फाइनान्सको खस्कदो वित्तीय अवस्था: खराब कर्जा चुलिँदा ७ कम्पनीले ब्यहोरे घाटा,अधिकांश लाभांश दिनै नसक्ने अवस्थामा

काठमाण्डौ । चालु आर्थिक वर्षको दोस्रो त्रैमाससम्म अधिकांश फाइनान्स कम्पनीहरुको वित्तीय अवस्था नाजुक देखिएको छ । कम्पनीहरुले प्रकाशित गरेको दोस्रो त्रैमासिक वित्तीय विवरणअनुसार फाइनान्सहरुले समग्रमा ७४ करोड २३ लाख रुपैयाँ घाटा ब्यहोरेका छन् ।  

गत आवको सोही अवधिसम्म फाइनान्स कम्पनीहरुले समग्रमा ७ करोड ८६ लाख रुपैयाँ नाफा कमाएका थिए । चालु आवको दोस्रो त्रैमाससम्म ७ वटा फाइनान्स घाटामा देखिएका छन् भने ८ वटा फाइनान्स भने नाफामा उक्लिएका छन् । गत आवको सोही अवधिसम्म जम्मा ५ वटा फाइनान्स कम्पनी मात्रै घाटामा थिए ।  

८ वटा फाइनान्न कम्पनी नाफामा उक्लिएपनि बाँँकी ७ कम्पनीले अत्यधिक घाटा ब्यहोरेका कारण फाइनान्सहरुको नाफा प्रभावित देखिएको हो ।  

फाइनान्स कम्पनीहरुमा खराब कर्जा चुलिँदै गइरहेको छ । नेपाल राष्ट्र बैंकका अनुसार बैंक तथा वित्तीय संस्थाको खराब कर्जा अनुपात बढीमा ५ प्रतिशत मात्रै भए सो कम्पनीको वित्तीय अवस्था राम्रो भएको मानिन्छ । यदि बैंक तथा वित्तीय संस्थाको खराब कर्जा ५ प्रतिशत वा सो भन्दा बढी भएमा उक्त संस्थाको वित्तीय स्वास्थ्य बिग्रिँदै गएको बुझ्न सकिन्छ ।  

दोस्रो त्रैमाससम्म आइपुग्दा ११ फाइनान्स कम्पनीको निष्क्रिय कर्जा ५ प्रतिशत वा सो भन्दा बढी छ । खराब कर्जा चुलिँदै गएपछि कम्पनीहरुले ब्याज आम्दानी गर्न नसक्दा नाफा प्रभावित बन्न पुगेको हो ।  

कुनले कति नाफा कमाए ?

चालु आवको दोस्रो त्रैमाससम्म सबैभन्दा धेरै नाफा मन्जुश्री फाइनान्सले कमाएको छ । कम्पनीले सो अवधिसम्म ११ करोड ७० लाख रुपैयाँ नाफा आर्जन गरेको छ । यो नाफा गत आवको सोही अवधिसम्मको तुलनामा ११.०१ प्रतिशत बढी हो ।  

त्यस्तै, दोस्रोमा आइसीएफसी फाइनान्स रहेको छ । कम्पनीले पनि १० करोड ९१ लाख रुपैयाँ नाफा कमाएको छ । यो नाफा गत आवको तुलनामा १०५ प्रतिशत बढी हो । गत आवको सोही अवधिसम्म कम्पनीले ५ करोड ३२ लाख रुपैयाँ मात्रै नाफा कमाएको थियो ।  

यसका साथै प्राग्रेसिभ फाइनान्सले ८ करोड ५३ लाख रुपैयाँ, नेपाल फाइनान्सले २ करोड ५ लाख, मल्टीपर्पस फाइनान्सले २ करोड ३ लाख, श्री इन्भेष्टमेन्ट फाइनान्सले १ करोड ४१ लाख रुपैयाँ, गुडविल फाइनान्सले १ करोड ४ लाख रुपैयाँ, र सेन्ट्रल फाइनान्सले ३४ लाख रुपैयाँ नाफा कमाएको छ ।  

सो अवधिसम्म ७ वटा फाइनान्सले भने घाटा ब्यहोरेका छन् । सबैभन्दा बढी घाटा ब्यहोर्नेमा पोखरा फाइनान्स रहेको छ । फाइनान्सले ६५ करोड ३ लाख रुपैयाँ घाटा ब्यहोरेको छ ।  

त्यस्तै, जानकीले २४ करोड ८२ लाख, रिलायन्सले ११ करोड ९७ लाख, समृद्धिले ६ करोड २८ लाख, गुहेश्वरी मर्चेन्ट बैंकिङले २ करोड १८ लाख, बेष्ट फाइनान्सले १ करोड ७२ लाख र गोर्खाज फाइनान्सले २५ लाख रुपैयाँ घाटा ब्यहोेरेको छ ।  

इपीएस कुनको कति ?

