियो। राष्ट्रिय तथ्याङ्क कार्यालयले तथ्यांक सार्वजनिक गरेको हो।
खाद्य वस्तुको मूल्यवृद्धिले मुद्रास्फीति बढेको छ। खाद्य मुद्रास्फीति ८.६९ बाट बढेर ९.३६ प्रतिशत पुगेको छ। त्यस्तै, सहरी मुद्रास्फीति पनि मासिक आधारमा ४.२१ प्रतिशतबाट बढेर ४.३९ प्रतिशत पुगेको छ। ग्रामीण मुद्रास्फीति पनि ५.३४ प्रतिशतबाट बढेर ५.६६ प्रतिशत पुगेको छ।
मुद्रास्फीतिले कसरी असर गर्छ ? मुद्रास्फीति प्रत्यक्ष रूपमा क्रय शक्तिसँग सम्बन्धित छ। उदाहरणका लागि, यदि मुद्रास्फीति दर ६प्रतिशत छ भने, कमाएको १०० रुपैयाँ मात्र ९४ रुपैयाँ हुनेछ। त्यसैले मुद्रास्फीतिलाई ध्यानमा राखेर मात्रै लगानी गर्नुपर्छ। अन्यथा तपाईंको पैसाको मूल्य घट्नेछ।
मुद्रास्फीति कसरी बढ्छ र घट्छ?
मुद्रास्फीतिको वृद्धि र गिरावट उत्पादनको माग र आपूर्तिमा निर्भर गर्दछ। यदि मानिसहरूसँग धेरै पैसा छ भने तिनीहरूले धेरै चीजहरू किन्न सक्छन्। धेरै वस्तु किन्दा वस्तुको माग बढ्छ र माग अनुसार आपूर्ति हुन नसके मूल्य बढ्छ।
यसरी बजार मुद्रास्फीतिको चपेटामा परेको छ। बजारमा पैसाको अत्यधिक प्रवाह वा वस्तुको अभावले मुद्रास्फीति निम्त्याउँछ। तर माग कम र आपूर्ति बढी भए मुद्रास्फीति कम हुन्छ।
मुद्रास्फीति ऋएक्ष् द्वारा निर्धारण गरिन्छ?
ग्राहकको रूपमा, तपाईं र म खुद्रा बजारबाट सामानहरू किन्छौं। यससँग सम्बन्धित मूल्यमा भएको परिवर्तन देखाउने काम उपभोक्ता मूल्य सूचकांक अर्थात् सीपीआईले गर्छ। सिआइपीलले सामान र सेवाहरूको लागि तिर्ने औसत मूल्य मापन गर्छ।
कच्चा तेल, वस्तुको मूल्य, उत्पादन लागत बाहेक, त्यहाँ अन्य धेरै चीजहरू छन् जसले खुद्रा मुद्रास्फीति दर निर्धारण गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छन्। करिब ३ सय वस्तुको मूल्यका आधारमा खुद्रा मुद्रास्फीति दर निर्धारण हुन्छ।
.gif)
.png)
.gif)
