‘मेड इन अमेरिका’ अब जापानी नेतृत्वमा : यू.एस. स्टीलको भविष्य के होला?

काठमाण्डौ । जापानको इस्पात उत्पादक कम्पनी निप्पोन स्टील ले अमेरिकाको ऐतिहासिक स्टील उत्पादक कम्पनी यू.एस. स्टील (U.S. Steel) को १०० प्रतिशत स्वामित्व औपचारिक रूपमा अधिग्रहण गरेको छ। १५ अर्ब अमेरिकी डलर बराबरको यो सम्झौता बुधवार अन्तिम चरणमा पुगेको हो।

निप्पोन स्टीलले यू.एस. स्टीलका सबै शेयरहरू प्रति शेयर ५५ डलरमा खरीद गरेको हो। यो सम्झौतासँगै निप्पोन स्टील विश्वको चौथो ठूलो स्टील उत्पादक कम्पनी बन्नेछ।

कम्पनीले यू.एस. स्टीलको ऐतिहासिक नाम र यसको पिट्सबर्गस्थित मुख्यालय जस्ताको तस्तै रहने प्रतिबद्धता जनाएको छ। साथै, कम्पनीले सन् २०२८ सम्म यू.एस. स्टीलमा करिब ११ अर्ब डलरको नयाँ लगानी गर्ने योजना सार्वजनिक गरेको छ। यो लगानी स्टील उत्पादन प्रविधिमा सुधार, नयाँ मिलको निर्माण र रोजगारी वृद्धिका लागि प्रयोग गरिने बताइएको छ।

सम्झौतामा अमेरिका सरकारसँग गरिएको विशेष सुरक्षा सम्झौता अनुसार, अमेरिकी सरकारले "गोल्डन शेयर" प्राप्त गर्नेछ। यसको अर्थ, यदि कम्पनीले कुनै अमेरिकी इकाई बन्द गर्न वा उत्पादन कटौती गर्न चाह्यो भने सरकारसँग त्यसमा वीटो अधिकार हुनेछ।

यो अधिग्रहण प्रक्रियाले प्रारम्भमा केही राजनीतिक र सुरक्षा चिन्ताहरूको सामना गर्नु परेको थियो। पूर्व राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले समेत राष्ट्रिय सुरक्षाको दृष्टिले यस सम्झौतालाई पुनः समीक्षा गर्न आग्रह गरेका थिए। पछिल्लो समयमा ट्रम्प र बाइडेन प्रशासन दुवैले सुरक्षा मापदण्ड पूरा भएको स्वीकार गर्दै सम्झौतालाई अनुमोदन दिएका थिए।

निप्पोन स्टीलले अब वार्षिक ८६ मिलियन टन स्टील उत्पादन गर्नेछ र यसको लक्ष्य १०० मिलियन टन उत्पादनमा पुग्ने रहेको छ।

विश्व इस्पात बजारमा यो सम्झौतालाई ठूलो घटनाको रूपमा हेरिएको छ। यसले जापानी प्रविधि, अमेरिकी श्रमशक्ति र रणनीतिक लगानीको संयोजनमार्फत इस्पात उद्योगमा नयाँ युगको सुरुवात गर्ने विश्लेषकहरूको भनाइ छ।