करपछिको नाफालाई कुल सेयर संख्याले भाग गर्दा आउने प्रतिफललाई नै प्रतिसेयर आम्दानी भनिन्छ । यो सूचकले कम्पनीको मुनाफा आर्जनको क्षमता देखाउने हुँदा कम्पनीको आधारभुत पक्षको विश्लेषणको प्रमुख सूचकको रुपमा लिइन्छ ।

चालु आवको दोस्रो त्रैमाससम्म सबैभन्दा धेरे इपीएस प्रोग्रेसिभ फाइनान्सको छ । कम्पनीको इपीएस २०.१३ रुपैयाँ रहेको छ । त्यस्तै, दोस्रो बढी इपीएस आइसीएफसी फाइनान्सको १८.४४ रुपैयाँ छ ।  

यता मन्जुश्री फाइनानसको इपीएस १७.३३ रुपैयाँ, मल्टीपर्पसको ६.५७ रुपैयाँ, नेपाल फाइनान्सको ५.६२ रुपैयाँ, श्री इन्भेष्टमेन्ट फाइनान्सको २.८३ रुपैयाँ, गुडविलको २।२२ रुपैयाँ र सेन्ट्रल फाइनान्सको ०.७४ रुपैयाँ रहेको छ ।  

सो अवधिसम्म पोखरा फाइनान्सको इपीएस ११७.८६ रुपैयाँ ऋणात्मक अवस्थामा रहेको छ भने जानकी फाइनान्सको पनि ७१.९१ रुपैयाँ ऋणात्मक अवस्थामा छ ।  

११ फाइनान्सको खराब कर्जा सीमाबाहिर  

चालु आवको दोस्रो त्रैमाससम्म ११ वटा फाइनान्स कम्पनीको खराब कर्जा ९एनपीएल०सीमाबाहिर छ । नेपाल राष्ट्र बैंकका अनुसार बैंक तथा वित्तीय संस्थाको खराब कर्जा अनुपात बढीमा ५ प्रतिशत हुनुपर्नेछ ।  

सबैभन्दा बढी एनपीएल जानकी फाइनान्सको छ । कम्पनीको खराब कर्जा अनुपात ४०.८८ प्रतिशत छ । त्यस्तै, पोखरा फाइनान्सको ३३.४४ प्रतिशत, समृद्धि फाइनान्सको १९.३४ प्रतिशत, गोर्खाज फाइनान्सको १४.४२ प्रतिशत, रिलायन्स फाइनान्सको १४.३१ प्रतिशत, सेन्ट्रल फाइनान्सको ११.९४ प्रतिशत र नेपाल फाइनान्सको १०.४६ प्रतिशत छ ।  

त्यस्तै, गुहेश्वरी मर्चेन्ट बैंकिङ एण्ड फाइनान्सको ९८.१८ प्रतिशत, प्रोग्रेसिभ फाइनान्सको ७.५७ प्रतिशत, गुडविलको ६.७७ प्रतिशत र मल्टीपर्पस फाइनान्सको ५.४५ प्रतिशत रहेको छ भने अन्य कम्पनीको एनपीएल ५ प्रतिशत भन्दा तल रहेको छ ।  

अधिकांश फाइनान्स लाभांश दिन नसक्ने अवस्थामा  

बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुले आर्जित मुनाफाबाट केही प्रतिशत रकम लाभांश बाँड्नका लागि छुट्याएका हुन्छन् वा छुट्याउनुपर्ने प्रावधान छ । सेयरधनीहरुलाई आर्थिक वर्ष सकिएपछि छुट्याएको मुनाफाबाट कम्पनीले लाभांश बाँड्नुपर्छ ।  

बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुले त्रैमासिक रिर्पोटमा वितरणयोग्य मुनाफा छुट्याएर कतिसम्म लाभांश दिन सक्छन् भन्ने विवरणमा देखाएका हुन्छन् तर दोस्रो त्रैमाससम्म अधिकांश फाइनान्स कम्पनी लाभांश दिनै नसक्ने अवस्थामा देखिएका छन् ।  

सो अवधिसम्म १० वटा फाइनान्स कम्पनीको वितरणयोग्य मुनाफा ऋणात्मक अवस्थामा रहेको छ भने तीनवटाको धनात्मक रहेको छ । जानकी र मल्टीपर्पस फाइनान्सले भने वितरणयोग्य मुनाफा वित्तीय विवरणमा उल्लेख गरेका छैनन् ।  

सबैभन्दा बढी ऋणात्मक हुने कम्पनीमा पोखरा फाइनान्स रहेको छ । कम्पनीको वितरणयोग्य मुनाफा सो अवधिसम्म १ अर्ब ५५ करोड २० लाख रुपैयाँ ऋणात्मक अवस्थामा छ ।  

साथै तीनवटा फाइनान्सको यस्तो अवस्था भने धनात्मक नै देखिएको छ । मन्जुश्री फाइनान्सको वितरणयोग्य मुनाफा १५ करोड ९ लाख रुपैयाँ, आइसीएफसी फाइनान्सको ४ करोड ४९ लाख र श्री इन्भेष्टेमेन्ट फाइनान्सको ९९ लाख रुपैयाँ रहेको छ ।