काठमाण्डौ। भारत लगायत विश्वभरका सेयर बजारमा अमेरिकी आर्थिक मन्दीका कारण आर्थिक वृद्धिदर सुस्ताउने चिन्ता बढाएको छ। विश्वभरका सेयर परिसूचकमा आएको गिरावटपछि भारतीय बजारमा पनि गिरावट देखिएको छ। भारतको निफ्टी हाल करिब ७०० अंकले घटेको छ भने सेन्सेक्सले लगभग २२०० अंकको गिरावट देखेको हो।
जसमा निफ्टी २४,०००० तल झरेको छ। अस्थिरता सूचकांक Volatility Index 'India VIX' ३३ प्रतिशतले बढेको थियो। पहिलो ३ घण्टामै बजारले बजेट दिनको न्यून विन्दु पार गरेको छ।
यति मात्र होइन सोमबार एसियाली बजारको अवस्था झनै खराब बनेको छ। जापानमा निक्केई ४२०० बिन्दुले घटेको छ र त्यहाँ वायदाको कारोबार रोकिएको छ। जापानको निक्की २२५ अंकले घटेको छ भने टपिक्स ८ प्रतिशतले गतेको छ। यसैबीच कोस्पीमा लोअर सर्किट जडान गरिएको छ। ताइवानको मुख्य स्टक सूचकांक ७.७ प्रतिशतले घटेको छ।
त्यसैगरी दक्षिण कोरियाको कोस्पी सूचकांक ६.६ प्रतिशतले घटेको छ। सामसुङलगायत चिप बनाउने कम्पनीको कारोबारमा कमी आएको छ। तर, हङकङको ह्याङ सेङमा ०.२ प्रतिशत मात्रै गिरावट आएको छ। यसैबीच, सांघाई स्टक एक्सचेन्ज अलिकति बढेको छ।
त्यस्तै क्रिप्टोकरेन्सीमा पनि गिरावट आएको छ। बिटक्वाइनको मूल्य करिब ५३ हजार डलर रहेको छ। जुन फेब्रुअरी पछिको सबैभन्दा कम हो। शुक्रबार अमेरिकामा रोजगारीसम्बन्धी तथ्याङ्क सार्वजनिक भएपछि न्युयोर्कमा स्टकमा तीव्र गिरावट आएको छ। इरान र इजरायलबीच युद्धको आशंकापछि अमेरिका र एशियाको सेयर बजारमा गिरावट आएको विश्लेषकहरुले बताएका छन्।
बजार घट्नुको कारण
सोमबार सेयर बजारमा ठूलो गिरावट आउनुका पछाडि धेरै कारण छन्। त्यसमध्ये अमेरिकाको मन्दीको सबैभन्दा ठूलो भूमिका छ। यस बाहेक इजरायल-इरान पनि रहेका छन्। अमेरिकामा मन्दीको डरले सेन्सेक्स २,२२२ अंकले घटेको हो। ७८,७५९ स्तरमा बन्द भएको मार्केट क्याप १६ लाख करोडले घट्यो। जुन जापानी बजार १२.४० प्रतिशत घटेको हो।
अमेरिकामा मन्दीको डरले साताको पहिलो कारोबार दिन अर्थात आज अगस्ट ५ मा सेन्सेक्स २,२२२ अंक ९२.७४५० घटेर ७८,७५९ को स्तरमा बन्द भएको थियो। आजको कारोबारमा निफ्टी रियल्टी, मेटल,सरकारी बैंक र मिडिया इन्डेक्स ४५ भन्दा बढीले घटेको छ।
जसमा अटो, आईटी, र तेल र ग्यास सूचकांकहरू ३ प्रतिशत भन्दा बढीले घटेका छन्। सेन्सेक्समा टाटा मोटर्स, अदानी पोर्ट,टाटा स्टील, एसबीआई र पावर ग्रिडमा सबैभन्दा बढी घाटा भएको थियो। इरान र इजरायलबीच युद्धको डरले विश्व बजारमा नकारात्मक धारणा छ। यसको असर भारतीय सेयर बजारमा पनि देखिएको छ।
अमेरिकामा मन्दीको डर बढेको छ। जसका कारण पछिल्लो दिनहरुमा अमेरिकी कारोबार बजारमा गिरावट आएको छ। यसको प्रभाव विश्वभरका बजारमा देखिएको छ। वारेन बफेटको कम्पनी बर्कशायर ह्याथवेले एप्पलको ५० प्रतिशत सेयर बेचेको छ। उनीहरु अहिले नगद बढाउनमा केन्द्रित छन्।
अन्य ठूला लगानीकर्ताले पनि बिक्री गरिरहेका छन्। भारतीय सेयर बजारको हालको मूल्याङ्कन बढेको छ। जसका कारण बजारमा उल्लेख्य सुधार देखिएको छ। बैंक अफ जापानले ब्याजदर ० प्रतिशत र ०.१ प्रतिशतबाट ०.२५ प्रतिशत बढाएको छ। यो १५ वर्षयताकै उच्च हो। जसका कारण विश्वव्यापी भावना पनि कमजोर भएको छ।