.gif)
_(1).gif)
काठमाण्डौ । वाणिज्य बैंकहरु जस्तै बीमा कम्पनीले पनि नगद लाभांशमा जोड दिन थालेका छन् । नेपाल बीमा प्राधिकरणले तोकेको न्यूनतम चुक्तापूँजी पुगिसकेका बीमा कम्पनीहरुले गत आर्थिक वर्षमा नगद लाभांशलाई जोड दिएका थिए ।
बीमा प्राधिकरणले जीवन बीमा कम्पनीलाई ५ अर्ब रुपैयाँ र निर्जीवन बीमा कम्पनीलाई साढे २ अर्ब रुपैयाँ चुक्तापुँजी पुर्याउन निर्देशन दिएको थियो ।
प्राधिकरणका अनुसार बीमा कम्पनीहरुले गत आवको अन्त्यसम्म तोेकेको चुक्तापूँजी पुर्याउनु पर्ने थियो । तर धितोपत्र बोर्डमा अध्यक्ष नहुँदा हकप्रद प्रक्रिया रोकिएपछि तोकेको समयमा नै अधिकांश कम्पनीले न्यूनतम चुक्तापूँजी पुर्याउन सकेनन् । जसबमोजिम प्राधिकरण थप लचिलो बन्दै जगेडा कोषमा भएको रकमलाई पूँजीको रुपमा गणना गर्न पाउने गरी व्यवस्था ल्याएको छ ।
प्राधिकरणले तोकेको समयमा जीवनबीमातर्फ नेपाल लाइफ, नेशनल लाइफ र हिमालयन लाइफले तोकेको चुक्तापूँजी पुर्याएको थियो भने निर्जीवनतर्फ सिद्धार्थ प्रिमियर, आइजीआई प्रुडेन्सियल, सगरमाथा लुम्बिनी र शिखर इन्स्योरेन्सले मात्रै तोकेको पुँजी पुर्याएको थियो ।
अघिल्लो आर्थिक वर्षको मुनाफाबाट गत आवमा बोनस बाँडेर थप आइएमई लाइफ, सुर्यज्योति लाइफ र हिमालयन एभरेष्ट इन्स्योरेन्सले पनि पुँजी पुर्याएका छन् । पुँजी पुर्याउनकै लागि यी तीनवटा कम्पनीले आफ्ना सेयरधनीहरुलाई बोनस बाँडेका थिए ।
तर पुँजी पुगिसकेका कम्पनीहरुमा केहीले नगद लाभांश मात्रै वितरण गरेका थिए भने केहीले सेयरधनीहरुको हात खाली बनाएका थिए । सो कम्पनीहरुको अवस्था हेर्दा अब पुँजी नबढाई नगद लाभांश मात्रै वितरण गर्ने मनसाय बनाएको बुझ्न सकिन्छ ।
वाणिज्य बैंकहरुले पनि पछिल्लो समय पुँजी नबढाउने हेतुले नगद लाभांशमा बढी जोड दिदैं आइरहेका छन् । अधिकांश बैंकहरुले गत आवमा आफ्ना सेयरधनीहरुलाई नगद नै बढी बाँडेका थिए । यसरी नै बीमा कम्पनीहरु पनि तोकेको पुँजी पुगिसकेपछि नगदमा नै बढी केन्द्रीत हुन थालेका छन् ।
(1).gif)
जीवन बीमातर्फ नेपाल लाइफले विगत २ वर्षदेखि सेयरधनीहरुलाई नगद लाभांश मात्रै बाँड्दै आइरहेको छ । कम्पनीले आव २०७७७८ देखि नगद मात्रै बाँड्न थालेको हो । कम्पनीले आव २०७८÷७९ मा कुनै खालको लाभांश बाँडेको थिएन भने गत आवको मुनाफाबाट पनि कम्पनीले आफ्ना सेयरधनीलाई २१ प्रतिशत नगद मात्रै बाँडेको थियो । कम्पनीको चुक्तापुँजी ८ अर्ब २० करोड रुपैयाँ रहेको छ ।
त्यस्तै, चुक्तापुँजी पुगिसकेको नेशनल लाइफले पनि गत आवमा आफ्ना सेयरधनीहरुलाई बोनस भन्दा नगद नै बढी वितरण गरेको छ । अघिल्लो वर्षहरुमा नगद भन्दा बोनस धेरै बाँडेको सो कम्पनीले पनि नगदमा जोड दिन थालेको छ । गत आवको लागि कम्पनीले ४ प्रतिशत बोनस र १० प्रतिशत नगद लाभांश बाँडेको थियो । कम्पनीको चुक्तापुँजी ५ अर्ब १ करोड रुपैयाँ छ ।
