काठमाण्डौ । अफ्रिकामा एमपक्स नामक घातक रोग फैलिएको छ । अफ्रिका महादेशको कंगोमा एमपक्सको डरलाग्दो भेरियन्ट फैलिएको चेतावनी दिएपछि विश्व स्वास्थ्य संगठनले यसको नियन्त्रणका लागि यथाशिघ्र पहल चाल्नु पर्ने जनाएको छ ।
‘ हालै अफ्रिकामा वृद्धि भईरहेको एमपक्सको प्रकोपलाई जतिसक्दो चाँडो सम्बोधन गर्नुपर्ने देखिन्छ,’ एमपक्सका लागि विश्व स्वास्थ्य संगठनका प्राविधिक हेड रोजामुन्ड लुईसले भने ।
त्यस्तै कंगोको दुर्गम किभु प्रान्तमा एमपक्स प्रकोपको बारेमा काम गरिरहेका युनिभर्सिटी अफ रुवान्डाका जोन क्याउडी उडाहेमुकाले पनि कंगोमा दशकौदेखि फैलिरहेको क्लेड आई एमपक्सको उत्परिवर्तित भर्जन एकदमै भयानक भएको बताएका छन् । यो रोगको मृत्युदर वयक्समा ५ प्रतिशत र बालबालिकामा १० प्रतिशत रहेको छ ।
यो वर्ष कंगोमा ८ हजार ६ सय एमपक्सको केसहरु देखिएका छन् । जसमध्ये ४१० जनाको मृत्यु भईसकेको छ ।
एमपक्स एक प्रकारको भाइरल संक्रमण हो । जो संक्रमित व्यक्तिको सम्पर्कमा आएपछि सर्ने गर्छ । जसको लक्ष्यण फ्लु जस्तै सामान्य हुन्छ । तर यसले संक्रमितको ज्यानै समेत लिन सक्छ ।
यो भाइरसको कम शक्तिशाली भेरियन्ट सन् २०२२ मा पुरुष–पुरुषबीचको संसर्गबाट विश्वभर फेलिएको थियो । यसलाई विश्व स्वास्थ्य संगठनले स्वास्थ्य आपतकाल घोषणा गरेको थियो । अहिले यो प्रकोप अन्त्य भएपनि यसको जोखिम अझै रहेको लईसले बताएका छन् । यो भेरियन्टको भाइरसबाट यो महिना दक्षिण अफ्रिकामा २ जनाको मृत्यु भईसकेको छ र कयौंको उपचार भईरहेको छ ।
एमपक्सका विरुद्ध भ्याक्सिन र उपचारको व्यवस्था रहेको छ, तर यी सबै कंगोमा भने उपलब्ध छैनन् ।
विश्व स्वास्थ्य संगठन र वैज्ञानिकहरुले यसलाई नियन्त्रण र रोकथाम गर्ने प्रयासहरु भईरहेको बताएका छन् । अनुसन्धानकर्ताहरुले कंगोको किभु र एडाहेमुकामा नयाँ भेरियन्ट यौन संसर्गबाट तीव्र गतिमा फैलिरहेको बताएका छन् । यो रोगको अन्य माध्यमबाट भईरहेको फैलावटको बारेमा समेत अनुसनधान भईरहेको अनुसन्धानकर्ताले बताएका छन् । -एजेन्सी