मुम्बई एयरपोर्टमा कुकुरले गर्छ मानिसको उपचार !

एजेन्सी । सबैभन्दा वफादार प्राणी मानिन्छ कुकुर । यसको भूमिका यतिमा मात्र सीमित छैन । कुकुरलाई अनेक तालिम दिएर अनेकन काममा प्रयोग गरिएको हुन्छ । कुकुरलाई अपराध अनुसन्धानमा प्रयोग गर्ने चलन समेत विश्वका धेरै मुलुकमा छ । भारतको मुम्बई एयरपोर्टमा २४ सै घण्टा तैनाथ कुकुरहरुको भूमिका चाहि केही फरक छ । त्यहाँ राखिएका कुकुरहरुले एयरपोर्टमा पुग्ने सर्वसाधारण यात्रुहरुको उपचार गर्छन ।  

अन्य देशका एयरपोर्टहरुमा समेत कुकुरहरुको तैनाथी हुन्छ, तर त्यहाँको उद्देश्य विभिन्न ठाउँबाट आउने÷जाने यात्रीहरुको झोलामा कुनै संदिग्ध वस्तु पो छ कि भनेर चेकजाँच गर्ने हो । तर मुम्बई एयरपोर्टका तीनवटा कुकुरको भूमिका यो भन्दा बिल्कुल फरक छ । 

तपाई अचम्म नमान्नुहोस्, यहाँका यी कुकुरले लामो यात्राका कारण थाकेका यात्रीहरुको थकान मेट्नका लागि विशेष ढंगले उपचार गरिदिन्छन् ।  

भारतकै व्यस्त एयरपोर्टमध्येको एक मुम्बई एयरपोर्टमा दैनिक हजारौं यात्रीहरुको आवतजावत हुन्छ । यस्तो भीडमै भए पनि तीन कुकुरहरुले यात्रीहरुको थकान मेट्ने काम गरिदिन्छन ।  

कतिपय यात्रीहरुलाई आफ्नो यात्रालाई लिएर चिन्ता गर्ने र पीर लिने बानी हुन्छ, त्यस्ता यात्रीहरुका लागि तीनवटा कुकुरले सहयोग गर्छन र उनीहरुको यस्तो चिन्ता समेत हटाइदिन्छन ।  

यो अनौठो सुरुवातले निकै राम्रो परिणाम दिइरहेको अधिकारीहरुले बताएका छन् । स्कटल्याण्डकी लुइसले हुन् या भारतीय यात्री रुनाले, यी दुवैले कुकुर देख्नेबित्तिकै नजिकै आए र उनीहरुसँग निकै लामो समय खेल्दै बिताए । ५ पटकसम्म यिनकै कुकुरहरुसँग आएर समय बिताएका एक स्वामीले भनेका छन् कि टीठलाग्दो लाइनमा बस्नुको साटो त्यो समयमा यी वफादार जनावरसँग खेल्नुको मज्जा बेग्लै हुन्छ । यी कुकुरहरु थेराप्यूटिक कुकुर हुन् । यिनीहरुको नाम क्रमशः गोल्डी, पेपे र साइन हो । पुणेको एनिमल एञ्जल नामको कम्पनीले विशेष प्रकारको तालिम दिएर यी कुकुरहरुलाई एयरपोर्ट पठाएको हो । कम्पनीका संचालक मिनल कविश्वरले यी कुकुरहरुलाई यात्रीहरुको तनाव हटाउने गरी उनीहरुसँग खेल्नका लागि विशेष तालिम दिइएको हुन्छ । 

शुक्रबारदेखि बिहीबारसम्म हरेक बिहान ७ बजेदेखि राति १ बजेसम्म एयरपोर्टमा तैनाथ यी कुकुरहरुको रेखदेखमा खटिएका आकाश लोणकरका अनुसार कुकुरहरुलाई एकवर्षसम्म तालिम दिएर तयार पारिएको हो । तालिमको क्रममा यी कुकुरहरुलाई कयौं अपरिचित व्यक्तिहरुसँग भेट गराइएको थियो, यसको उद्देश्य थियो कुनै पनि नयाँ मानिस भेट्दा यी कुकुर नअत्तालिउन र नभूकुन् । त्यसो त कतिपटक बच्चाहरुले कुकुरलाई गलत ढंगले पक्रिदिन्छन, त्यसबेला समेत यी तीन कुकुर भुक्नुको साटो आफूलाई बच्चाको व्यवहारले हैरानी भइरहेको विशेष ढंगले संकेत दिने गरेका आकाशको दाबी छ । 

एयरपोर्टमा हजारौंको संख्यामा मानिसको आवतजावत हुँदा ३ वटा कुकुरमा निकै ठूलो दवाब पर्ने गर्छ । वन्यजन्तुविज्ञ हितेश साल्वेका अनुसार एयरपोर्टमा तैनाथ कुकुर गोल्डेन रेट्रीवर प्रजातिको हो, यो प्रजाति मानिससँग घूलमिल हुन निकै माहिर हुन्छ ।  

फिल्महरुमा जनावरलाई तालिम दिने कार्यमा लामो समयदेखि सक्रिय जावेद खानका अनुसार यो प्रजातिको कुकुर खानलाई मात्र होइन, अरुबाट पाउने मायाका लागि समेत भोको हुन्छ । यो प्रजातिको कुकुरका लागि मानिसको साथ निकै राम्रो हो र एयरपोर्टमा हुने दवाब उनीहरुका लागि चिन्ताको विषय होेइन । उनका अनुसार एयरपोर्टमा भएको यो नौलो पहलबाट मानिसको मनमा कुकुरप्रतिको डरको भाव समेत हटाउन मद्धत हुन्छ ।  

यात्रीहरुको सहुलियतलाई मध्यनजर गरी यी तीन कुकुरलाई यस्तो ठाउँमा राख्ने व्यवस्था गरिएको छ, जहाँ कुकुर मन पराउनेहरु सजिलै पुगेर खेलून् र कुकुर मन नपराउनेहरुले यिनीहरुको कुनै डिस्टर्व महसुस गर्न नपरोस् ।  

(बीबीसीबाट भावानुवाद)