यता हिमालयन लाइफको पनि चुक्तापुँजी ८ अर्ब २ करोड रुपैयाँ छ । प्राधिकरणले तोकेको न्यूनतम चुक्तापुँजी भन्दा बढी नै भएकाले कम्पनीले गत आवमा आफ्ना सेयरधनीलाई कुनै खालको लाभांश वितरण गरेको थिएन ।
निर्जीवनतर्फ सिद्धार्थ प्रिमियरको चुक्तापुँजी २ अर्ब ८० करोड रुपैयाँ पुगिसकेको छ । कम्पनीले पनि गत आवको लागि आफ्ना सेयरधनीलाई ११ प्रतिशत नगद लाभांश वितरण गरेको थियो । यसर्थमा कम्पनीले पनि पुँजी पुगिसकेपछि नगदमा नै जोड दिएको देखिन्छ ।
सगरमाथा लुम्बिनी इन्स्योरेन्सले पनि गत आवको लागि सेयरधनीहरुलाई ५ प्रतिशत नगद लाभांश मात्रै बाँडेको थियो । कम्पनीको चुक्तापुँजी २ अर्ब ६२ करोड रुपैयाँ छ ।
त्यस्तै, ३ अर्ब २ करोड रुपैयाँ चुक्तापुँजी भएको आईजीआई प्रुडेन्सियल इन्स्योरेन्स र २ अर्ब ६५ करोड रुपैयाँ भएको शिखर इन्स्योरेन्सले भने गत आवको लागि आफ्ना सेयरधनीहरुलाई कुनै लाभांश वितरण गरेको थिएनन् ।
विगतमा वर्षहरुमा यी कम्पनीहरुले आफ्ना सेयरधनीहरुलाई उत्कृष्ट बोनस सेयर वितरण गरेका थिए । प्राधिकरणले तोकेको पुँजी पुर्याइसकेपछि उक्त कम्पनीहरुले अब विस्तारै बोनस भन्दा नगदमा बढी जोड दिन थालेका छन् ।
आगामी वर्ष के होला ?
कम्पनीहरुको अवस्था हेर्दा आगामी आर्थिक वर्षहरुका लागि पनि सो नगद लाभांशमै जोड दिने देखिन्छ । नेपाल लाइफले विगत दुईवर्षदेखि नै नगद नै बाँड्दै आएको छ भने नेशनल लाइफले विगतका वर्षमा नगद भन्दा बोनस नै धेरै दिएपनि गत आवको लागि नगदलाई बढी प्राथमिकता दिएको देखिन्छ ।
यसरी पुँजी पुगिसकेका कम्पनीहरुले नगदमा नै जोड दिन सक्ने अनुमान लगाउन सकिन्छ । सुर्यज्योति लाइफ र आइएमई लाइफले पनि गत आवमा उत्कृष्ट बोनस बाँडेर पुँजी पुर्याएका छन् । यी कम्पनीहरुले पुँजी बढाउने प्रयोजनकै लागि उत्कृष्ट बोनस वितरण गरेका हुन् । पुँजी पुगिसकेपछि सो कम्पनीहरुले पनि नगदमै जोड दिन सक्ने सम्भावना बढी छ ।
यता निर्जीवनतर्फ पनि यस्तै अवस्था छ । विगतमा बोनस बाँड्दै आएका कम्पनीले प्राधिकरणले तोकेको पुँजी पुर्याइसकेपनि लाभांश नदिने वा दिएपनि नगदमै बढी केन्द्रीत भएका छन् । उत्कृष्ट लाभांश दिन सक्ने क्षमता भएपनि हिमालयन एभरेष्ट इन्स्योरेन्सले पुँजी पुर्याउनका लागि मात्रै गत आवमा ८।६३ प्रतिशत मात्रै बोनस बाँडेको थियो ।
यसर्थमा पनि अब पुँजी पुगेका कम्पनीहरुले नगदलाई नै प्राथमिकता दिन सक्ने सम्भावना बढी छ ।
जीवन बीमा कम्पनीहरुको हकमा एक्चुरी भ्यालुएसपश्चात् कति लाभांश बाँड्न सक्ने निर्धारण हुन्छ भने निर्जीवन बीमकहरुले नाफाकै आधारमा लाभांश वितरण गर्न सक्नेछन् ।
.gif)
.jpg)
.png)
.jpg)
.gif)
(1).gif)
.gif)
